Patrick, 15 jaar geleden geïnterneerd: "In de gevangenis was ik een nummer, in de psychiatrie werd ik weer Patrick"

De ontvangst in Tongeren is hartelijk. Patrick is diabeet en heeft nooit frisdrank en koekjes in huis, maar voor ons trok hij speciaal naar de supermarkt. Hij biedt ons drie verschillende koekjes aan en valt daarna met de deur in huis. “Wilt ge mijn feiten weten?” Slagen en verwondingen, doodsbedreigingen en stalking. Wie mijn slachtoffers waren? Tgoh, veel. De rijkswacht. Mijn ex-vrouw. Mijn ouders. Ik was zeer agressief, dom, zwaar gestoord. Zeer grensoverschrijdend. Ik was zo zot als een achterdeur. Ik zat aan den drank, de weed, de cocaïne,..”

“Veel geïnterneerden zeggen dat ze gepakt werden voor één feit, maar dat zijn dikke leugens. Je zou eens moeten weten hoe dik mijn dossier was bij de politie. Ik liep tientallen keren tegen de lamp, maar kwam er altijd wel mee weg. Tot 11 september 2001, de dag van mijn zwaarste feiten. Mijn eigen nine eleven. Ik ben net op tijd opgepakt. Als ik niet geïnterneerd zou zijn, dan was het nu al lang gedaan met mij. Ofwel zat ik levenslang in den bak, ofwel was ik dood. Ik zat echt in zeer foute milieus. Het kon zeer vies uitdraaien. Ik had plannen en bleef mezelf opfokken.”

Patrick werd in 2003 geïnterneerd. Eerst werd hij opgesloten in de gevangenis, nadien kon hij doorstromen naar de medium security instelling van Rekem. Het grote verschil? “In de gevangenis was ik een nummer. Als ik iets wou vragen, moest ik mijn nummer zeggen. In de psychiatrie werd ik terug Patrick.” Hij kijkt dan ook met warme gevoelens terug naar zijn tijd in Rekem. “Er werd echt met mij gewerkt. Ik leerde er hoe ik mijn agressie onder controle kon krijgen.”

Patrick beseft dat hij geluk heeft gehad. “Ze hebben risico’s met mij genomen en ik heb kansen gekregen, kansen om met mezelf aan de slag te gaan. Maar ik heb die kansen ook met beide handen gegrepen, iets wat niet alle geïnterneerden doen. Weet je, internering is zoals monopoly. Je krijgt uitdagingen en moet je aan bepaalde regeltjes houden. Als je dat niet doet is het meteen, zonder getreuzel, zes maanden terug naar de gevangenis.”

We vragen Patrick wat voor hem het moeilijkst was tijdens zijn internering. Ook daar kan hij snel op antwoorden. “Mijn familie. De rechter had een contactverbod met mijn moeder opgelegd, ik had haar met de dood bedreigd. Toen ik haar na mijn vrijlating wou opzoeken, wou ze me niet meer zien, ze was bang van mij. Dat is heftig, een moeder die bang is van haar zoon. Ze heeft nog jaren schrik van mij gehad, nu gaat het beter. Ook het contact met de kinderen was moeilijk. Ik belde hen uit de gevangenis en om het gesprek wat vlot te houden vroegen ik hen wat ze later wilden worden. De oudste, toen 8, zei: ik wil politieagent worden, om mensen zoals papa op te pakken. De kleinste, toen 5, zei: ik wil dokter worden, dokter voor de hersenen, om mensen zoals papa te helpen.”

Ondertussen is Patrick een vrij man. Hij leidt een rustig leven en is veel veranderd. “Ik heb een rem. Ze vragen me soms nog om zaakjes te doen, maar dat interesseert me niet. Ik wil rust. En ja, soms word ik nog kwaad. Maar daar heb ik een remedie op gevonden: schilderen met nummertjes. In het begin schilder ik veel buiten de lijntjes en zie je de boosheid. Maar na vijf minuten voel ik me al beter en weet ik waarom ik boos geworden ben.

Voor de rest geeft hij ook nog lezingen aan jongeren over agressie. “Ik wil niet dat jongeren dezelfde lijdensweg als ik moeten ondergaan. Den bak is niet plezierig. Mensen denken soms dat je daar een hele dag kan op je bed liggen en tv kijken, maar ik heb nooit zo hard moeten werken als op Merksplas.” Wat hij aan de jongeren vertelt? “Tips hoe ze agressie kunnen vermijden en hoe ze zelf geen slachtoffer worden van geweld. Want agressie lokt agressie uit. Ik zeg hen ook: zorg goed voor jezelf, want als je jezelf niet goed voelt, kan je ook niet goed doen voor anderen.”