Groot DNA-onderzoek legt geschiedenis van de domesticatie van de ezel bloot
Ezels hebben de geschiedenis van de mensheid mee vorm gegeven, als werkdieren in de landbouw en als lastdier, zelfs in onherbergzame en moeilijk toegankelijke streken. In tegenstelling met het paard was er niet veel bekend over de domesticatie van de ezel. Om te ontdekken waar en wanneer de ezel door de mens gedomesticeerd werd, heeft een internationaal team de meest volledige collectie van ezelgenomen geanalyseerd die ooit verzameld werd. Ezels blijken zo'n 7.000 jaar geleden in Afrika voor het eerst gedomesticeerd te zijn.
Teams van het Centre d’anthropobiologie et de génomique de Toulouse (CNRS/Université Toulouse 3 Paul Sabatier) werkten samen met onderzoekers uit 37 laboratoria over heel de wereld om de genomen van 207 nu nog levende ezels uit alle continenten, 31 oude ezels en 15 wilde paardachtigen te verzamelen en te analyseren.
Uit die analyses bleek dat de ezel voor het eerst gedomesticeerd is in Afrika rond 5.000 v.C, de tijd dat de streek van de Sahara de woestijn werd die we nu kennen. Het gaat om één enkele domesticatie, niet om verschillende gebeurtenissen.
Opvallend is dat ezels pas 2.500 jaar later hun plaats van oorsprong in Afrika verlaten hebben en Europa en Azië bereikt hebben. Daar kwamen uit de soort afstammingslijnen voort waarvan er een aantal nu nog steeds bestaan.
Onbekende afstammingslijn
Door archeologische overblijfselen te analyseren, legden de wetenschappers ook aanwijzingen bloot van een tot nu toe onbekende afstammingslijn die in het Nabije Oosten leefde zo'n 2.000 jaar geleden.
Gedacht wordt dat de invloed van die lijn zich uitstrekt ver buiten het gebied. Ook vandaag nog kunnen stukken van haar genetische erfenis gevonden worden bij ezels doorheen Eurazië.
Uit de analyses bleek ook dat de Romeinen afstammingslijnen met enorme ezels wisten te kweken, in een tijd waarin muilezels essentieel waren voor de Romeinse economie en het Romeinse leger.
Deze ontdekkingen vragen om nieuwe archeologische opgravingen om de allereerste bron van de domesticatie in Afrika te vinden, zeggen de onderzoekers. Ook zouden er volgens hen andere vroege genomen van ezels aan beide kanten van de Middellandse Zee gesequencet moeten worden om een beter zicht te krijgen op de rol van ezels in de geschiedenis van de handel tussen Europa en Noord-Afrika.
De studie van de onderzoekers is gepubliceerd in Science. Dit artikel is gebaseerd op een persmededeling van het Centre national de la recherche scientifique (CNRS).
