Opsteker in coronatijden voor opera-liefhebbers: enorm aanbod online, en helemaal gratis

Iedereen moet thuisblijven, grote groepen mensen die samenkomen zijn uit den boze, dus hebben cultuurhuizen overal ter wereld de deuren moeten sluiten. Muziek- en theatervoorstellingen zijn geschrapt, en nieuwe uitvoeringen van opera’s moesten dus ook sneuvelen. En dus ook de  live-uitvoeringen ervan in cinemazalen.

Maar dat betekent niet dat operahuizen bij de pakken blijven neerzitten. Op hun sites bieden ze opvallend veel operavoorstellingen uit hun archief aan, die je thuis op je computer kan streamen. En opvallend: dat is helemaal gratis.

Opera–expert Sylvia Broeckaert presenteert op Klara onder meer het zondagse operaprogramma "Fidelio". Ze zocht voor ons uit wat je allemaal kan streamen:

Sylvia Broeckaert: “Het aanbod is enorm dezer dagen, veel groter dan voorheen, je ziet door de bomen het bos niet meer. Streaming van de voorstellingen gebeurde al eerder, bijvoorbeeld bij ons. Zo biedt de Munt elke productie telkens na de laatste voorstelling nog een maand gratis aan via streaming op hun site. Maar nu laten ze een heel recent seizoen zien, dat van 2018-2019, gedurende een maand.”

“Zowat alle grote huizen wereldwijd hebben een aanbod, maar laat ons zeggen dat het ene huis al wat genereuzer is dan het andere. Bij de Weense Staatsopera is hun aanbod via streaming normaliter betalend maar nu in deze coronatijd is het gratis, voorlopig tot 13 april. Je moet je wel registreren en de voorstelling bekijken op een bepaalde dag en uur of binnen de 24 uur. "

"Maar het Opernhaus Zürich biedt gratis online voorstellingen aan tot 1 juni. De Scala van Milaan verwent de operaliefhebbers met een groot aanbod van 30 producties van de voorbije tien jaar en die blijven een maand zichtbaar. En ook de Metropolitan Opera in New York is vrijgevig met elke dag een andere voorstelling uit het aanbod van de voorbije 14 jaar."

(Onderaan vindt u een handige lijst met tips van Sylvia Broeckaert)

Een avondje uit in de opera is natuurlijk iets heel anders dan naar een voorstelling kijken op een klein scherm. Hoe is de beleving van zo’n opera via streaming?

Sylvia Broeckaert: “Je ziet toch wel details die je vanop een afstand in het theater ontgaan. Ik vind dat een grote bonus, ook al zit ik niet zo comfortabel in mijn bureaustoel naar een niet al te groot laptopscherm te kijken.”

“Ik zag in de Munt hun eindejaarsproductie “Les Contes d’ Hofmann” (Hoffmanns vertellingen) in een regie van Krzysztof Warlikowski. Die vind je tot halfweg mei nog in het online aanbod van concertzender Arte Concert. Ik bekeek het derde bedrijf opnieuw waarin Sir Willard White een belangrijk aandeel heeft, een grote zanger die ik zeer bewonder. Ik zag de voorstelling verschillende keren in het theater maar nu dus op mijn computerscherm en ik was geraakt door zijn rijke gelaatsexpressie die ik vanuit de zaal nooit zo in detail heb kunnen zien, wat een acteur!”

Wie een recent tv-toestel heeft, kan de voorstelling ook naar een redelijk groot scherm streamen, vaak met veel betere klank ook. Hoe is de beleving dan?

Sylvia Broeckaert: “Ik kan er maar van dromen, van zo’n televisietoestel. Ik denk dat ik een spaarpotje aanleg, dan kan ik eindelijk vanuit mijn chaise longue (met de kater op schoot) een hele operavoorstelling naar keuze meemaken op groot scherm. Dat doe ik nu ook af en toe met een dvd-opname, maar de klank van mijn huidig televisietoestel is niet je dat."

"Ik denk dat de beleving met zo’n nieuwer toestel dan wel te vergelijken is met “Opera in de Cinema” of “Viva l’Opera”. En je moet er je kot niet voor uitkomen, iets wat in de nabije toekomst helaas nog wel aan de orde zou kunnen zijn.”

Is er belangstelling voor het online aanbod bij de Klara-luisteraars en bij operaliefhebbers?

Sylvia Broeckaert: "Ik heb ondertussen de vraag gesteld via facebook waar ik veel operavrienden heb. De reacties zijn divers: velen laten me weten dat er niks boven de live-ervaring gaat in een theater maar dat ze wel kijken naar fragmenten uit online-voorstellingen uit interesse in een bepaalde zanger of regisseur of dirigent. Enkele diehards bekijken hele voorstellingen en zijn er vele avonden zoet mee. Operaliefhebbers die een bepaalde productie gemist hebben, kunnen die nu online bekijken, ik behoor tot die laatste categorie."

"Heel blij was ik te lezen dat een zanglerares haar leerlingen als opdracht gaf "Rusalka" van Dvorak te bekijken, een recente productie van Opera Ballet Vlaanderen die nu online staat op hun website maar die ook nog te bekijken is op de Europese website Operavision tot begin oktober!”

Wat is de supertip op dit moment van Sylvia Broeckaert?

“Wie vorig seizoen de productie "Het Sprookje van Tsaar Saltan" van Nikolaj Rimski-Korsakov in de Munt heeft gemist, kan die wondermooie voorstelling nog tot 19 april bekijken op de website van de Munt. Deze productie ontving onlangs een prestigieuze Russische bekroning (opera-award Casta Diva)."

Hoe vind je je weg door het enorme aanbod? Moet je de sites van de operahuizen één voor één afgaan, of zijn er ook goede verzamelsites?

Sylvia Broeckaert: “Op de site operawire.com vind je een overzicht van de huizen die een speciaal aanbod hebben in deze coronatijden. Maar die huizen één voor één afgaan is een tijdrovende onderneming, en niet alle websites zijn even duidelijk. Ik raad de operaliefhebber aan om enkele huizen te kiezen die tot hun verbeelding spreken en daar vervolgens wat te gaan rondstruinen."

Een andere optie is om via sites zoals Operavision en arte concert naar het opera-aanbod online te gaan kijken: je zal versteld staan van wat je er kan vinden ook voor en na deze coronatijden."

"Binnenkort ga ik via Operavision naar Pesaro om er Rossini’s "Guillaume Tell" te zien, die productie blijft nog drie maand op hun site staan. Ik wil ook ’s gaan gluren in theater La Fenice in Venetië naar Gluck’s "Alceste" en ik wil heel zeker virtueel naar Rome, dat moet ik doen voor 20 april, tot dan is Rossini’s "Il Barbiere di Siviglia" te zien met de bariton Alessio Arduini die onlangs in de Munt - als vervanger notabene!- in de Mozart Da Ponte Trilogia furore maakte."

Via Arte concert reis ik zeker (ook nog tot 20 april te zien) naar Helsinki voor het ballet "Pippi Langkous", zo kan ik even terug dromen van mijn kindertijd. Niks is beter in tijden van angst en onzekerheid dan de wereld van onze verbeelding aan te spreken. Opera online  is daartoe een heerlijk middel als je het mij vraagt."

Hieronder volgt nog een lijst met tips van Sylvia Broeckaert:

- Opera Vlaanderen biedt op dit moment twee ballet- en drie operavoorstellingen online aan, waaronder hun recente "Rusalka" van Dvorak en een gevierde productie van "La Juive" van Halévy.

- De Munt biedt op dit moment zeven integrale opera's aan, waaronder "Aida" van Verdi en "Lucio Silla" van Mozart.

- De Opéra Royal de Wallonie biedt “opéra chez soi” aan, elke zaterdag voegen ze nieuwe streaming toe: o.m. "Carmen" van Bizet en die productie is ook te zien op het televisiekanaal mezzo op verschillende tijdstippen in april.

- Het Opernhaus Zürich biedt gratis online voorstellingen aan tot 1 juni, telkens in het weekend en dat is een groot aanbod van topproducties zoals  "I Capuleti e i Montecchi" van Bellini met sterzangeres Joyce DiDonato vanaf 17 tot 19 april. Je kan bij hen de ondertitels bekijken in verschillende talen. 

- De Scala van Milaan biedt via Raiplay 30 producties van de voorbije tien jaar aan en die blijven een maand zichtbaar. Zo kan je er tot 26 april Wagners Götterdämmerung bekijken in de enscenering uit 2013 van onze eigen Guy Cassiers, een productie die ik gemist heb en zeker zal bekijken. 

- De Metropolitan Opera in New York biedt elke dag een andere voorstelling aan uit het aanbod van de voorbije 14 jaar. Niet te missen is volgens mij de “Parsifal” van Richard Wagner op Goede Vrijdag met kleppers zoals tenor Jonas Kaufmann en bas René Pape, een productie van 2013.

- De Nederlandse Nationale Opera duikt ook in zijn archief onder de leuke noemer “Keep on singing and dancing” en laat gevierde producties zien van de voorbije jaren, o.m. een "Jevgeni Onegin" van Tsjaikofski uit 2011 o.l.v. Mariss Jansons, de onlangs overleden grote dirigent, en dat in een enscenering van één van mijn lievelingsregisseurs Stephan Herheim.