De buxusmot is niet alleen
De buxusmot verspreidt zich als een lopend vuurtje door Europa. Een plaag die makkelijk te vermijden was, zegt professor natuur en bosbeleid Myriam Dumortier van de UGent, lid van de denktank Oikos. En de buxusmot is niet alleen. We importeren achteloos allerlei exoten die onze biodiversiteit aantasten.
De buxusmot verspreidt zich als een lopend vuurtje. De diertjes vreten een struikje kaal en verhuizen dan naar het volgende struikje. Overal in België, maar ook in de rest van Europa worstelt men intussen met de buxusmot.
"Het is een mooi voorbeeld van nonchalant omgaan met de natuur", zegt professor Dumortier in "Nieuwe feiten" op Radio 1. De buxus is een inheemse plant die vooral in de westelijke Maasvallei groeit. Honderden jaren geleden is de kweek begonnen, voor kasteeltuinen eerst.
Op een bepaald moment is men gaan denken: tiens, dat is goedkoper als we dat in China produceren
De buxus werd heel populair. En toen is de productie verhuisd naar China. De lagere lonen en zeer lage transportkosten maken dat voordeliger. Het levert meer winst op. "Dus is men verder gaan produceren in China en systematisch van daaruit gaan importeren in België en andere landen in Europa", vertelt professor Dumortier.
Potplanten over zulke grote afstanden transporteren is niet zonder risico. "Een plant zit sowieso vol beestjes. En op een zeker moment moet daar een welbepaalde Chinese mot of een rupsje of een paar eitjes bij geweest zijn." Zo kwam de zogenoemde buxusmot in Europa.
We dachten dat we alleen buxus importeerden, maar we importeerden veel meer
De buxusmot is er eentje waarvan we de gevolgen snel zien. De kaalgevreten struikjes staan in de tuinen. Maar er zijn talrijke voorbeelden van exoten.
De regenworm wordt opgevreten
In het VK en Ierland is er bijvoorbeeld een platwormplaag. Het dier is geïmporteerd vanuit Nieuw-Zeeland via potgrond. Hier is het dol op de regenworm en eet de hele bodem leeg. De regenworm is essentieel voor ons bodemecosysteem. Dat is een zeer alarmerende situatie dus.
"Voorlopig zit die Nieuw-Zeelandse platworm nog niet op het continent. We moeten dus zeer voorzichtig zijn met het invoeren van Engelse potplanten", waarschuwt professor Dumortier. En ze somt nog andere voorbeelden op waar risico's aan verbonden zijn. Denk maar aan boontjes uit Kenia, etc.
Wat doen we eraan?
Logische vraag en er is een relatief simpel antwoord volgens de wetenschapper. "Er is veel te vermijden", steekt ze van wal. "Boontjes en buxus kweken, kunnen we hier. Wellicht zelfs beter en lekkerder. Transport zouden we moeten houden voor zaken die hier niet groeien. Zoals koffie en bananen."
De sleutel ligt bij de korte keten. Goed voor biodiversiteit én voor het klimaat
Toekomstgericht denken is, volgens professor Dumortier, zoveel mogelijk productie via korte keten. Wat we hier kunnen kweken, doen we ook beter hier. Met lokale productie vermijden we ook te veel transport met fossiele brandstoffen. Dat zijn twee vliegen in één klap: korte keten is beter voor het klimaat én beter voor onze biodiversiteit.
Ten strijde tegen de buxusmot, bekijk hieronder een reportage van "Het Journaal":
Allerlei exoten bedreigen onze fauna en flora. Zo worden de zeldzame vuursalamander en andere amfibieën in onze bossen bedreigd door een schimmel die geïmporteerd is uit Azië. Dierenarts Frank Pasmans legt in deze reportage van ons jeugdjournaal “Karrewiet” uit wat er precies aan de hand is.
