Gustave Van de Woestyne - Deeske, 1902 - Collectie MSK Gent - Legaat erfgenamen van Fernand en Jozef De Blieck, 2016

MSK Gent toont nieuwe aanwinsten van kunstenaar Gustave Van de Woestyne tijdens zomerexpo 

Het Museum voor Schone Kunsten in Gent (MSK) pakt deze zomer uit met een tentoonstelling over de Vlaamse kunstenaar Gustave Van de Woestyne (1881-1947). Er zijn een aantal werken te zien die het museum zeer recent aan zijn collectie heeft kunnen toevoegen. Inhoudelijk stelt de expo de band tussen Gustave en zijn broer, de schrijver Karel Van de Woestyne, centraal. 

Het MSK Gent toont de komende maanden alle werken die het bezit van Gustave Van de Woestyne, en dat zijn er heel wat. Ze bieden een mooie introductie tot zijn leven en werk. De afgelopen jaren heeft het museum zijn collectie rond Van de Woestyne gevoelig kunnen uitbreiden dankzij schenkingen, legaten en langdurige bruiklenen. Op de tentoonstelling zijn werken te zien die nog maar zelden aan het publiek zijn getoond. Een van de meest recente aanwinsten is een vroeg zelfportret van de schilder. Hij schilderde het toen hij nog studeerde aan de Gentse Academie voor Schone Kunsten of net erna. 

Gustave Van de Woestyne - Zelfportret, 1899 (of vroeger) - Collectie MSK Gent, schenking van mevr. Huguette Van de Woestyne-Vanagt, 2020

Het portret is een mooie opener van de tentoonstelling die de hele carrière van Van de Woestyne overspant. Die wordt niet alleen getoond aan de hand van schilderijen, tekeningen, illustraties en voorstudies, maar ze komt ook tot leven, dankzij zijn memoires.

Het manuscript van die memoires loopt als een rode draad doorheen de tentoonstelling. De 147 pagina's zijn er integraal te lezen, met alle aanpassingen en doorhalingen. Gustave Van de Woestyne schreef die memoires in de jaren 1930 na de dood van zijn broer Karel. Ze werden pas in 1979 uitgegeven onder de titel "Karel en ik". De schilder blikt terug op zijn leven aan de zijde van zijn broer: hun kindertijd en jeugdjaren in Gent, maar ook later, als ze samenwonen in Sint-Martens-Latem.

Gustave Van de Woestyne - Memento: Herinneringen aan Karel van de Woestijne, ca 1934 - Collectie MSK Gent, schenking van mevr. Huguette Van de Woestyne-Vanagt, 2020

"De twee broers konden het bijzonder goed met elkaar vinden", zegt Cathérine Verleysen, directeur van het MSK. "Je ziet hoe de kleine-broersruzies uit hun kindertijd plaatsmaken voor een innige band. Gustave vond dat Karel de enige was die zijn werk echt begreep. Hij was zijn belangrijkste criticus. Wat hen ook bond, was het vroegtijdige verlies van hun vader. Je voelt dat grote broer Karel Van de Woestyne een beetje de vaderrol op zich nam van kleine broer Gustave."

Gustave Van de Woestyne - Karel van de Woestijne, 1910 - Collectie MSK Gent, aangekocht in 2008

Op de tentoonstelling wordt de link tussen de werken en het manuscript gelegd via een audiogids, die je kunt downloaden via de ErfgoedApp op je smartphone. Acteur Wim Opbrouck vertelt bij een aantal schilderijen een bijpassende anekdote. Zo komen we te weten hoe de kunstenaar zijn vrouw ontmoette die hij in 1910 portretteerde. Dit portret was het eerste werk van Gustave Van de Woestyne dat het MSK aankocht in 1913.

Gustave Van de Woestyne - Prudence De Schepper, de vrouw van de kunstenaar, 1910 - Collectie MSK

Gustave Van de Woestyne wordt gemakshalve ingedeeld bij de eerste Latemse School, samen met onder meer George Minne, Valerius De Saedeleer en Albijn Van den Abeele. Deze groep van kunstenaars vestigde zich rond 1900 in Sint-Martens-Latem waar ze zich lieten inspireren door het landelijke leven.

In het begin van zijn carrière raakt Van de Woestyne heel erg onder indruk van de Vlaamse Primitieven, zoals Jan Van Eyck en Hans Memling. Later laten ook moderne meesters, zoals Picasso, hun sporen na. Daarnaast speelt ook het spirituele een belangrijke rol. In 1905 verbleef hij een paar weken in een klooster, maar het leven als monnik was niet zijn ding. Toch blijven bijbelse thema's hem inspireren in zijn werk, zoals het lijden van Christus. 

"Gustave Van de Woestyne heeft een heel eigen stijl gecreëerd. Hij nam heel veel verschillende invloeden in zich op", zegt Johan De Smet, afdelingshoofd tentoonstellingen van het MSK. "Hij oversteeg ook het lokale en speelde mee op internationaal niveau. Nog steeds zien we dat zijn werk veel buitenlandse museumbezoekers aanspreekt." 

Gustave Van de Woestyne - Gastvrijheid voor vreemdelingen, 1920 - fresco - Collectie MSK Gent

De werken die op de tentoonstelling getoond worden, zijn heel divers van techniek. Er zijn niet alleen schilderijen te zien, maar ook litho's, tekeningen en aquarellen. Het fresco "Gastvrijheid voor vreemdelingen" springt in dat verband in het oog. Het is rechtstreeks op een muur geschilderd en er later uitgekapt.

"Het is een zelfportret, met een hele mooie symboliek", zegt Cathérine Verleysen. "Het blijft vandaag heel actueel. Van de Woestyne staat voor zijn huis en nodigt de vreemdeling uit om binnen te komen. Net zoals het museum zijn deuren na de lockdown weer geopend heeft en met deze tentoonstelling de bezoekers weer wil verwelkomen."

En het publiek lijkt de tentoonstelling wel te smaken. Gisteren, op de eerste dag dat ze te bezichtigen was, liepen er al aardig wat mensen langs. "Het is hier de laatste maanden erg rustig geweest, ook sinds we weer opengegaan zijn half mei. Maar nu zie ik hier toch weer meer mensen. Dat doet deugd", zegt Verleysen. 

"Gustave Van de Woestyne, collectiepresentatie". Nog tot 4 oktober te bezoeken in het MSK in Gent. Meer info op de website mskgent.be.

Meest gelezen