Videospeler inladen...

Experten willen dat alle kinderen voltijds naar school kunnen: "Belang van school kan je niet overdrijven"

Een werkgroep van kinderartsen, -psychiaters, -psychologen en -verpleegkundigen wil dat de scholen op 1 september weer gewoon opengaan, voltijds én voor alle kinderen van basis- en secundair onderwijs. Dat is belangrijk voor de kinderen, schrijven ze in een open brief, want met afstandsonderwijs alleen kom je er niet. “De school is voor de ontwikkeling van kinderen en jongeren uiterst belangrijk”, klinkt het. Dat de scholen veilig open kunnen, bewijzen de jeugdkampen van deze zomer, zeggen de experten.

In de komende dagen wordt beslist over de start van het nieuwe schooljaar. Dat zal gebeuren in overleg met het onderwijsveld en de medische experten van de GEES. Maar voor de Belgian Pediatric Covid-19 Task Force, een werkgroep van kinderartsen, -psychiaters, -psychologen en –verpleegkundigen, is het nu al duidelijk: er moet een volledige heropening van de scholen komen, zodat alle kinderen opnieuw voltijds naar school kunnen. Dat schrijft de Task Force in een open brief (zie onderaan dit artikel).

Het schoolse aanbod dat tijdens de eerste coronagolf werd uitgewerkt, was niet optimaal, schrijven de medische kinderexperten. Een werking van 50 en zelfs 80 procent is niet voldoende, en hetzelfde geldt voor afstandsonderwijs. 

Want school is meer dan leren, zegt kinderpsychiater Sofie Crommen in "De ochtend" op Radio 1. “Op school vinden kinderen en jongeren een stimulerende, veilige en verbindende omgeving. School geeft ook een dagstructuur, een tijdsinvulling aan jongeren. Op school leggen kinderen sociale contacten, kunnen ze spelen en worden ze creatief gestimuleerd.”

Veilig

Onderwijs op school kan perfect veilig gebeuren, schrijven de kinderexperten, kijk maar naar de jeugdkampen van deze zomer. Daar waren “slechts een beperkt aantal besmettingen”. Daarbij komt dat wetenschappelijk onderzoek intussen heeft uitgewezen dat de overdracht van Covid-19 door kinderen beperkt is. Kortom, er is “geen enkele medische reden waarom een volledige heropstart van de scholen niet mogelijk zou zijn”.

Uiteraard moeten de algemene hygiënemaatregelen ook op school gelden. Wel pleiten de medische kinderexperten voor een “afstemming” van twee maatregelen “op de doelgroep en de context op school”: de anderhalve meter afstand zou niet overal gelden, en mondmaskers zouden op specifieke momenten verplicht zijn voor wie ouder is dan 12.

Een nulrisico bestaat niet, besluiten de artsen en psychologen, “maar de balans tussen de baten en de risico’s van schoolgaan in coronatijden rechtvaardigt het om de kaart van kinderen en jongeren te trekken en te investeren in hun welzijn en toekomst. De kinderen van nu zijn de verpleegkundigen, de ondernemers, de bakkers, de politici en de wetenschappers van morgen.”

Het Gemeenschapsonderwijs steunt de oproep van de artsen en de psychologen. "Het is ontzettend belangrijk dat we onze jonge mensen naar school kunnen krijgen zodat ze de nodige ondersteuning kunnen krijgen van de leerkrachten, maar er is ook de sociale component", reageert topvrouw Raymonda Verdyck. "Het samen met vrienden op school aanwezig zijn om zo het samen leren samenleven te kunnen garanderen."

Verdyck houdt wel een slag om de arm en wil zeker zijn dat het besmettingsrisico beperkt blijft. "Mochten we vaststellen dat de veiligheid en de gezondheid in het gedrang komen, betekent dat jammer genoeg dat leerlingen in het secundair onderwijs niet voltijds naar school zullen kunnen komen en we daar terug op afstandsonderwijs zullen moeten overschakelen."

Volgende vrijdag overleggen de onderwijskoepels met Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA) en met de vakbonden. 

 

Beluister hier een gesprek met kinderpsychiater Sofie Crommen in "De ochtend" op Radio 1 en lees de volledige open brief onder het fragment:

LETTERLIJK: Open brief Belgian Pediatric Covid-19 Task Force

In de komende dagen wordt er een beslissing genomen over de heropening van de scholen en hoe de heropstart er voor de leerlingen in België concreet zal uitzien. In de exitstrategie van Covid-19 werd er veel geïnvesteerd in subsidies aan bedrijven, uitkeringen, tijdelijke werkloosheid, ... Het snel terug openen van bedrijven en het terug op gang trekken van de economie waren prioritair.

Het onderwijs en de noden van kinderen en jongeren kwamen pas in een latere fase aan de orde. Einde mei-begin juni werd een schools aanbod uitgewerkt voor de lagereschoolkinderen en kleuters. Helaas kon één school op drie dit niet optimaal vorm geven en stond bijgevolg één op drie kinderen nog steeds in de kou. Voor de middelbare scholieren was de toestand nog treuriger, waarbij het merendeel van hen, één afsluitende dag niet meegerekend, zelfs niet meer op school is geraakt na half maart. Ongewild hebben we als maatschappij de kinderen in ons land hierdoor laten twijfelen over de zin en het belang van onderwijs. Kinderen weghouden van school suggereert bovendien dat de school een onveilige plek is en die onterechte boodschap dienen we zo snel mogelijk te ontkrachten.

In België leven meer dan 2,3 miljoen kinderen en jongeren, jonger dan 18 jaar. Zij zijn niet georganiseerd in vakbonden, in politieke partijen of lobbygroepen. Hun stem wordt bijgevolg vaak niet gehoord of niet ernstig genomen.

Deze 2,3 miljoen kinderen en jongeren zijn evenwel onze toekomst. En die toekomst van onze jeugd zetten wij als maatschappij serieus op het spel wanneer we niet dringend en resoluut de kaart van de kinderen en jongeren trekken. De volledige heropstart van de scholen speelt daar een centrale factor in.

Inspiratie hiervoor kan gerust opgedaan worden bij de jeugdkampen van deze zomer. Dankzij een adequate aanpak werden er slechts een beperkt aantal besmettingen geconstateerd en zijn er tot op heden geen grote uitbraken te noteren. We weten uit heel wat wetenschappelijk en epidemiologisch onderzoek dat voor kinderen en jongeren de gezondheidsrisico’s minimaal zijn en de overdracht van Covid-19 beperkt is. De kinderartsen vertegenwoordigd in de Belgian Pediatric Covid-19 Task Force zien dus geen enkele medische reden waarom een volledige heropstart van de scholen niet mogelijk zou zijn.

Ondersteund door de recentste internationale wetenschappelijke inzichten vragen wij dan ook om van de heropening van de scholen de belangrijkste prioriteit te maken. De leerplicht en het leerrecht moeten worden opgeëist. Een werking van 50 en zelfs 80% is NIET voldoende. Afstandsonderwijs is NIET voldoende. Een theoretisch draaiboek is NIET voldoende. De scholen moeten de middelen, zowel logistiek als qua personeel, krijgen zodat het haalbaar is volledig open te gaan en voltijds onderwijs voor ALLE kinderen aan te bieden.

Is de school dan werkelijk zó belangrijk voor kinderen en jongeren?

Ja. Ja. En nog eens ja! Het gaat bovendien niet enkel om leervaardigheden, feitenkennis en vakkennis, dingen die spontaan met een school geassocieerd worden. Minstens zo belangrijk zijn de andere functies die een school vervult: de stimulerende, veilige en verbindende omgeving die ze er ondervinden, het bieden van dagstructuur en daginvulling, de stimulatie van de motorische ontwikkeling en het spelen, het sociaal contact en sociaal “oefenen” dat kinderen en jongeren op school doen, de ondersteunende rol die een leerkracht kan hebben voor een kwetsbaar kind, de detectiefunctie voor kinderen in nood, … Al deze rollen kunnen veel minder of niet door afstandsonderwijs ingevuld worden.

Verschillende onderzoeken toonden reeds de ernstige psychosociale risico’s aan van een schoolsluiting voor kinderen en jongeren, en zeker voor deze uit kwetsbare groepen. Jeugdigen met mentale gezondheidsproblemen en andere kwetsbaarheden zoals een precaire thuissituatie of bijzondere leer- en zorgnoden vallen dan immers uit de boot.

Wat moet er gebeuren zodat alle kinderen en jongeren terug naar school kunnen gaan?

Ondersteun scholen ten volle om het schoolgaan op een veilige manier te laten verlopen met realistische, verstandige en heldere veiligheidsregels. Overmatige, niet doeltreffende  maatregelen zullen ervoor zorgen dat veel scholen in de praktijk niet aan de normen kunnen voldoen en bijgevolg niet kunnen openen.

De Task Force stelt daarom de volgende algemene hygiënemaatregelen voor op maat van de doelgroep en de context op school:

  • Geen 1,5 m afstand nodig tussen leerlingen onderling, binnenskamers in hun klasbubbel, en in openlucht binnen hun jaarbubbel (maar wel tussen leerlingen en volwassenen en tussen volwassenen onderling)
  • Rationeel mondmaskergebruik voor de oudere leeftijdsgroepen (+12j) zoals algemeen aanbevolen (bijvoorbeeld wanneer in beweging buiten de klas- of jaarbubbel zoals bij het binnenkomen van de school of in de gangen)

De andere hygiëneadviezen blijven vanzelfsprekend onverminderd van kracht:

  • Ziektesymptomen? Thuis blijven en naar dokter gaan
  • Handhygiëne: regelmatig handen wassen
  • Hoesten en niezen in de elleboog of papieren zakdoek
  • Verluchten op regelmatige basis
  • Schoonmaken van oppervlakken

Een nulrisico bestaat niet, maar de balans tussen de baten en de risico’s van schoolgaan in coronatijden rechtvaardigt het om de kaart van kinderen en jongeren te trekken en te investeren in hun welzijn en toekomst. De kinderen van nu zijn de verpleegkundigen, de ondernemers, de bakkers, de politici en de wetenschappers van morgen. Laat alle kinderen voltijds terug naar school gaan op 1 september. We zijn het hen meer dan verplicht!

Hartelijke groeten,

De Belgian Pediatric Covid-19 Task Force, vertegenwoordigd door onder andere

Dr. Tyl Jonckheer
Dr. Marc Raes
Prof. Dr. Ann De Guchtenaere
Prof. Dr. Dimitri Van der Linden
Dr. Sofie Crommen
Dr. Delphine Jacobs
Dr. Annick Covents
Prof. Dr. Petra Schelstraete
Jeroen Verlinden
Dr. Levi Hoste

Meest gelezen