imago images/photothek

Waarom Belgen hun geld niet massaal overzetten naar een spaarrekening met hogere rente

De grootbanken verhogen hun rente voorlopig niet, ondanks oproepen van de nationale bank en de politiek. Kleinere banken doen dat wel, sinds gisteren biedt NIBC Direct een spaarboekje aan met 2% rente. Toch blijven Belgen massaal trouw aan de grootbanken. Hoe komt dat? 

Sinds gisteren biedt de Nederlandse bank NIBC Direct aan Belgische klanten een spaarrekening aan met een rente van 2%. Andere kleine banken als Santander, AION Bank en MeDirect bieden een rendement van 1,5 procent of meer. Bij de klassieke spaarboekjes van de grootbanken is er ondanks politieke druk nog geen verhoging, de percentages schommelen tussen de 0.25 en 1 procent. 

Ligt de sleutel bij de spaarder zelf?

Moeten we dan niet gewoon zelf van bank veranderen in plaats van te wachten op een renteverhoging die er misschien niet snel komt? Dat is alvast het advies van Christine Lagarde, de voorzitter van de Europese Centrale Bank.

In een interview in het Nederlandse programma "Buitenhof" wees ze op de individuele verantwoordelijkheid van de spaarder: "Het is aan de klanten zelf, dus ook individueel, om de relatie met de bank te bepalen wat betreft de rente op een spaarrekening. Wie voor zijn of haar gevoel niet op een eerlijke manier gecompenseerd wordt, kan overstappen naar de concurrentie."

De kans dat Belgen dat advies massaal zullen volgen, lijkt klein. De vier grootbanken - BNP Paribas Fortis, Belfius, KBC en ING – hebben immers erg trouwe spaarders. In het eerste kwartaal van dit jaar wisselden zowat 26.200 klanten van bank, blijkt uit cijfers die de krant De Tijd opvroeg. Een verwaarloosbaar aantal in vergelijking met de 17 miljoen spaarrekeningen in België.

In totaal staat er 300 miljard euro op onze spaarboekjes. Twee derde daarvan op rekeningen bij de vier grootbanken, een derde bij een 25-tal kleinere spelers. En dat verschil blijft groeien in het voordeel van de klassieke banken. 

Trouw en passief

"Ik snap ook niet goed waarom er de afgelopen dagen niet meer werd aangespoord om van rekening te veranderen", zegt Kenneth De Beckker, professor Financiële Economie Open Universiteit & KU Leuven. Hij doet onderzoek naar financieel gedrag.

Uit onderzoek blijkt dat Belgen in vergelijking met andere landen heel actief sparen, maar daarnaast passieve klanten zijn die weinig moeite doen om op zoek te gaan naar betere opties. "Die combinatie is een van de verklaringen waarom de banken nu zo in een zetel zitten", zegt De Beckker.

Drie vierde van de Belgen geeft aan actief te sparen. Maar 6 van de 30 OESO-landen doen beter, blijkt uit een rapport van enkele jaren geleden.

In fel contrast daarmee staan de cijfers over het aantal landgenoten dat een poging doet om opties tegen elkaar af te wegen bij het kiezen van een financieel product zoals een bankrekening. Maar een vierde van de Belgen deed dat op het moment van het onderzoek, lager dan het OESO-gemiddelde van 29 procent. 

Ook wat betreft financiële kennis scoren we lager dan het gemiddelde. Opvallend: het onderdeel waar Belgen het slechtst op scoren zijn vragen over renteberekening. Maar 39% van de ondervraagden kan de twee vragen die daarover gesteld werden correct beantwoorden. 

Banken rekenen op onze passiviteit

Daar maken de banken nu gretig gebruik van, zegt De Beckker: "Het is die luiheid en gebrekkige kennis waar banken nu op rekenen. We stappen als we jong zijn naar een bank, sluiten daar onze rekeningen en eventueel een lening af en blijven in veel gevallen ons leven trouw aan die bank."

Grootbanken riepen nieuwe rekeningen in het leven die wel degelijk hogere rentes opleveren, maar bieden die niet proactief aan en hebben vaak bepaalde voorwaarden.

Om te weten wat het rendement is op de voordeligere termijnrekeningen kan je zelfs niet online terecht, die geven ze in veel gevallen pas prijs als je een afspraak in een kantoor maakt.  

We hebben het zelf in handen

Kenneth De Beckker, professor financiële economie Open Universiteit & KU Leuven

"De banken spelen het sluw, maar we hebben het zelf in handen", concludeert De Beckker. "Misschien dat een groep mensen nu gaan nadenken, maar er moeten echt veel mensen naar andere banken overstappen voor de concurrentie echt kan beginnen spelen. Ik snap dat al je bankzaken overzetten niet eenvoudig is, maar geld overzetten naar een andere spaarrekening is niet meer zo moeilijk."

Wie rentes van spaarrekeningen wil vergelijken, kan terecht op spaargids.be.

Meest gelezen