De gevangenen in Abu Ghraib werden gemarteld en vernederd door Amerikaanse soldaten.
Foto: AP

Amerikaans proces over foltering van gevangenen in beruchte Iraakse Abu Ghraib-gevangenis nietig verklaard

In de Amerikaanse staat Virginia is het "historische" proces over de foltering van gevangenen in de Iraakse Abu Ghraib-gevangenis nietig verklaard. De jury is in een impasse beland en slaagt er niet in om een oordeel te vellen.

3 slachtoffers hadden de militaire aannemer CACI aangeklaagd. Die leverde 20 jaar geleden de ondervragers voor de gevangenis. Het proces startte op 15 april. Het was de eerste keer dat slachtoffers hun verhaal deden voor een Amerikaanse jury.

Maar die 8-koppige jury raakt er na 8 dagen beraadslagen niet uit, waardoor de rechter het proces nietig verklaarde. De jury belandde in een impasse omtrent de beschuldigingen dat de ondervragers die CACI had geleverd, met de militairen in de gevangenis hadden samengezworen om de gevangenen te folteren en hen zo "zwakker te maken" voor de ondervragingen.

De impasse had betrekking op een wettelijk principe dat bekendstaat als de 'borrowed servant rule', die stelt dat een werkgever aansprakelijk kan worden gehouden voor de handelingen van een tijdelijke werknemer.

Nieuw proces?

De 3 slachtoffers die de zaak hadden aangespannen, kunnen wel nog een nieuw proces vragen. Een van hun advocaten laat uitschijnen dat ze dat ook zullen doen.Ā "De huidige verwachting is dat we zullen blijven vechten.Ā Het werk dat we in deze zaak hebben gestoken, is een fractie van wat zij hebben moeten doorstaan ā€‹ā€‹als overlevenden van de verschrikkingen van Abu Ghraib en we willen hun moed eren", zei hun advocaat Baher Azmy.

Schokkende foto's

De folteringen in de Abu Ghraib-gevangenis dateren van de jaren 2003 en 2004, na de Amerikaanse inval in Irak. 20 jaar geleden werden honderden schokkende foto's gepubliceerd van Amerikaanse militairen die trots poseerden bij naakte gevangenen of gevangenen in vernederende omstandigheden. Gevangenen werden ook gefolterd in de gevangenis.

Na de foto's volgden al snel gedetailleerde rapporten over de folteringen. In 2004 was de conclusie van een officieelĀ onderzoek door de voormalige Amerikaanse legergeneraal Antonio Taguba dat er "sadistische, schaamteloze en bewuste criminele mishandelingen" waren toegepast op de gedetineerden.

Ondanks de wereldwijde verontwaardiging en internationale veroordeling, is er door de jaren heen maar weinig verantwoording afgelegd voor de mensenrechtenschendingen in Abu Ghraib.Ā 

Slechts een handjevol militairen uit lagere rangen werd voor een militaire rechtbank berecht. In de afgelopen 20 jaar werd geen enkele militaire leider, politicus of particuliere aannemer wettelijk aansprakelijk gesteld voor wat er in Abu Ghraib gebeurde.Ā 

Mensenrechtenorganisaties noemden de rechtszaak een "historisch proces" en hoopten dat er eindelijk verantwoording zou worden afgelegd voor de gruwel die zich in Abu Ghraib heeft afgespeeld. Maar ook dit proces heeft die verwachting niet kunnen inlossen.

Abu Ghraib

Abu Ghraib was een zwaarbeveiligd detentiecentrum in Irak, op zo'n 30 kilometer van Bagdad. De gevangenis werd onder Saddam Hoessein gebruikt om politieke gevangenen in op te sluiten. Na de Amerikaanse invasie van Irak in 2003 - die paste in de 'war on terror' onder president George W. Bush - nam de VS de controle over de gevangenis over. Een jaar later gingen de schokkende foto's van Abu Ghraib de wereld rond.

In 2009 werd Abu Ghraib omgedoopt tot "Centrale Gevangenis van Bagdad" om van zijn beruchte reputatie af te raken. 2 jaar later kregen de Iraakse autoriteiten opnieuw de controle over de gevangenis, nadat de laatste Amerikaanse troepen Irak hadden verlaten. De gevangenis werd in 2014 definitief gesloten om veiligheidsredenen. Abu Ghraib is de geschiedenisboeken ingegaan als de belichaming van de wanpraktijken van de Amerikaanse oorlog tegen het terrorisme in het Midden-Oosten.Ā 

Meest gelezen