Raoul Servais overleden, internationaal gelauwerde pionier van de Belgische animatiefilm

Hij werd “de tovenaar van Oostende” genoemd, Raoul Servais, tegelijk tekenaar, ontwerper en filmregisseur. Servais was de pionier van de artistieke animatiefilm in ons land en werd internationaal gelauwerd met meer dan 60 onderscheidingen, waaronder ook een Gouden Palm in Cannes. Hij stond ook aan de wieg van de opleiding animatiefilm aan het KASK in Gent, de eerste in heel Europa.

Zestien films heeft Raoul Servais op zijn palmares.”Harpya” uit 1979 won de Gouden Palm in Cannes voor kortfilm. Enkele jaren eerder kreeg “Operation X-70” de prijs van de jury in Cannes. Aan de langspeelfilm “Taxandria”, over de drang naar vrijheid in een dictatoriale omgeving waar de tijd is stilgezet, werkte hij maar liefst 15 jaar. 

Raoul Servais leerde het vak aan zichzelf. Hij keek als kind veel naar Charlie Chaplin of “Felix de kat”, en knutselde zijn eerste camera in elkaar met een sigarenkistje. In zijn lange loopbaan zie je de evolutie van het fysieke knip-en-plakwerk van de animatiefilm naar digitale toepassingen. Servais vermengde ook tekeningen en fragmenten met echte acteurs, hij vond een eigen techniek uit: de “servaisgrafie”.

Vormelijk maar ook inhoudelijk stond Raoul Servais mijlenver af van de brave tekenfilms à la Disney. De dreiging van oorlog is vaak voelbaar in zijn films, de afkeer van systemen die de mens, de liefde en de poëzie vermalen evenzeer. Bijvoorbeeld in de anti-oorlogsfilm “Chromophobia” uit 1965, waarmee Servais internationaal doorbrak.

Raoul Servais ijverde ook voor een eigen opleiding animatiefilm. Die kwam er vanaf 1963 in het KASK in Gent. Op dat moment was het de enige professionele opleiding in heel Europa. 

Van 2018 tot 2021 liep een tentoonstelling van Raoul Servais in een aparte vleugel in Mu.ZEE in Oostende, een eer die zijn beroemde stadsgenoten James Ensor en Léon Spilliaert eerder al te beurt was gevallen. Er waren tekeningen, ontwerpen en filmfragmenten te zien. Servais schonk zijn enorme archief aan de Koning Boudewijnstichting. 

Zijn laatste kortfilm, “Der lange Kerl”, maakte hij met Rudy Pinceel als co-regisseur, met muziek van Dirk Brossé. Pinceel draaide ook een portretfilm van Raoul Servais.