Genetisch aangepaste bomen die veel CO2 opnemen geplant in Amerikaanse staat Georgia
In de Amerikaanse staat Georgia zijn speciale bomen aangeplant als onderdeel van een experiment: het gaat om een snel groeiende populiersoort die genetisch gemanipuleerd is om zoveel mogelijk CO₂ uit de atmosfeer te plukken tijdens het snelle groeiproces. Bijkomend voordeel: de snelle houtproductie. Alleen is nog afwachten wat het allemaal geeft en zijn critici ook bezorgd over de nieuwe soort.
Volgens The New York Times is het de eerste keer dat dit soort bomen aangeplant wordt in de wilde natuur, buiten de omgeving van een proefsite of lab. Er zijn ongeveer 5.000 gemanipuleerde twijgjes aangeplant op een strook in de naaldbossen van Georgia, tussen andere aanplantingen van "normale" boompjes. Ze zijn een project van Living Carbon, een biotechnologiebedrijf uit Californië dat er grote plannen mee heeft.
Het bedrijf bestaat vier jaar en heeft 36 miljoen dollar opgehaald voor het project. Het is gebaseerd op het natuurlijke principe van fotosynthese, waarbij planten en bomen energie uit zonlicht gebruiken om CO₂ om te zetten in de vaste stof glucose en zo kunnen groeien.
De "nieuwe" bomen moeten veel CO₂ opnemen en kunnen tegelijk veel hout produceren
Living Carbon heeft dat proces van fotosynthese geperfectioneerd. Na experimenten met tabaksplanten kwamen ze bij populieren terecht. Aan de chromosomen van jonge twijgjes zijn nieuwe genen toegevoegd met een zogenoemd "genenpistool", een oudere en al bestaande methode. Daardoor konden ze soepeler omspringen met de strikte federale regels voor nieuwe vormen van genetische manipulatie.
Vince Stanley, de man op wiens domein de twijgjes zijn aangeplant, ziet er wel brood in: "Normaal gezien spreek je over een cyclus van 50 tot 60 jaar voor houtwinning en dat gaan we in tweeën delen", vertelt hij aan de NYT. "Het is een volledige win-win." Dat laatste slaat op het andere voordeel waarvoor de boompjes "ontworpen" zijn: het opvangen van CO₂. Al is het natuurlijk wel zo dat als de bomen (bijvoorbeeld) twee keer zo snel zouden groeien maar gerooid worden na de helft van de tijd, de koolstofopname gelijk blijft.
"Claims komen wat vroeg"
Critici zeggen dat de claims wat vroeg komen, en gebaseerd zijn op kleinschalig onderzoek. Het moet nu blijken hoe snel ze effectief groeien, en hoeveel sneller ze CO₂ uit de lucht plukken. Bovendien blijft genetische manipulatie een omstreden techniek wegens de mogelijke effecten op de natuur.
There is no such thing as a free lunch
Professor bosbeheer Bart Muys (KU Leuven) heeft eveneens bedenkingen. "Je moet opletten voor een ongecontroleerde verspreiding in de natuur. Ze kunnen andere boomsoorten dwarsbomen, en een effect hebben op biodiversiteit. En wie weet zuigen ze ook bijzonder veel water op", vertelt hij aan VRT NWS. "There is no such thing as a free lunch", zegt hij (vrij vertaald: het perfecte bestaat niet, overal zit wel een addertje onder gras).
Bovendien, zo zegt Muys, moet je er sowieso voor opletten dat je niet de plaats van andere bossen gaat innemen voor het project, want dan begin je met negatieve balans qua koolstof. De grootste winst voor het klimaat kan je nog altijd bereiken door minder fossiele brandstoffen te gebruiken voor energie. Wat het aspect van de biomassa betreft, wijst Muys erop dat fotosynthese als proces lang niet zo efficiënt is voor de aanmaak van energie als bijvoorbeeld zonnepanelen of windmolens. Toch blijft dit experiment interessant: het kan ons wel degelijk dingen leren voor de toekomst.