Belgen in Marokko: "Mensen keren terug naar huis, maar er is nog angst voor naschokken"

De aarde beefde rond 23 uur gisteravond. Inwoners in verschillende dorpen en steden renden in paniek de straten op. Er zijn al zeker 1.305 doden geteld, zeker 1.800 mensen zijn gewond geraakt. Dat aantal zou zeker nog kunnen oplopen, want veel afgelegen gebieden zijn nog niet bereikt. 

Het epicentrum van de beving lag in het Atlasgebergte, op zo'n 70 kilometer van de stad Marrakesh. De meeste slachtoffers vielen in de regio van het epicentrum. Maar ook in Marrakesh is de beving heel goed gevoeld. "Ik stond op dat moment zelf aan een klein winkeltje vlak naast het appartementsgebouw waar ik woonde en de grond begon te trillen. Er was een heel luid lawaai. Eerst leek het alsof er een vrachtwagen voorbij reed", vertelde correspondente Lotte Van den Bogaert ons vanochtend vroeg. Zij woont en werkt in de stad.

"Maar dat lawaai werd alsmaar harder en harder en de grond begon harder te trillen. En mensen begonnen onmiddellijk hun huizen uit te gaan. Ik heb toen ook onmiddellijk dekking gezocht", beschrijft ze die eerste momenten. "En dat heeft 20 seconden of een halve minuut of zo geduurd. Ik ben ongedeerd, maar het was wel heel hard schrikken."

De hele nacht bleven mensen buiten op straat. "Mijn man en mijn zoontje waren in ons appartement, zij zijn gelukkig ook onmiddellijk naar buiten kunnen komen. We waren dus heel snel samen", vertelde Van den Bogaert. "Wij zijn de hele nacht op straat gebleven omdat we schrik hadden voor een naschok. Je vindt heel weinig informatie of zoiets kan gebeuren en wanneer. Je weet dat je niet veilig bent binnen."

In de stad is er op verschillende plaatsen schade. "In de oude stad is een stuk van de stadsomwalling omgevallen", vertelt Van den Bogaert later in het Radio 1-programma "De ochtend". De beroemde rode wallen die de stad omringen, zijn Unesco-werelderfgoed.

Volgens Marokkaanse media liep ook de Koutoubia-moskee schade op, al is nog niet meteen duidelijk hoe erg die is. Het gebouw uit de 12e eeuw is een van de belangrijkste, historische monumenten in de stad. De 69 meter hoge minaret wordt ook wel eens het "dak van Marrakesh" genoemd. Op beelden van vannacht is te zien dat er rook komt uit het bovenste gedeelte van de minaret.

"Ook de toren van een kleinere moskee is omgevallen. Ik hoor van vrienden en kennissen dat er muurtjes omgevallen zijn. In ons restaurant staan de muren voorlopig nog recht", zegt Van den Bogaert. Nu het al dag is in Marokko, stelt ze vast dat in haar stadsgedeelte (buiten de oude stad), de schade nog meevalt.

"Je merkt dat nu de zon opkomt, iedereen terug naar zijn huizen gaat gaan, wel onwetende of er nog een naschok komt en wat we nu precies moeten doen. Daar blijven we wat in het ongewisse." De Belg Jasper Van Biesen, die momenteel ook in Marrakesh is, meldt op het sociale netwerk X dat er ter plaatse weinig wordt gecommuniceerd. Hij mag zijn hotelkamer weer binnen, maar vindt het zelf nog niet veilig genoeg.

Buiten Marrakesh is de schade wellicht groter. In gemeenten rond de stad zijn verschillende huizen volledig of gedeeltelijk ingestort. Op sommige plaatsen is er ook geen elektriciteit meer. De autoriteiten zijn aan het werk om zoveel mogelijk wegen vrij te maken zodat ambulances kunnen doorrijden. Ze waarschuwen wel dat door de grote afstanden tussen de bergdorpen het opmeten van de schade lang kan duren.

De Belg Nils Verkaeren bevindt zich in een dorpje op 15 kilometer van Marrakesh. Ook hij is vannacht wakker geworden door de beving. Volgens Verkaeren was het er vanmorgen een hele tijd aan- en afrijden van ziekenwagens. "Nu is het opruimen en horen hoe het met iedereen is. En het besef is nu pas aan het insijpelen dat we ons bijzonder gelukkig mogen prijzen dat we nog leven."

De aardbeving is ook gevoeld in de steden Rabat en Fez, meer dan 300 kilometer ten noorden van Marrakesh. "We lagen gisteren in onze slaapkamer en op een bepaald moment zagen we de kasten trillen, het bed was aan het trillen, dus er klopte iets niet. We gingen kijken en iedereen stond buiten op straat. We hadden daarna direct door dat er een aardbeving was", getuigt Margot Seghers vanuit Rabat. "Het was even schrikken, maar het is hier nu wel rustig. Er is hier niet veel schade."

De zware aardbeving heeft ook het zuiden van Spanje en Portugal opgeschrikt. De noodcentrale in de Zuid-Spaanse regio Andalusië kreeg na middernacht verscheidene oproepen van ongeruste burgers uit Huelva, Sevilla, Jaén, Málaga, Marbella en Córdoba. Het is niet duidelijk of er ook schade is en of er slachtoffers vielen.

Ook de autoriteiten in Faro in het zuiden van Portugal, en zelfs in Lissabon en Setubal kregen oproepen van inwoners die werden opgeschrikt door de schok.

Aardbevingen komen in Marokko wel vaker voor, maar meestal gaat het om kleinere bevingen. Volgens onbevestigde bronnen zou het nu om een van de krachtigste schokken gaan die ooit is gemeten in het land.

In het verleden waren er wel al een aantal heel zware aardbevingen. In 2004 kwamen meer dan 600 mensen om bij een krachtige beving in Al Hoceima, het noorden van het land. De meest verwoestende schok dateert van 1960. Toen kwamen in de buurt van de stad Agadir meer dan 10.000 mensen om het leven.