Weer in klimaatakkoord en bouw muur stopgezet: Biden neemt meteen reeks maatregelen om tijdperk-Trump te beëindigen
Op zijn eerste dag als Amerikaans president heeft Joe Biden meteen een hele reeks presidentiële decreten ondertekend, waarmee hij een aantal beslissingen van zijn voorganger Donald Trump terugdraait. Zo stapt de VS opnieuw in het Klimaatakkoord en de Wereldgezondheidsorganisatie.
Het team van Joe Biden is de voorbije weken druk in de weer geweest, want de nieuwe president wil zijn volk en de wereld meteen een nieuw imago tonen. Daarom lagen er een heleboel decreten en beslissingen op tafel, die hij - op zijn eerste werkdag als nieuwe president - heeft ondertekend. We sommen de belangrijkste op.
Klimaat: opnieuw in het akkoord en geen pijpleiding
Joe Biden had beloofd dat zijn eerste beleidsdaad zou zijn dat de VS opnieuw in het Klimaatakkoord van Parijs zou stappen. Kort na de eedaflegging stuurde Biden een officiële brief naar de Verenigde Naties om te melden dat Amerika opnieuw in dat klimaatakkoord stapt en de bepalingen daarvan gaat naleven, net als meer dan 170 andere landen. Daarmee maakt hij de terugtrekking onder Donald Trump ongedaan. Zonder de VS als een van de grootste industrielanden dreigde dat Klimaatakkoord veel "stoom" te verliezen.
Biden schrapte ook de vergunning voor de erg omstreden Keystone XL-pijpleidingen die olie uit de teerzanden in Canada naar de VS zouden brengen. Een deel daarvan is al uitgevoerd, maar een decreet van Trump voor de versnelde aanleg van de overige leidingen, wordt nu ongedaan gemaakt.
Er was veel kritiek wegens het risico op milieuvervuiling, maar Canada -een groot producent van dat soort olie- zal niet blij zijn. Biden zal ook een aantal afgeschafte milieunormen opnieuw invoeren en scherper stellen.
Coronacrisis: terug in de WHO en federale maatregelen
Dinsdag raakte bekend dat er in de VS nu al 400.000 mensen zijn overleden aan het coronavirus. Joe Biden had van de aanpak van die crisis ook een prioriteit gemaakt. Liet Trump dat vooral over aan de deelstaten, dan zal nu de federale overheid de koe bij de horens vatten.
- zo keert de VS terug in de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) waaruit Trump het land had teruggetrokken, de VS zal dus de rol van een van de grootste financiers van die organisatie opnieuw op zich nemen, wat de slagkracht van de WHO opnieuw moet vergroten
- Biden wil ook mondmaskers verplichten in alle federale gebouwen, instellingen en terreinen en in vervoer tussen staten; hij wou dat breder maken, maar dat kon niet, wegens bevoegdheid van de deelstaten
- de nieuwe president wil ook de vaccinatie van Amerikanen versnellen en zal onder meer de Defense Production Act (DPA) gebruiken; dat is een wet uit de tijd van de Koreaanse Oorlog (1950-1953) waardoor een president de controle over een deel van de economie kan overnemen als de nationale veiligheid -in dit geval gezondheid- dat vereist; hij zou dus bedrijven kunnen dwingen om sneller vaccins te maken
Migratie: moslims, "Dreamers" en de muur
Er waait ook een andere wind in het migratiebeleid. President Biden schrapt meteen het decreet van zijn voorganger waarmee hij de toegang tot de VS verbood voor mensen uit een aantal moslimlanden. Die maatregel werd als discriminerend beschouwd zonder dat hij waarde zou hebben voor de strijd tegen terrorisme. Zo gold die ban niet voor Saudi-Arabië, het land waar de meeste terroristen van 9/11 vandaan kwamen.
Meteen wordt ook de bouw en de financiering van de beruchte grensmuur met Mexico gestopt. Dat was een prioriteit van Trump. Tegelijk wordt het door Trump geschrapte DACA of "dreamers"-programma opnieuw geactiveerd. Dat laat toe dat mensen die als kind illegaal in de VS zijn binnen gekomen en daar vaak al jarenlang leven, kunnen blijven en staatsburger worden.
Tegelijk zal de VS geld vrijmaken voor grenscontroles, maar ook voor sociale projecten in landen in Centraal-Amerika zoals El Salvador, Honduras en Guatamala om potentiële migranten aan te moedigen om daar te blijven. Trump had de financiering daarvoor geschrapt. Ook wil Biden zo snel mogelijk kinderen van illegale immigranten die van hun ouders gescheiden werden, met hun families herenigen.
Een snelle start, maar nog veel werk
Ten slotte zit er nog een pakket sociale maatregelen in de pijplijn, onder meer om raciale spanningen te verminderen en de door Trump geschrapte programma's om diversiteit te promoten, worden opnieuw opgestart.
Dat alles zal uiteraard niet op een dag geregeld zijn, maar het team van Joe Biden wilde wel al met een aantal maatregelen uitpakken.
De uitwerking kan vrij snel, want meestal gaat het om het terugschroeven van presidentiële decreten van Donald Trump. Die zijn snel uitgevaardigd zonder het Congres daarbij te betrekken en kunnen dus even snel weer worden ingetrokken door Joe Biden, ook zonder het parlement.
Bekijk hier onze correspondent Björn Soenens over de decreten van de nieuwe president Joe Biden:
