VIB-KU Leuven: normale levercellen aanmoedigen om kanker te bevechten

De huidige chemotherapie heeft als doel de zich snel voortplantende kankercellen te doden, maar dergelijke therapieën zijn vaak slechts tijdelijk effectief omdat kankercellen snel resistentie ontwikkelen. Momenteel worden dan ook andere benaderingen gebruikt zoals immunotherapie, waarbij niet de kankercellen zelf geviseerd worden maar waarbij de natuurlijke verdedigingsfunctie van het immuunsysteem geactiveerd wordt. 

De nieuwe studie onder leiding van professor Georg Halder van het VIB-KU Leuven Center for Cancer Biology heeft nu aangetoond dat niet alleen het immuunsysteem, maar ook de niet-kankerachtige levercellen rond levertumoren in staat zijn om nabij gelegen kankercellen te doden. 

Toen de onderzoekers dit nieuwe mechanisme experimenteel activeerden in muizen met levertumoren, hadden de muizen een drastisch verminderde 'tumorlast ' en leefden ze beduidend langer. 

"Hoewel de studie toont dat dit antitumor-mechanisme bestaat, is het niet geweten hoe de geactiveerde levercellen precies de eliminatie van de kankercellen veroorzaken. Maar dit is uiteraard een zeer belangrijke vraag die we momenteel onderzoeken", zei professor Halder.  

Door tumorweefsel van kankerpatiënten en muismodellen voor leverkanker te bestuderen, ontdekten de onderzoekers dat de genen YAP en TAZ geactiveerd waren rond de tumoren in de lever, en dat dit de drijvende kracht was achter het antitumor-mechanisme. 

Die observatie was verrassend omdat YAP en TAZ meestal zeer sterk tot expressie komen - actief zijn - in verschillende menselijke kankers waar ze de voortplanting en het overleven van de tumorcellen aandrijven.

"De identificatie van antitumor-functies in genen die traditioneel beschouwd worden als genen die tumoren stimuleren, verandert compleet de manier waarop we denken over kankergenen en hun functies in normale weefsels", zei Iván Moya, een van de eerste auteurs van de studie. 

Hoewel deze studie toont dat dit antitumor-mechanisme tumoren en uitzaaiingen in de lever kan doden, is het nog niet geweten of gelijkaardige mechanismen ook geactiveerd kunnen worden in andere organen. 

"Gezien het opvallende antitumor-effect van door YAP geactiveerde levercellen op levertumoren, heeft onze ontdekking het potentieel om baanbrekende inzichten te verschaffen in een nieuwe strategie om tumoren te bevechten", zei mede-eerste auteur Stephanie Castaldo. 

Het is echter zo dat, hoewel deze opmerkelijke bevinding een volledige nieuwe strategie identificeert om kanker te bevechten bij muizen, deze studie de eerste beschrijving is op moleculair niveau van dit nieuwe antitumor-mechanisme, en dat betekent dat er nog meer onderzoek nodig is om na te gaan hoe deze bevindingen toegepast kunnen worden ten voordele van kankerpatiënten. 

"Inderdaad is de volgende stap te testen in hoeverre dit mechanisme ook menselijke kankercellen beïnvloedt", zei Laura Van den Mooter, eveneens een eerste auteur van de nieuwe studie. 

De studie van het team van het VIB-KU Leuven Center for Cancer Biology is gepubliceerd in Science. Dit artikel is gebaseerd op een persbericht van het Vlaams Instituut voor Biotechnologie VIB.  

Een doorbraak in een onderzoek betekent niet hetzelfde als een doorbraak in de geneeskunde. De verwezenlijkingen van VIB-onderzoekers kunnen de basis vormen voor nieuwe therapieën, maar het traject om die te ontwikkelen, kan nog jaren in beslag nemen.

Dit kan veel vragen oproepen en daarom stelt het VIB een e-mailadres ter beschikking, waar iedereen met vragen over dit en ander medisch gericht onderzoek terechtkan: patienteninfo@vib.be.