Meer berichten en meer buit: Belgen voor 40 miljoen euro opgelicht via phishing vorig jaar  

Vorig jaar maakten criminelen in totaal 39,8 miljoen euro buit via phishing in ons land. Veel meer dan in 2021, toen ging het om 25 miljoen euro. Dat blijkt uit cijfers van Febelfin, de sectorfederatie van de banken. "Fraudeurs gebruiken steeds slimmere technieken."

Kreeg je dit jaar al een WhatsApp-bericht of mail waarin naar je (bank)gegevens werd gevraagd? Dan ben je niet alleen. 70 procent van de Belgen ontving de afgelopen zes maanden minstens één phishingbericht. 

Het is al lang geen nieuw fenomeen meer. Criminelen die zich online voordoen als je bank, de post of de overheid en zo hengelen, 'phishen', naar gevoelige gegevens, zoals wachtwoorden en persoonlijke codes werken steeds professioneler. Een onderscheid maken tussen echte en valse berichten wordt steeds minder evident. 

En dat levert op. In 2022 werden Belgen op die manier in totaal voor bijna 40 miljoen euro opgelicht. Het jaar daarvoor was dat nog "maar" 25 miljoen euro. Die stijging is opvallend omdat er de afgelopen jaren net sprake was van een dalende trend. "Dat valt vooral te verklaren door een grote toename van het aantal pogingen. Dat blijkt uit alle cijfers. Ook het aantal klachten en frauduleuze transacties is gestegen", zegt Isabelle Marchand van Febelfin. 

Criminelen passen methodes snel aan

Criminelen maakten het afgelopen jaar gebruik van de onzekerheid over de hoge energiefacturen en de inflatie. Ze benaderden potentiële slachtoffers met frauduleuze berichten die premies of andere vormen van overheidssteun beloofden. 

"Je ziet dat ze hun methodes altijd blijven aanpassen en steeds sneller schakelen. De tijd waarin je mails kreeg dat je zogezegd de lotto had gewonnen en daarvoor geld naar een ver land moest overschrijven, liggen al lang achter ons. Criminelen gebruiken nu veel slimmere technieken", zegt Sofie Royer, experte cybercrime van de KU Leuven.  

De technologie waar de fraudeurs een beroep op doen gaat steeds verder. Royer: "In Nederland is er onlangs een voorbeeld opgedoken met spraakberichten. Fraudeurs gebruiken technologie om iemands stem accuraat na te bootsen en proberen dan in zijn naam aan geld te geraken bij familie of vrienden. Dat zijn dingen waar we in de toekomst dus rekening mee gaan moeten houden."   

Fraudeurs maken ook steeds vaker de stap van de digitale naar de fysieke wereld. Febelfin waarschuwt voor nieuwe technieken waarbij criminelen zich voordoen als bankmedewerker en aanbieden om een probleem bij het slachtoffer thuis te komen oplossen. Criminelen ontfutselen zo gegevens door mee te kijken tijdens het online bankieren. Of ze proberen online aan de code te komen en vragen dan om de bankkaart per post op te sturen. 

Jongeren vaker slachtoffer

Hoewel jongeren opgroeien in een digitale wereld, zijn ze vaker het slachtoffer. 8 procent van de Belgen is al slachtoffer geweest van phishing, bij de jongeren is dat 12 procent. 1 op 10 jongeren zegt zijn code te geven als de bank daar via sms, mail of telefoon om vraagt, bij 30+'ers is dat aantal veel lager.  

"Je ziet wel dat de sensibilisering in verband met phishing begint te werken", zegt Royer. "Uit de studie blijkt dat Belgen in het algemeen steeds minder geneigd zijn om hun codes te geven. Bij jongeren is het percentage hoger dan bij andere groepen, maar het daalt ook wel." 

De overheid maakt van de strijd tegen online fraude een prioriteit. Het Centrum voor Cybersecurity België (CCB)­ investeerde in een Belgian Anti-Phishing Shield (BAPS). Dat systeem - uniek in Europa - waarschuwt internetgebruikers voor onveilige websites die gemaakt zijn om mensen op te lichten. Dat doet het op basis van meldingen door andere burgers. Vorig jaar kreeg CCB 6 miljoen meldingen, ze blokkeerden 665.000 sites. 

Wie een verdachte mail of sms ontvangt, kan die doorsturen naar verdacht@safeonweb.be. 

Meest gelezen