Beke (CD&V) over communautaire eisen N-VA: "Ben voor herziening van Grondwet. Maar N-VA heeft dat nu wel bemoeilijkt"
Ook CD&V-voorzitter Wouter Beke had wel oren naar de communautaire eisen van N-VA, die normaal aan het einde van de legislatuur van Michel I op tafel zouden komen. Dat zei hij tijdens het partijvoorzittersdebat in "De zevende dag" op Eén. "We hadden dat afgesproken. Maar N-VA is vertrokken uit de regering." Of hoe de fameuze "atomaschriftjes" toch nog niet helemaal versnipperd zijn.
De "atomaschriftjes" blijven maar terugkeren. Al van bij de start van de regering-Michel heerste het gerucht dat in die schriftjes afspraken waren opgetekend over de communautaire eisen van N-VA.
Volgens die afspraken zou de communautaire kwestie een paar jaar in de koelkast worden gestoken. Pas in 2019 zou de kwestie weer aan bod kunnen komen en zou de Grondwet voor herziening vatbaar kunnen worden verklaard. Zo zou de overheid nieuwe stappen kunnen zetten in de richting van het confederalisme, een belangrijk programmapunt voor N-VA.
We hadden afgesproken dat we de Grondwet voor herziening vatbaar zouden verklaren, als dat Zweedse vliegtuig op een behoorlijke manier aan de grond zou geraken
CD&V-voorzitter Wouter Beke zegt in "De zevende dag" nu onomwonden dat er inderdaad zulke afspraken waren over de herziening van de Grondwet. "We hadden afgesproken dat we dat zouden doen, als dat Zweedse vliegtuig op een behoorlijke manier aan de grond zou geraken. Maar de N-VA heeft ontslag genomen uit de regering. Die is nu in lopende zaken. En dat betekent dat deze regering maar beschikt over 52 zetels."
Beke wijst erop dat je, om zo'n verklaring tot herziening van de Grondwet te kunnen doen, een regering nodig hebt, maar ook een Kamer en een Senaat. "Ik ben daar principieel voor. Ik heb daar nooit een geheim van gemaakt. Alleen heeft u (Bart De Wever, red.) de zaak nu wel erg bemoeilijk door uit de regering te stappen."
"Onbestuurbaar"
Ook Open VLD-voorzitter Gwendolyn Rutten bevestigt de afspraak om te kijken "op welke manier we dat zouden doen". "Maar mijn partij blijft liefst zo ver mogelijk van communautaire discussies. Ik heb helemaal geen zin om het land te splitsen. Je kunt natuurlijk wel discussies voeren over staatsvermindering, minder politici, de afschaffing van de Senaat, ..."
Dat een kabinetschef zegt dat hij hoopt dat het land in 2019 onbestuurbaar wordt. Ik vind dat totaal onverantwoord
Rutten verwijst naar het interview met Herman De Bode in De Tijd, de ex-kabinetschef van Jan Jambon, waarin die stelt dat hij hoopt dat het land onbestuurbaar wordt. "Het is de enige manier om het ten gronde te veranderen", poneert De Bode daar.
Rutten: "Ik vind het heel jammer dat het communautaire spook nu weer opduikt. Mensen van de N-VA die nu zeggen dat het om de onbestuurbaarheid van het land te doen is. Dat kunnen we missen als de pest." Beke treedt haar bij: "Dat een kabinetschef, achter de schermen een van de belangrijkste figuren van een partij, zegt dat hij hoopt dat het land in 2019 onbestuurbaar wordt. Ik vind dat totaal onverantwoord."
Btw-verlaging op energie? Niet zo snel
Uit het debat tussen de partijvoorzitters blijkt voorts vooral de onenigheid over nog te nemen maatregelen, nu de regering in lopende zaken is. Alleen al het voorstel om de btw op energie van 21 procent naar 6 procent te verlagen, oogst zeer gemengde reacties.
Cadeau per cadeau aan de kiezer op tafel leggen en zeggen: 'maak eens een meerderheid', 4 maanden voor de verkiezingen, dat is de chaos
SP.A-voorzitter John Crombez dringt daarop aan, "want de mensen krijgen hun facturen niet betaald". Crombez krijgt weerwerk van Rutten die benadrukt dat dat ook veel geld kost. Groen-voorzitter Meyrem Almaci suggereert dat de overheid dat beter enkel doet voor de mensen die dat echt nodig hebben.
Zij wordt daarin bijgetreden door Beke. "Wij hebben onder Di Rupo een tijdelijke btw-verlaging gedaan op energie, maar in feite was dat een verkapte indexsprong. Je verlaagt de btw, maar daardoor is er een vertraging van de index. Maar er is een groep mensen die het moeilijk heeft om de energiefactuur te betalen. Ik denk dat we daarnaar moeten kijken. Dan spreken we niet over honderden miljoenen. Het kan misschien gerichter opgelost worden."
"Goedkoop"
N-VA-voorzitter Bart De Wever vindt het debat over afzonderlijke maatregelen zinloos. "Cadeau per cadeau aan de kiezer op tafel leggen en zeggen: 'maak eens een meerderheid', 4 maanden voor de verkiezingen, dat is de chaos. Een land wordt bestuurd door een meerderheid, die binnen de budgettaire marges keuzes maakt. Je kan niet zeggen: 'Er is geen meerderheid maar het is free for all', 4 maanden voor de verkiezingen."
Crombez is streng voor zijn collega's. "De laatste tijd hebben de mensen veel theater en profilering gezien in de politiek. Op zich is dat normaal. Maar telkens wanneer het gaat om concrete dingen is het heel moeilijk om een 'ja' of een 'nee' te krijgen." Ook Tom Van Grieken (Vlaams Belang) is die mening toegedaan: "Ik vind het goedkoop dat je allemaal, 4 maanden voor de verkiezingen, schoorvoetend komt met de boodschap: 'Misschien moeten we iets doen?' Stop daarmee."
Van vergif naar vergiffenis
En dan is er nog de Antwerpse situatie, waar N-VA plots zij aan zij staat met SP.A. Dat zorgt vooral bij de socialisten voor wat interne strubbelingen, maar Crombez wuift dat weg. "Je kunt het raar vinden dat er binnen een partij discussies en meningsverschillen zijn. Maar het is ook zo dat onze partijmensen zich voegen naar wat onze leden beslissen."
De Wever geeft toe dat er veel gebeurd is de voorbije maanden. "De weg van vergif naar vergiffenis is niet evident. Het is logisch dat dat vertrouwen zal moeten groeien. Ook bij ons zijn er veel mensen die zeggen: 'Wat gaan we nu beleven?' Maar de ervaring zal het ons leren. Ik maak mij daar niet te veel zorgen over."
U hebt de kaarten gekregen van de kiezer, maar u hebt die in de vuilnisbak gesmeten
Almaci wil wel een steekje uitdelen aan SP.A. "Iedereen moet beoordelen wat voor hen genoeg is of niet. Voor de zaken die voor ons cruciaal waren, ging men onder de lat door. Voor Groen is dit akkoord dus te weinig." Zij zegt dat ze daarom de stad vanuit de oppositie "in een bepaalde richting wil duwen".
Maar zij krijgt onmiddellijk een veeg uit de pan van De Wever. "U hebt de kaarten gekregen van de kiezer, maar u hebt die in de vuilnisbak gesmeten. Ik heb hard geprobeerd om jullie aan boord te krijgen. Dat lukte niet. Dan moet u nu niet komen jammeren over gemiste kansen."
Twee petjes
Kan De Wever zijn rol van N-VA-voorzitter blijven spelen terwijl hij in Antwerpen nu een "verbindende" rol moet opnemen? Crombez blijft voorzichtig: "In Antwerpen is het bestuursakkoord voorgesteld en die punten zijn voor ons essentieel. En de teneur was zeer duidelijk over welke sfeer de drie partijen willen in Antwerpen."
Maar Rutten is explicieter: "Ik geloof niet dat je in één persoon twee mensen kan verenigen. Dat je in de voormiddag kan zeggen: 'Hier ben ik de grote verbinder' en in de namiddag gooi ik de beledigingen in het rond. Als het in Antwerpen opgaat dat je bruggen moet kunnen leggen en moet kunnen verbinden, zal dat ook voor het land opgaan."