Computerprogramma bepaalt snel welk type artritis een kind heeft en maakt betere behandeling kinderreuma mogelijk
Wetenschappers van het Vlaams Instituut voor Biotechnologie (VIB) en de KU Leuven hebben een computerprogramma ontwikkeld dat met grote zekerheid kan vaststellen welk type artritis een kind heeft. Daardoor kunnen reumatologen in de toekomst veel sneller met de juiste behandeling starten, en kan blijvende schade aan de gewrichten worden voorkomen. Het algoritme heeft genoeg aan één bloedstaal. Tot nog toe bestond er geen andere methode die zo snel en precies het juiste type artritis kon vaststellen.
Juveniele idiopathische artritis, of kortweg "kinderreuma", is een auto-immuunziekte die zich ontwikkelt bij kinderen jonger dan 16. Het afweersysteem bij deze kinderen is te ijverig en valt ook lichaamseigen cellen aan. Daardoor ontstaan chronische ontstekingen van de gewrichten. Tot nog toe is de ziekte ongeneeslijk.
Medicatie kan er gelukkig wel voor zorgen dat de ontstekingen en de gewrichtspijn vrij goed onder controle kunnen worden gehouden. Maar dan moet eerst worden bepaald welk type artritis een kind precies heeft. "Er bestaan verschillende vormen en elke vorm heeft een andere behandeling nodig", vertelt kinderreumatoloog Carine Wouters van het UZ Leuven.
"Aan de hand van het type artritis kunnen we vrij goed voorspellen welke medicatie nodig is en hoe de ziekte zal evolueren. Hoe sneller we dus weten over welk type het gaat, hoe sneller we met de juiste behandeling kunnen starten. En hoe meer we het verloop van de ziekte positief kunnen beïnvloeden." Zo kan ook blijvende schade aan de gewrichten van kinderen worden voorkomen.
Het juiste type artritis bij kinderen bepalen is niet eenvoudig, maar dit algoritme laat een enorme verfijning toe op een heel simpele manier
Daarom hebben wetenschappers van het VIB en de KU Leuven een computerprogramma ontwikkeld dat aan de hand van één bloedstaal kan identificeren over welk type artritis het gaat. "Het diagnosticeren van het juiste type artritis is niet eenvoudig", zegt professor Wouters. "Twintig jaar geleden konden we dat enkel door 'trial and error'. We moesten verschillende soorten medicatie uitproberen om te weten te komen over welk type artritis het ging. Tegenwoordig hebben we al veel meer routine en ervaring in het diagnosticeren ervan. Maar het algoritme dat we nu ontwikkeld hebben, laat een enorme verfijning toe op een heel simpele manier."
Machine learning
Bij een groep van meer dan 100 kinderen kon het algoritme met bijna 90 procent nauwkeurigheid zeggen welk type artritis de kinderen hadden. Het algoritme kijkt enkel naar informatie over het immuunsysteem, los van de symptomen of andere klinische gegevens. Het computerprogramma werkt met "machine learning". Het is dus in staat om zelf bij te leren en zal dus ook steeds beter worden.
"We zijn al een volgende test aan het voorbereiden met een groep kinderen uit andere Europese landen”, zegt reumatoloog Wouters. "Als onze resultaten opnieuw bevestigd worden, zal het algoritme over een aantal jaar al toepasbaar zijn."
Juveniele idiopathische artritis is de meest voorkomende reumatische aandoening bij kinderen, maar behoort wel tot de zeldzame ziekten . De ziekte zou zowat 1 op de 1.000 kinderen treffen, maar gelukkig meestal in een milde vorm. 1 op de 10.000 kinderen wordt evenwel getroffen door een ernstiger vorm. In België hebben zo'n 2.000 tot 3.000 kinderen juveniele idiopathische artritis en komen er elk jaar ongeveer 200 bij.