Koraalrif herstelt zich in enkele delen van Groot Barrièrerif, maar blijft kwetsbaar
In noordelijke en centrale delen van het Great Barrier Reef in Australië is er opnieuw meer koraal, en dat voor het eerst sinds het begin van de metingen 36 jaar geleden. Dat blijkt uit een overheidsrapport. Tegelijk waarschuwen wetenschappers voor overdreven optimisme. "Het herstel is heel kwetsbaar en zou van korte duur kunnen zijn bij de volgende mariene hittegolf."
Het Groot Barrièrerif is het grootste koraalrif ter wereld en draagt al decennia het label van Unesco-werelderfgoed. Tegelijk is het het symbool geworden van hoe kwetsbaar onze natuurwonderen zijn. Tot 90 procent van het Barrièrerif, dat zich uitstrekt langs de noordoostkust van Australië, is afgestorven tijdens opeenvolgende massasterftes door de opwarming van het klimaat. De Unesco wilde het vorig jaar op een rode lijst van bedreigd erfgoed zetten, maar dat is door Australië tegengehouden.
Het Australische Instituut voor Mariene Wetenschappen (AIMS) maakt elk jaar een stand van zaken op door middel van luchtbeelden en door duikers aan het werk te zetten. In het noordelijke deel van het rif zou 36 procent van de oppervlakte nu bedekt zijn met koraal, tegenover 27 procent in 2021. Dat gaat dus in tegen aan jarenlange negatieve trend.
Het rif kan zich nog herstellen in periodes van minder zware verstoringen
Zo'n herstel was helemaal niet verwacht. Het AIMS was zelfs erg bezorgd, omdat er in recente jaren heel wat massasterfte was onder het koraal.
Het herstel zou te maken hebben met de snelle aangroei van koraal van het geslacht "Acropora". "Dit toont aan dat het rif zich nog kan herstellen in periodes dat het net wat minder wordt verstoord", zegt Paul Hardisty, algemeen directeur van het AIMS. Ook in het centrale deel is er beterschap, maar minder uitgesproken.
BEKIJK - Een wetenschapper van het AIMS: "Het geeft ons echt hoop dat we het rif de beste kans kunnen geven om zijn natuurlijke schoonheid in de toekomst te behouden."
Hoe zwaar weegt dit goede nieuws?
Tot zover het goede nieuws. Hardisty wijst erop dat er, naast de opwarming van de oceanen en de verzuring door verdere CO₂-opname, nog andere gevaren om de hoek loeren. Het gaat dan om cyclonen - die grote golven veroorzaken die het rif kunnen beschadigen - en de opmars van zeesterren die het koraal aantasten.
Tegelijk zijn koraalriffen heel gevoelig voor temperatuur. Door de opwarming van de oceanen kan koraalrif massaal verbleken en zelfs helemaal afsterven. Bij te veel warmtestress stoot het koraal de algen af die in hen leven en hen kleur en leven geven.
Het rif blijft kwetsbaar, er dreigen nog veel gevaren
Zo is er in zuidelijke delen van het rif, die er beter aan toe leken vorig jaar, opnieuw een daling van het koraalbestand. "Het toont aan hoe kwetsbaar het rif blijft", onderstreept Hardisty. Het koraalrif gaat al decennia achteruit. Sommigen denken zelfs dat het gedoemd is om uiteindelijk helemaal te verdwijnen.
Wetenschappers plaatsen het huidige goede nieuw dan ook in perspectief. Expert Mariene Wetenschappen Terry Hughes denkt dat de vernieuwing van het grote koraal, dat heel traag groeit, wellicht niet meer mogelijk is. Zoë Richards, onderzoeker aan de universiteit van Curtin, zegt dit over de aangroei: "Het herstel wordt aangevuurd door de Acropora-familie die bij een volgende mariene hittegolf bijna helemaal van de kaart kan worden geveegd."
Bekijk hier een reportage uit Het Journaal van juni vorig jaar met marien bioloog Gudrun De Boeck: "Eigenlijk zijn alle koraalriffen in gevaar"
