Mag een werkgever je verplichten om niet met de auto naar het werk te komen?

Patiënten van het UZ Gent hebben de laatste tijd steeds meer moeite om een parkeerplek te vinden op de campus. Het aantal parkeerplaatsen uitbreiden, is geen optie. Dus zullen alle werknemers die op minder dan 3 kilometer van het werk wonen de parking niet meer kunnen oprijden. Behalve in uitzonderlijke gevallen of als je in shiften werkt. Vanaf 2025 zal die regel ook nog verder uitbreiden naar iedereen die op minder dan 5 kilometer van het universitair ziekenhuis woont. 

Sommige mensen reageren verontwaardigd, omdat ze een parkeerplek op kantoor een "basisrecht" vinden. Maar is dat ook echt zo? "Jouw werkgever is wettelijk gezien niet verplicht om een parkeerplaats voor jou te voorzien", legt Karolien Van Herpe van HR-bedrijf Acerta uit in "De wereld vandaag" op Radio 1.

"Een bedrijf mag je niet verbieden om met de wagen naar het werk te komen, maar ze mogen wel de toegang tot het parkeerterrein beperken, zoals UZ Gent doet. Je kan dan nog altijd kiezen om met de wagen te komen, maar dan moet je zelf parking zoeken."

Wat het UZ Gent beslist heeft, is dus perfect legaal. "Dat komt omdat woon-werkverkeer geen deel uitmaakt van de arbeidstijd", zegt Van Herpe. "Het is jouw eigen verantwoordelijkheid om op kantoor te geraken. Enkel als je een parkeerplaats expliciet laat opnemen in je arbeidsovereenkomst, kan je dat eisen." 

Het nieuwe parkeerbeleid van het UZ Gent is ook zeker geen alleenstaand geval. Steeds meer bedrijven schrappen parkeerplaatsen of moedigen hun werknemers aan om alternatieve vervoersmiddelen te kiezen. "Die tendens is duidelijk", klinkt het bij Acerta. "Nu er meer van thuis uit gewerkt wordt, verhuren bedrijven steeds vaker een deel van hun kantoorruimte of gaan ze samenzitten in coworking spaces. Daardoor verdwijnt er vaak parkeerruimte voor het personeel." 

Daarnaast zorgt ook de elektrische wagen voor veranderingen. "Nu die switch is ingezet, moet een deel van de parkeerplaatsen ook een laadpaal krijgen. Die plaatsen worden dan vaak ook voorbehouden voor elektrische wagens. Die puzzel zorgt ervoor dat bedrijven hun volledige parkeerbeleid onder de loep gaan nemen."

Sommige bedrijven vragen hun personeel zelfs om te betalen voor een parkeerplaats. "Dat is geen uitzondering. Bedrijven die zelf weinig parkeerplekken hebben, huren soms parkeerplaatsen in de buurt. Zij bieden op hun beurt het personeel dan de mogelijkheid om via een cafetariaplan een deeltje van hun loon te gebruiken om voor  zo'n parkeerplek te betalen."

Maar waarom maakt het schrappen van parkeerplaatsen altijd zoveel emoties los? "De grote moeilijkheid is dat mensen het gewoon zijn om alles met de auto te doen", zegt mobiliteitsexpert Dirk Lauwers in onze podcast "Het Kwartier". "Bij veel mensen is er ook sprake van ketenmobiliteit. Ze zetten de kinderen eerst af op school, rijden dan naar het werk en passeren 's avonds op de terugweg nog langs de winkel. Die keten zomaar aanpassen, is niet vanzelfsprekend. Zeker omdat het aanbod van het openbaar vervoer niet volstaat en vaak geen volwaardig alternatief biedt." 

Daarom geeft UZ Gent elke werknemer die niet meer mag parkeren 24 vrije parkeerbeurten. Als je uitzonderlijk toch graag met de wagen naar het werk komt, dan is dat dus nog mogelijk. "Het is zeer goed dat ze dat voorzien", zegt Van Herpe van Acerta. "Je personeel mag niet het gevoel krijgen dat ze gepest worden door het nieuwe parkeerbeleid. Dit soort van maatregelen kunnen dat verhelpen." 

Daarnaast raadt Van Herpe bedrijven ook aan om na te denken over andere compensaties. "Het helpt altijd als werknemers ook iets voelen op de loonbon. Zo kan je naast een fietsvergoeding, bijvoorbeeld ook een wandelvergoeding voorzien voor mensen die te voet naar het werk komen. Je kan ook bedrijfsfietsen aanbieden. Zo hebben mensen minder het gevoel dat er hen iets wordt afgenomen."