De pijnpunten van het afstandsleren: "Pano" volgde vier scholen sinds de start van de lockdown in maart

Onderwijsexperten zijn het erover eens: als corona iets aangetoond heeft, dan is het wel dat er enorme verschillen zijn tussen onze scholen. Terwijl de ene in een hellevuur terechtkwam, schakelde de andere met een vingerknip over naar afstandsonderwijs. Terwijl de ene school zo goed als alle leerlingen kon blijven bereiken, wist de andere niet welke jongere eerst op te sporen. Dat laatste ligt niet per se aan de scholen zelf. 

Leerlingen in een maatschappelijk kwetsbare situatie zijn het hardst getroffen door deze crisis. Een gebrek aan digitale middelen, geen hulp bij huiswerk, moeten helpen in het huishouden of zorgen voor een inkomen. Het zijn maar enkele van de redenen waarom jongeren tussen de mazen van het net glipten. De school als veilige haven was weg.

We gaan naar Antwerpen, midden april. Uit een bevraging van de stad bij secundaire scholen blijkt dat 1 op de 5 jongeren van de radar is verdwenen. Dat is ook realiteit voor Ludovic, prefect op Sint-Norbertus. Op zijn school zijn ze 90 leerlingen kwijt. Hij gaat op fietsronde om achtergelaten schoolboeken langs te brengen en het contact met zijn leerlingen terug te vinden. 

Lees verder onder de video:

Leerkrachten hebben zich de afgelopen maanden dubbel geplooid om hun leerlingen te bereiken. En dat gaat soms heel ver. “Pano” praat met  leerkrachten en directies die hun scholieren niet enkel emotioneel, maar ook financieel ondersteunen. Uit eigen zak schoolboeken en waarborgen voor laptops betalen, is geen uitzondering. Dirk Kerckhoven, directeur van secundaire school Don Bosco in Woluwe, is onomwonden: “We zijn veel meer dan een school, we zijn ook een OCMW. En we moeten daar niet flauw over doen: als je hier komt werken, weet je dat dit part of the job is.”

Het staat vast dat corona de kloof tussen kansarme en kansrijke leerlingen vergroot heeft. Maar ook vóór de komst van het virus, deden we het op dat vlak niet al te best. Volgens Piet van Avermaet, directeur van het Steunpunt Diversiteit & Leren aan de UGent, moeten we corona zien als een alarmsignaal. “Het is confronterend dat we er nog altijd niet in slagen om de kloof tussen jongeren aan te pakken. Als we niet opletten, vrees ik dat we zullen evolueren naar een tweesnelhedenonderwijs. Ons onderwijs werd 200 jaar geleden bedacht om onder meer sociale ongelijkheid aan te pakken. Het wordt tijd dat we er na 200 jaar eindelijk werk van maken.”

Toch was afstandsonderwijs niet voor iedereen rampspoed. "LAB Gedreven Onderwijs", een school in Puurs-Sint-Amands maakte van de ene dag op de andere, bij de start van de lockdown, een vlotte omschakeling. De school werd vier jaar geleden opgericht. Van in het begin trokken ze de digitale kaart: alle leerlingen hebben een chromebook, een persoonlijke laptop. Leerkrachten bereiden hun lessen online voor via vakwebsites.  Leerlingen  leren om zelfstandig te werken is hier een van de pedagogische speerpunten. Het bleek voor Lab de  ideale cocktail om corona het hoofd te bieden.

“Pano” ging op bezoek bij de familie van Catherine en Wim. Hun vijf kinderen gaan naar de LAB school. 

Lees verder onder de video:

De Vlaamse overheid besteedt 14 miljard euro aan ons onderwijs. Het is de grootste kostenpost in onze begroting: voor elke drie euro die we als samenleving uitgeven, vloeit er ongeveer één euro naar onderwijs. Toch kampen onze scholen met veel problemen, en die zijn door de lockdown versterkt naar de oppervlakte gekomen. Het valt moeilijk met elkaar te rijmen.

Cognitief psycholoog Wouter Duyck vindt dan ook dat we de pandemie moeten aangrijpen als een momentum. Het is tijd om de manier waarop we ons onderwijs organiseren, structureel te herdenken.