"Bruidroof" in Centraal-Azië: traditie of niet, vrouwen pikken het niet langer
In Kazachstan beschuldigt een jonge vrouw vijf mannen van bruidroof, de ontvoering en gedwongen huwelijk van vrouwen en meisjes. Ook in Kirgizië werd begin deze maand een vrouw dood teruggevonden na een bruidroof, met protest tot gevolg. Traditie of niet, vrouwen pikken het niet langer.
Bruidroof of bruidnapping, waarbij vrouwen van straat geplukt worden en worden meegenomen om te trouwen met hun ontvoerder, is een groeiend probleem in Centraal-Azië. Het is vooral in Kirgizië en in delen van Kazachstan nog steeds een gangbare praktijk.
Je kan gewoon over straat lopen en je wordt gekidnapt
De Verenigde Naties schatten zelfs dat 14 procent van de vrouwen in Kirgizië jonger dan 24 zich in een of andere vorm van een gedwongen huwelijk bevindt. Ook in Kazachstan duiken talloze andere getuigenissen op, maar ze leiden zelden tot een veroordeling of onderzoek. Vaak zijn slachtoffers beschaamd of worden ze ontmoedigd door politie of familieleden om aangifte te doen.
Ook Akerke Serikbayeva, een 24-jarige lerares uit Kazachstan getuigt: "Ik ben doodsbang dat zoiets ook met mij zou gebeuren. Je kan gewoon over straat lopen en je wordt gekidnapt".
Protesten in Kirgizië
In Kirgizië waren er deze maand ook een reeks protesten nadat een 27-jarige vrouw dood werd teruggevonden na een bruidnapping. Hoewel bruidroof er verboden is, worden zulke ontvoeringen vaak niet serieus genomen. Het slachtoffer had de politie nog gebeld na haar ontvoering, maar er werden geen grootschalige zoekacties opgezet.
Het voorval veroorzaakte heel wat verontwaardiging en enkele honderden mensen trokken de straat op in de Kirgizische hoofdstad Bisjkek om het ontslag van de politiechef te eisen. Met succes want de politiechef trad af en verschillende andere politieagenten werden op de vingers getikt.
App tegen bruidnapping
Maar bruidroof is diepgeworteld in de Kazachse en Kirgizische cultuur. Het maakt deel uit van een traditie in Kirgizië en Kazachstan om de bruid voor het huwelijk te "ontvoeren". Soms met wederzijdse toestemming als deel van een ritueel, maar steeds vaker worden meisjes onvrijwillig meegenomen. Wanneer de dader zijn "bruid" voorstelt aan zijn familie is het een done deal en is het cultureel gezien voor veel meisjes zeer moeilijk om hieruit te geraken.
Volgens Akerke zit het ingebakken in de culturele waarden. "Je kan wel naar de politie stappen, maar vooral de oudere generatie is erg bezorgd over wat mensen dan van hun denken, dat vergroot de drempel en veel meisjes blijven dan bij hun kidnappers".
De app "Voorjaar in Bisjkek" moet meisjes helpen bij bruidnapping.
Om het probleem aan te pakken werd er zelfs een app ontwikkeld. Meisjes kunnen meedoen met een soort rollenspel waarbij ze situaties aanleren die hen moeten helpen en aantonen dat ze wel degelijk uit zo'n situatie kunnen ontsnappen. Ook op YouTube verschijnen verschillende "prank"-video's, waarbij ontvoeringen in scene worden gezet om aan te tonen dat het aanvaardbaar is weg te stappen van dergelijke situaties.
Volgens een rapport van The Kennan Institute zouden de bruidnappings in Kazachstan te wijten zijn aan het toenemende nationalisme de laatste 30 jaar en de promotie van traditionele genderrollen. Ook dat er algemeen wordt aangenomen dat er een soort straffeloosheid heerst in het land en dat de daders wel wegkomen met hun misdaad zou meespelen.