Onderzoekers vinden 3.000 jaar oud menselijk slachtoffer van een aanval door een haai
Het gebeurt niet vaak dat haaien mensen aanvallen, maar blijkbaar is het wel van alle tijden. Een internationaal team onder leiding van onderzoekers van de University of Oxford heeft een 3.000 jaar oud slachtoffer van een dergelijke aanval in de Japanse Binnenzee ontdekt. Het skelet is het oudste directe bewijs voor een haaienaanval op een mens en de onderzoekers hebben zorgvuldig gereconstrueerd wat er gebeurd is, dankzij een combinatie van archeologisch onderzoek en forensische technieken.
De macabere ontdekking van het slachtoffer werd gedaan door doctoraatsstudente Alyssa White en professor Rick Schulting van de School of Archaeology van Oxford, toen ze op zoek waren naar aanwijzingen voor trauma's als gevolg van oorlogsvoering op de skeletten van prehistorische jager-verzamelaars in de Universiteit van Kyoto in Japan.
Ze stoten daar op 'Nummer 24' uit de eerder opgegraven vindplaats van Tsukumo, een volwassen man die talloze ernstige verwondingen had opgelopen. Sinds het skelet meer dan 100 jaar geleden ontdekt werd, heeft het onderzoekers voor een raadsel gesteld.
"Aanvankelijk waren we verbijsterd over wat er minstens 790 diepe, gekartelde verwondingen zou toegebracht kunnen hebben bij deze man", zeiden de twee Britse onderzoekers. "Er waren zo veel verwondingen en toch was hij begraven in de begraafplaats van de gemeenschap, in de Tsukumo schelpenafvalberg."
"De wonden waren voornamelijk beperkt tot de armen, benen en de voorkant van de borstkas en de onderbuik. Door eliminatie konden we een menselijk conflict en vaker gerapporteerde roofdieren of aaseters uitsluiten", zo zeiden Schulting en White.
(Lees verder onder de illustratie)
Tijgerhaai of witte haai
Aangezien archeologische gevallen van haaienaanvallen erg zeldzaam zijn, zochten de twee onderzoekers naar aanwijzingen in forensische gevallen van dergelijke aanvallen en werkten ze samen met expert George Burgess, de emeritus directeur van het Florida Program for Shark Research. Het internationaal team maakte ook een reconstructie van de aanval.
Het team kwam tot de conclusie dat 'Nummer 24' meer dan 3.000 jaar geleden gestorven is, tussen 1370 en 1010 v.C. De spreiding van de wonden wijst er sterk op dat het slachtoffer in leven was tijdens de aanval: zijn linkerhand was afgebeten en mogelijk was dat een afweerletsel.
Het lichaam van de man was kort na de aanval geborgen en hij was begraven in de begraafplaats bij zijn mensen. De verslagen van de opgraving toonden dat hij naast de linkerhand ook zijn rechterbeen miste en dat zijn linkerbeen omgekeerd bovenop zijn lichaam was gelegd.
"Gezien de verwondingen was hij duidelijk het slachtoffer van een aanval door een haai" zeiden White en Schulting. "Het is goed mogelijk dat hij met metgezellen aan het vissen was, vermits hij snel geborgen werd. Op basis van de aard en de spreiding van de sporen van de tanden, is een tijgerhaai of een witte haai waarschijnlijk de soort die verantwoordelijk is voor de aanval."
"De neolitische mensen uit de Jōmon-tijd in Japan maakten gebruik van een reeks mariene hulpbronnen", zei mede-auteur doctor Mark Hudson van het Max-Planck-Institut für Menscheitsgeschichte in Jena. "In het tweede millennium v.C. vindt er blijkbaar een verschuiving plaats waarbij grotere vissen het doelwit worden, vermoedelijk om de eigen sociale status te vergroten. Het is niet duidelijk of Tsukumo nummer 24 opzettelijk de haai heeft aangevallen of dat de haai werd aangetrokken door bloed of aas van een andere vis."
"Hoe dan ook biedt deze vondst een nieuw perspectief op het oude Japan en is het daarnaast ook een zeldzame gelegenheid voor archeologen om een dramatische gebeurtenis in het leven van een prehistorische gemeenschap te reconstrueren", zei Hudson.
De studie van Britse, Japanse, Amerikaanse en Duitse onderzoekers is gepubliceerd in het Journal of Archaeological Science: Reports. Dit artikel is gebaseerd op persmededelingen van de University of Oxford en het Max-Planck-Institut für Menscheitsgeschichte.
