Saudi-Arabië bevestigt nu toch: journalist Khashoggi is "gedood bij gevecht" in consulaat in Istanboel

De Saudische journalist Khashoggi is wel degelijk om het leven gekomen in het consulaat van Saudi-Arabië, in de Turkse stad Istanbul. Dat heeft Saudi-Arabië voor het eerst zelf bevestigd. Eerder had het Saudische regime Khashoggi's dood herhaaldelijk ontkend.

Khashoggi ging begin oktober naar het consulaat om zijn trouwpapieren te regelen, maar volgens de Saudische openbaar aanklager ontstond er een gevecht waarbij Khashoggi om het leven kwam. Hij zegt ook dat er 18 mensen van Saudische nationaliteit gearresteerd zijn en dat 2 hoge functionarissen van de inlichtingendiensten ontslagen zijn. 

Het gaat om het plaatsvervangende hoofd van de inlichtingendiensten, generaal Ahmed al-Asiri, en om koninklijk adviseur Saud al-Qahtani.

De Amerikaanse president Trump noemt de verklaring van Saudi-Arabië een "eerste goede stap".  Trump wil niet openlijk twijfelen aan de officiële uitleg van Saudi-Arabië over de dood van de journalist. Maar hij zegt wel dat hij "enkele vragen" heeft. Daarom zal hij nog een gesprek met kroonprins Mohammed bin Salman hebben.

Op de vraag of hij de uitleg van Saudi-Arabië geloofwaardig vindt, zegt hij: "Dat doe ik. Maar nogmaals, ik meen dat het nog te vroeg is. We hebben ons onderzoek nog niet afgesloten."

Trump kant zich er trouwens opnieuw tegen om de handel met Saudi-Arabië, onder meer in wapens, stop te zetten als het tot sancties zou komen. Die handel is naar schatting goed voor in totaal 450 miljard dollar. "Dat kan meer dan een miljoen jobs kosten", aldus Trump. Hij herhaalt dat Saudi-Arabië ook belangrijk is als bondgenoot in de regio, als "tegengewicht tegen Iran". "Dat is niet de makkelijkste situatie."

De Republikeinse senator Lindsay Graham heeft al laten verstaan sterke twijfels te hebben bij de verklaringen van Saudi-Arabië. "Het is een understatement om te zeggen dat ik sceptisch sta tegenover de nieuwe Saudische versie over de dood van meneer Khashoggi", schrijft hij op Twitter.

Graham wordt daarin bijgetreden door andere misnoegde Republikeinen. Zij vragen dat de wapenleveringen aan Saudi-Arabië worden stopgezet.

Ook de opinieredacteur bij de Amerikaanse krant de Washington Post, waarvoor de Saudische journalist bijdragen schreef, reageert misnoegd. "Wat ik haat aan dit statement is het gebruik van die passieve constructie, die impliceert dat dit een ongeval was", schrijft Karen Attiah. "Khashoggi is gedood. Door Saudische mensen. In een consulaat."

"Turkije zal niet toestaan dat iets wordt verhuld", zo reageren woordvoerders van de regerende AKP-partij op de verklaring van Saudi-Arabië. Dat het land pas na meer dan twee weken tot bekentenissen is overgegaan, noemt woordvoerster Leyla Sahin Usta "een schande". 

Ze benadrukt dat Riyad pas na het "ernstige en succesvolle" Turkse onderzoek naar de zaak "gedwongen" werd over te gaan tot het bevestigen van de dood van Khashoggi. "Alle bewijzen in deze zaak worden gauw openbaar gemaakt", belooft ze.

De Turkse autoriteiten gaan ervan uit dat Khashoggi vermoord is door een speciaal commando met vijftien leden dat ingereisd was vanuit Saudi-Arabië. Vrijdag had het Turkse openbaar ministerie werknemers van het Saudische consulaat gedagvaard als getuige.

De Europese Unie eist een "diepgravend onderzoek" naar de "uiterst verontrustende" dood van de Saudische journalist Jamal Khashoggi. "De Europese Unie, samen haar bondgenoten, dringt aan op de noodzaak van een diepgravend onderzoek, geloofwaardig en transparant, waarbij licht geworpen wordt op de omstandigheden van zijn dood", aldus Federica Mogherini, de hoge vertegenwoordigster van het Europees buitenlands beleid.