Binnenland Samenleving
Tieners zijn nog volop in ontwikkeling, en daarom ook vatbaar voor groepsdruk
Foto: Getty Images

Na groepsverkrachting in Kortrijk met verdachten tussen 11 en 16: wat drijft (piep)jonge tieners tot seksueel geweld?

Jonge tieners die overgaan tot seksueel geweld doen dat meestal vanuit andere beweegredenen dan volwassenen. Op die leeftijd speelt groepsdruk doorgaans een niet te onderschatten rol. Dat zegt criminologe Minne De Boeck, na de groepsverkrachting in Kortrijk waarbij jongeren tussen 11 en 16 een meisje van 14 zouden hebben aangevallen.

Kirsten Sokol

Criminologe Minne De Boeck werkt bij het Universitair Forensisch Centrum in Antwerpen. Dat is het Vlaamse steuncentrum rond seksueel afwijkend gedrag, en de plek waar volwassen daders van seksueel grensoverschrijdend gedrag behandeld worden. Vanuit haar expertise met volwassen daders benadrukt ze dat er bij minderjarige plegers van zedenfeiten zoals in Kortrijk andere zaken spelen.

"Wat we weten over volwassenen gaat niet zomaar op voor jongeren. Als zij seksueel grensoverschrijdend gedrag stellen, dan gebeurt dat minder vanuit een seksuele problematiek, of afwijkende seksuele motieven. Bij jongeren gaat het meer om instrumenteel geweld of antisociaal gedrag dat op die manier geuit wordt."

"Daarom is de kans kleiner dat jongeren op volwassen leeftijd opnieuw hervallen in ander seksueel geweld. En de kans dat jongeren na zulke feiten op volwassen leeftijd uitgroeien tot specifieke plegers van seksuele feiten als volwassene is ook relatief klein. Om de kans op herval te verkleinen, is het cruciaal om een behandeling op maat op te starten, al naargelang de onderliggende problematieken bij de jongere in kwestie."

Geen algemeen profiel, wel impact van groepsdruk

Welke zaken leiden dan wel tot seksueel grensoverschrijdend gedrag bij minderjarigen? "Daar zijn veel hypotheses rond en het is onmogelijk om een bepaald profiel rond minderjarige daders op te maken", zegt De Boeck. "Maar ongeacht hun achtergrond mag je het aspect van de groepsdynamiek bij deze feiten zeker niet onderschatten."
 
"Tieners zijn nog volop in ontwikkeling: in het algemeen, maar ook in hun zoektocht naar hun identiteit, en ook op seksueel vlak. Inschatten of bepaald gedrag aanvaardbaar is, verloopt in die levensfase wat moeilijker. Daarbij is de impact van de groep en van hun leeftijdsgenoten niet te onderschatten. Groepsdruk is een belangrijk gegeven bij tieners, en het zal ook bij deze feiten een impact gehad hebben."
 

"Belangrijk: in elke groepsdynamiek zijn er trekkers en volgers. Dus groepsdruk op zich is nog een complex gegeven met verschillende rollen en motieven. Het is belangrijk om te kijken wat er bij elke jongere individueel aan de hand is. Of er sprake is van een ontwikkelingsprobleem, sociale kwetsbaarheden, of normvervaging. Dé oorzaak of één verklaring voor seksueel grensoverschrijdend gedrag bij hen is er niet."

Niet louter straffen, maar ook begeleiden

Bij elke pleger van seksueel grensoverschrijdend gedrag is een behandeling op maat cruciaal, maar ook een gepaste straf. "Al moeten we voor jongeren zeker verder kijken dan de pure bestraffing en repressie, om te vermijden dat ze zo'n grensoverschrijdend gedrag nog eens stellen. Het is belangrijk dat ze zich ten goede ontwikkelen, in het algemeen, maar ook op seksueel vlak met een goede seksuele opvoeding."
 
"Daarnaast is het een kwestie om hun leefwereld te verbeteren door onderliggende problemen en risicofactoren voor afwijkend gedrag in het algemeen op te sporen, en daarop in te grijpen. In die behandeling op maat moet het volgende centraal staan: wat is er nodig voor de jongere om een goed en veilig leven te kunnen leiden? En hoe kan er sprake zijn van een gezonde seksualiteitsbeleving? Feiten zoals in het dossier in Kortrijk zijn gruwelijk en verwerpelijk, dus herhaling ervan moet zeker vermeden worden."

Beluister de aflevering van onze dagelijkse nieuwspodcast 'Het kwartier':

Bekijk: psychiater Sarah Van Grieken en Patti Broeckx, parketmagistraat van Turnhout praten in 'Terzake' over hun ervaringen met jongeren en grensoverschrijdend gedrag

Videospeler inladen...

Meest gelezen