Videospeler inladen...

1 op de 4 vrouwen in cultuursector slachtoffer van seksueel of fysiek grensoverschrijdend gedrag 

1 op de 4 vrouwen in de cultuursector is het voorbije jaar het slachtoffer geweest van een ongewenste fysieke of seksuele toenadering op het werk, in de media is dat 1 op de 5. Dat blijkt uit een onderzoek dat minister van Media en Cultuur Sven Gatz gevraagd had in de nasleep van de #metoo-beweging en de zaak rond tv-maker Bart De Pauw eind vorig jaar.  Er komt een actieplan. 

De onderzoeksgroep CuDOS (vakgroep Sociologie - UGent) bracht na een bevraging van 2.161 personen het seksueel grensoverschrijdend gedrag in de sectoren op een gedetailleerde manier in kaart. Minister van Media en Cultuur Sven Gatz (Open VLD) zegt in "De Wereld Vandaag" op Radio 1 dat hij "geschrokken" is en "niet had verwacht dat het resultaat zo slecht zou zijn."

Het ging niet over een knipoogje, maar over een context waarin het slachtoffer zich ongemakkelijk voelde

"Niet alle vrouwen dienen formeel een klacht in," stelt minister Gatz vast. "Wij zoeken nu naar een andere manier om een gevolg te geven aan de feiten, een bemiddelingsgesprek bijvoorbeeld. Anders raken de feiten "geparkeerd", komt er nooit een afwikkeling en blijven dingen hangen en knagen, en dat zorgt voor een slecht welbevinden op het werk."

1 op de 4

Meer dan de helft van de vrouwen in de cultuur- en/of mediasector zegt het het voorbije jaar grensoverschrijdend gedrag te hebben meegemaakt. Communicatief grensoverschrijdend gedrag komt het meest voor. Hierbij gaat het om ongepaste seksuele of seksistische toespelingen tijdens conversaties op het werk. 1 op de 4 vrouwen in de cultuursector geeft aan dat zij in het voorbije jaar ook ongewenste fysieke of seksuele toenadering hebben ervaren. 4% zegt dat ze gedwongen of gechanteerd werden om seksueel contact te hebben. 

In de mediasector liggen de cijfers iets lager: 1 op 5 vrouwen geeft aan ongewenste fysieke of seksuele toenaderingen te hebben ervaren en 3% werd gedwongen of gechanteerd om seksueel contact te hebben.

Mannen ervaren deze zaken beduidend minder dan vrouwen. Maar toch zegt ook 18% van de mannen in de sectoren het voorbije jaar het slachtoffer geweest te zijn van een bepaalde vorm van grensoverschrijdend gedrag.

Kwetsbaar

Grensoverschrijdend gedrag lijkt het meest voor te komen bij jonge mensen, freelancers en werknemers met een tijdelijk contract. Grensoverschrijdend gedrag komt het vaakst voor tijdens interacties op het werk die gekenmerkt worden door duidelijke verschillen in professioneel aanzien

79% van de vrouwelijke slachtoffers geeft aan dat zij in het verleden werden lastiggevallen door iemand uit de werkomgeving met een hogere professionele status, bij mannen is dat 64%.  

Toch blijken ook vrouwen met een hogere professionele status binnen de sector nog vaak geconfronteerd te worden met bepaalde vormen van communicatief grensoverschrijdend gedrag, bij mannen neemt dit af naarmate de status stijgt. 

De media- en cultuursector worden naast relatief grote statusverschillen ook vaak gekenmerkt door twee andere risicofactoren voor grensoverschrijdend gedrag: veel informele contacten en een competitieve sfeer

Meldingen

Van de personen die ooit gedwongen of gechanteerd werden tot seksueel contact, geeft slechts 17% aan formeel iemand (bv. vertrouwenspersoon, leidinggevende, politie, …) gecontacteerd te hebben om dit gedrag te melden. Meer dan de helft geeft wel aan hierover informeel met collega’s of persoonlijke contacten binnen de sector gepraat te hebben. 

Het meest voorkomende mechanisme om het grensoverschrijdend gedrag te verwerken, is het vermijden van de persoon die het gedrag stelde (44% van de slachtoffers geeft aan dit te doen). 18% geeft zichzelf de schuld wanneer men slachtoffer werd van dwangmatig seksueel grensoverschrijdend gedrag, wat een belangrijke barrière kan vormen om hulp te zoeken. 

Ten slotte kan aangestipt worden dat 30% van de ondervraagden aangeeft dat problemen rond grensoverschrijdend gedrag moeilijk tot zeer moeilijk bespreekbaar zijn binnen de organisatie(s) waarmee ze werken. De vrees voor nadelige gevolgen van een melding, bijvoorbeeld voor de verdere carrière is de meest vermelde reden waarom slachtoffers finaal het grensoverschrijdend gedrag niet melden of aanklagen. 

Actieplan

Samen met tien organisaties en de vakbonden van deze sectoren werkte minister van Cultuur Sven Gatz een actieplan uit om de problematiek effectiever aan te pakken. 

Het meldpunt 1712 wordt versterkt. Die hulplijn is nu al het algemene meldpunt voor geweld, maar "dat willen we breder opentrekken," zegt Sve Gatz op Radio 1. De hulplijn moet ook beter bekend raken.

Daders moeten op hun gedrag aangesproken kunnen worden om ongewenst gedrag snel aan te pakken. Een ombudsman of -vrouw zal als aanspreekpunt en bemiddelaar optreden. 

Het actieplan zet ook volop in op de opleiding van vertrouwenspersonen. Met het onderwijs start overleg om het thema grensoverschrijdend gedrag ingang te doen vinden in de opleidingen die voorbereiden op een job in de kunsten- en audiovisuele sector. 

Vanaf 2019 wordt er voorts breed ingezet op sensibilisering. Er komt een campagne met een herkenbaar logo en enkele BV's zullen er het peter- en meterschap van opnemen. Minister Gatz maakt 102.500 euro vrij voor de uitrol van het actieplan. 

Danseres Ilse Ghekiere deed zelf onderzoek naar fout gedrag in de artistieke wereld. In "De Wereld Vandaag" op Radio 1 riep zij op om ook de oorzaken van het misbruik aan te pakken: het ontrafelen van machtsstructuren die een "toxische omgeving" kunnen scheppen.

Meest gelezen