Corruptieschandaal rond lithium beroert Portugese politiek: premier Antonio Costa stapt op

Portugal is in de greep van een groot corruptieschandaal. De politie doorzocht vandaag verschillende openbare gebouwen, waaronder het São Bento-paleis, de ambtswoning van premier Antonio Costa. 

"Onder deze omstandigheden heb ik mijn ontslag aangeboden aan de president van de republiek", kondigde Costa aan. Hij zegt dat de functie van premier niet verenigbaar is met twijfels over zijn integriteit. Costa zegt dat "zijn geweten zuiver is", maar zei ook al niet te zullen terugkeren als premier of in een regering. 

President Marcelo Rebelo de Sousa heeft zijn ontslag aanvaard. Hij heeft het parlement bijeengeroepen met het oog op de organisatie van vervroegde verkiezingen. Normaal gezien hadden er in 2026 verkiezingen moeten zijn in Portugal, maar wellicht komen die er nu al in januari volgend jaar. Intussen zou naar verwachting een zakenkabinet worden aangesteld.

Het corruptieschandaal draait rond het verlenen van vergunningen voor het ontginnen van lithium. Portugal heeft veel lithium in de grond, een zeldzame stof die wordt gebruikt voor de batterijen van elektrische auto's en mobiele telefoons.

En daarnaast ook voor het verlenen van een vergunning voor de bouw van een waterstoffabriek.

Die vergunningen zouden niet volgens de regels zijn gebeurd. "De Portugese justitie heeft gesprekken afgeluisterd", licht correspondent José Da Silva toe. "Daaruit zou blijken dat er louche deals zijn gemaakt tussen ministers en bedrijven die lithium wilden ontginnen. De premier zou van die geheime deals hebben geweten en niets hebben gedaan om ze volgens de regels te laten verlopen. Volgens het Portugese gerecht is dat reden genoeg om een onderzoek te beginnen naar de premier."   

De 62-jarige Costa, lid van de Socialistische Partij, was sinds 2015 premier van Portugal. Bij de laatste verkiezingen in 2022 behaalde zijn partij een absolute meerderheid. Costa werd ook getipt als opvolger van Charles Michel als voorzitter van de Europese Raad. 

Toch is hij in Portugal verre van onbesproken. "De Portugezen geloven niet heel erg meer in Antonio Costa", zegt José Da Silva. "Er zijn ook in het verleden al schandalen geweest waarbij hij min of meer betrokken was. Dit is een groot schandaal omdat het mogelijk gaat om actieve corruptie van de premier en verschillende ministers. De minister van Infrastructuur en de minister van Milieu zijn al in verdenking gesteld."

In het onderzoek zijn ook al vijf mensen gearresteerd: de stafchef van de premier, twee bedrijfsleiders van betrokken ondernemingen, een zakenman en een burgemeester.