Verloren oud koninkrijk ontdekt dat mogelijk rijk van koning Midas verslagen heeft
Archeologen van het Oriental Institute hebben in Turkije een vergeten oud koninkrijk ontdekt dat dateert van 1400 v.C. tot 600 v.C. en dat mogelijk Frygië, het koninkrijk van de legendarische koning Midas, verslagen heeft en zelfs veroverd. De ontdekking gebeurde eerder toevallig, na een tip van een plaatselijke boer.
Onderzoekers en studenten van het befaamde Oriental Institute (OI) van de University of Chicago waren vorige zomer, samen met Turkse en Britse collega's, in Centraal Anatolië een site aan het onderzoeken die Türkmen-Karahöyük heet. Op een bepaald ogenblik zei een plaatselijke boer hen dat hij een 'grote steen met vreemde inscripties' had gezien toen hij de vorige winter een irrigatiekanaal aan het uitbaggeren was.
"We renden er recht naar toe, en we konden zien dat het nog steeds uit het water stak. We sprongen dus meteen in het kanaal en waadden rond tot aan ons middel in het water", zei assistent professor James Osborne van het OI. "Het was onmiddellijk duidelijk dat het oud was en we herkenden het schrift waarin de tekst geschreven was: Luwisch, de taal die in de Brons- en de IJzertijd in het gebied gebruikt werd."
De tekst op de steen pocht over de koning van een stad die Frygië verslagen had, het koninkrijk dat geregeerd werd door de legendarische koning Midas die in staat was alles wat hij aanraakte in goud te veranderen.
Osborne zei dat het er naar uitziet dat de stad op haar hoogtepunt zo'n 120 hectare besloeg, wat haar een van de grootste oude steden uit de Brons- en IJzertijd in Turkije zou maken. De onderzoekers weten nog niet wat de naam van het koninkrijk was, maar Osborne zei dat de ontdekking 'revolutionair nieuws' voor het vakgebied was.
"We hadden geen idee dat dit koninkrijk bestond. In een flits hadden we enorm belangrijke, nieuwe informatie over het Midden-Oosten in de Bronstijd", zei Osborne, een archeoloog die gespecialiseerd is in onderzoek naar de uitdrukking van politieke autoriteit in steden uit de IJzertijd.
Aardewerk uit drie millennia
Osborne en de studenten van de University of Chicago waren in het kader van het Konya Regional Archeological Survey Project de site in kaart aan het brengen als onderdeel van het Türkmen-Karahöyük Intensive Survey Project. Konya is de provincie met de gelijknamige hoofdstad waarin de site ligt, en het is een gebied dat vol ligt met beroemde oude steden.
Enkel en alleen door over het oppervlak van de site te wandelen, kon de groep stukken gebroken aardewerk verzamelen uit 3.000 jaar menselijke bewoning - een veelbelovende vondst -, tot het toevallige bezoek van de boer hen op het stenen blok wees dat een stèle genoemd wordt.
Osborne identificeerde op die stèle onmiddellijk een bijzonder hiërogliefisch teken dat aanduidde dat de boodschap afkomstig was van een koning. De boer hielp de enorm zware stenen stèle uit het irrigatiekanaal te trekken met een tractor en ze werd naar het plaatselijke Turkse museum gebracht. Daar werd de stèle schoongemaakt, gefotografeerd en klaargemaakt voor een vertaling.
Koning Hartapu's verovering van Frygië
De hiërogliefen waren geschreven in het Luwisch, een van de oudste takken van de stamboom van de Indo-Europese talen. Het is een unieke taal die geschreven wordt met hiërogliefische tekens die ontstaan zijn in Turkije. Luwisch wordt afwisselend van rechts naar links en van links naar rechts gelezen.
Hoewel Osborne geen expert is in het lezen van de Luwische taal, werkt hij gelukkig wel in dezelfde gang als twee van de belangrijkste experts ter wereld in het Luwisch, zijn collega's bij het OI Petra Goedegebuure en Theo van den Hout, de uitgevers van de Chicago Hittite Dictionary - Hettitisch is een aan het Luwisch verwante taal en de Hettieten gebruikten soms ook de Luwische hiërogliefen.
Hun vertaling bracht aan het licht dat de koning die vermeld werd op de stèle, Hartapu heette, en dat Türkmen-Karahöyük waarschijnlijk zijn hoofdstad was. De steen vertelt het verhaal van de verovering door koning Hartapu van het nabijgelegen koninkrijk Muska, beter bekend als Frygië, de woonplaats van koning Midas. "De stormgoden gaven de [tegenstand biedende] koningen over aan Zijne Majesteit", staat er op de steen.
Een linguistische analyse door het OI laat veronderstellen dat de stèle opgesteld werd op het einde van de 8e eeuw v.C., wat overeenkomt met de tijd dat Midas regeerde over Frygië.
Mysterie opgelost
De stèle biedt een oplossing voor een oud mysterie: zo'n 15 kilometer ten zuiden van de site bevindt zich een uitgedoofde vulkaan met een bekende inscriptie in hiërogliefen. Die bevat een verwijzing naar een koning Hartapu, maar tot nu toe wist niemand wie hij was of van welk koninkrijk hij de heerser was.
Intussen bereidt Osborne zijn volgende bezoek aan de site voor en hij hoopt deze zomer een onderzoek te kunnen beëindigden.
"In deze heuvel zullen er paleizen, monumenten en huizen zitten. Deze stèle was een fantastische, ongelooflijk fortuinlijke vondst - maar dat is nog maar het begin", zo zei hij.
Osborne werkte voor het prospecteren en onderzoeken van de site samen in het kader van het Konya Regional Archeological Survey Project met Michele Massa van het British Institute at Ankara, Fatma Şahin van de Çukurova Universiteit en Critoph Bacchuber van de Oxford University. Dit artikel is gebaseerd op een persbericht van de University of Chicago.
