Expert die Ventilusproject uit slop moet halen: "Voor robuust stroomnet zijn alleen bovengrondse lijnen mogelijk"

Een bovengrondse hoogspanningsleiding is de enige toekomstgerichte oplossing voor het Ventilusproject. Dat zegt de intendant die door Vlaams minister van Energie Demir is aangesteld om het moeilijke dossier los te trekken over de geplande nieuwe hoogspanningslijnen in West-Vlaanderen. "In sommige opdrachten kan je tot een vergelijk komen. Maar in dit dossier is het wit of zwart."

Even terugspoelen om dit verhaal beter te begrijpen: de Vlaamse regering worstelt al een hele tijd met het Ventilusproject. Dat is een geplande nieuwe hoogspanningslijn in West-Vlaanderen die de stroom van de windmolens op zee naar het binnenland moet brengen. Een deel van dat tracé, een dikke 20 kilometer, wil netbeheerder Elia bovengronds aanleggen en dat zorgt voor veel protest in enkele West-Vlaamse gemeenten. Zij zijn bezorgd over de mogelijke impact van die hoogspanningslijnen en willen dat de lijnen onder de grond worden aangelegd.

Voorlopig Ventilus-tracé met 22 kilometer nieuwe bovengrondse luchtlijnen

Om het vastgelopen dossier los te trekken, stelde Vlaams minister van Energie Zuhal Demir (N-VA) een paar jaar geleden een intendant aan, Guy Vloebergh, een expert die de standpunten van netbeheerder Elia en van de lokale actiegroepen en burgemeesters moet proberen te verzoenen.

Bovengronds

Wel, diezelfde Guy Vloebergh heeft zijn rapport intussen klaar. Hier en daar lekte er al iets over uit: de toon van de berichtgeving was dat de intendant nog altijd geen voorkeur leek te uiten voor ondergrondse of bovengrondse lijnen. Maar daarover zet hij in "De ochtend" op Radio 1 de puntjes op de i.

"Wij hebben met ons team alle mogelijkheden onderzocht. We hebben ook bekeken of ondergrondse leidingen technisch haalbaar zijn", legt hij uit. "Zo wordt er verwezen naar de (ondergrondse, red.) leiding in Duitsland die wordt gebruikt om de energie van het ene naar het andere punt te brengen. Het probleem is dat dat maar een deel van het Ventilusproject is en niet echt een alternatief daarvoor."

De burgerplatformen hebben het probleem van magnetische straling van hoogspanningslijnen echt op de kaart gezet.

Intendant Guy Vloebergh

Het komt erop neer dat Ventilus niet alleen moet dienen om de stroom te vervoeren van de windmolen parken naar het binnenland, want dat zou inderdaad ook ondergronds kunnen. Maar Ventilus is ook opgezet om als back-up te dienen voor een andere hoogspanningslijn vanuit de windmolenparken (Stevin) én als versterking van het elektriciteitsnet, om bijvoorbeeld pannes op te vangen. Dat laatste kan enkel als je de stroom van richting kunt veranderen op de lijnen en daarvoor zijn bovengrondse lijnen meer geschikt.

"Bovengrondse lijnen zijn op dit ogenblik de enige technische oplossing om een robuust en toekomstgericht elektriciteitsnet uit te bouwen dat de energietransitie kan realiseren", zegt Vloebergh onomwonden. "Zij kunnen ook een perspectief bieden op toekomstige onwikkelingen die mogelijk wel ondergronds kunnen."

En de gezondheid?

De intendant oppert als mogelijk alternatief dat bijvoorbeeld bestaande hoogspanningsleidingen van minder zware capaciteit in West-Vlaanderen dan wel onder de grond worden gelegd. Ook zou Elia eventueel woningen in de buurt van de geplande hoogspanningslijn kunnen opkopen.

Hij erkent ook de bezorgdheid van de burgerplatformen over de mogelijke gevolgen voor de gezondheid van de (magnetische straling van) hoogspanningslijnen. "Zij hebben dat probleem echt op de kaart gezet. Daarom hebben we in ons rapport opgenomen dat er op Vlaams niveau normen moeten worden verankerd en een meetsysteem moet worden opgesteld, zodat dat die gegevens transparant en publiek beschikbaar zijn voor iedereen. Zo kunnen die normen worden gecontroleerd en gehandhaafd en komt er ook meer inzicht in die problematiek."

Beluister hier het hele gesprek imet Guy Vloebergh in "De ochtend" op Radio 1:

Volgens hem zijn tienduizenden mensen in West-Vlaanderen nu al veel te lang ongerust. "Mijn belangrijkste oproep is daarom om snel een beslissing te nemen in de ene of de andere richting, zodat die onzekerheid voor veel mensen weggehaald wordt."

Maar de burgerplatformen reageren boos op de uitspraken van intendant Vloebergh. "Volgens de experten is er een mogelijkheid om ondergronds te gaan, maar daarvoor is er bijkomend onderzoek nodig. En daar willen de andere partijen niet aan meewerken, terwijl dit eigenlijk echt nodig is", reageert Francky Snaet. "We snappen dat de hoogspanningslijnen er moeten komen, maar dat moet gebeuren op een duurzame manier. Het moet rekening houden met de gezondheid van de mensen, die onder of in het gebied komen te wonen, waar de magnetische straling dan de norm zal overschrijden." 

Hand reiken

Vlaams minister Demir zei gisteren dat de Vlaamse regering een knoop wil doorhakken, maar dat de oplossing er een moet zijn "waarvoor een draagvlak bestaat". Dat worden nog moeilijke discussies met minister Crevits, die afkomstig is uit de streek waar het Ventilusproject op stapel staat. 

Vloebergh is daarover erg duidelijk: elke keuze zal iemand pijn doen. "In sommige opdrachten kan je tot een vergelijk komen. Maar in dit dossier is het wit of zwart. Je moet kiezen. Vervolgens moet je de hand reiken naar de mensen om er op een constructieve manier voor te zorgen dat dat op de best mogelijke manier wordt geïmplementeerd. Daar is momenteel nood aan.

Meest gelezen