Een Tasmaanse duivel in een dreigende houding.
University of Washington

Onderzoek Tasmaanse duivels biedt nieuwe inzichten voor behandeling kanker

Een overdraagbare tumor heeft de iconische Tasmaanse duivels aan de rand van de afgrond gebracht, maar nieuw onderzoek biedt hoop voor het overleven van de dieren, en mogelijk ook voor nieuwe behandelingen voor kanker bij mensen. De studie ontdekte een mutatie in één gen die leidt tot verminderde groei van de kanker bij wilde Tasmaanse duivels. 

Het onderzoeksteam bestudeerde de genomen van gevallen van 'devil facial tumor disease' (DFTD) zoals de ziekte genoemd wordt, die spontaan in regressie gingen, wat wil zeggen dat de kanker vanzelf begon te verdwijnen.

De onderzoekers waren verrast vast te stellen dat de mutatie die bijdraagt aan de regressie van de tumoren, niet de functie van het gen verandert maar in de plaats daarvan een gen activeert dat de aangroei van de cellen in de tumor vertraagt, althans in het laboratorium. 

"Dit gen is betrokken bij prostaat- en darmkanker bij mensen", zei Andrew Storfer. "De bevindingen vormen onze beste hoop om de weinige Tasmaanse duivels te helpen die er nog op de wereld overblijven, maar ze zouden ooit een rol kunnen spelen bij de menselijke gezondheid." Storfer is professor Biologische Wetenschappen aan de Washington State University en een van de leiders van het onderzoeksteam.

De huidige behandelingen tegen kanker bij mensen zijn toegespitst op het verwijderen van elk spoor van een tumor, vaak door giftige en slopende behandelingen, zei David Hockenbery, een kankerbioloog aan het Fred Hutchinson Cancer Research Center in Seattle en een van de auteurs van de nieuwe studie. 

"Als er manieren zouden bestaan om tumoren zo ver te krijgen dat ze spontaan in regressie gaan, zonder cytotoxische [giftig voor bepaalde cellen] middelen of tot misvormingen leidende operaties, zou dat een belangrijke vooruitgang zijn", zo zei hij.

Een verkeersbord in Tasmanië waarschuwt automobilisten voor de aanwezigheid van mogelijk overstekende Tasmaanse duivels.
Peter Shanks/Wikimedia Commons/CC BY-SA 2.0

Andere veelbelovende mutaties

Bij mensen veroorzaken infecties tot 20 procent van alle kankers - zoals maagkanker (de bacterie Helicobacter pylori) en baarmoederhalskanker (het humaan papillomavirus) -, maar bij de Tasmaanse duivels is de kanker de infectie. 

DFTD is een van slechts vier bekende overdraagbare kankers en veruit de dodelijkste. Sinds het midden van de jaren 90 heeft de ziekte de populaties van de buidelroofdieren, die nu nog alleen voorkomen op het eiland Tasmanië, lelijk uitgedund. De ziekte wordt onder de dieren doorgegeven als ze elkaar bijten tijdens veel voorkomend sociaal gedrag, zoals samen eten van een prooi of aas of paren. 

Het laboratorium van professor Storfer heeft de leiding over een onderzoeksteam uit de VS en Australië om de beschermingsmaatregelen voor de Tasmaanse duivel te verbeteren en meer te weten te komen over de gezamenlijke evolutie van de tumor en zijn gastheer.

Hoewel ze tegen elkaar doorgaans lelijk te keer gaan, maken Tasmaanse duivels er zich niet al te druk om als ze door mensen vastgepakt worden en voorzichtig onderzocht. Dat maakt het makkelijk voor de onderzoekers om de dieren op een humane manier te vangen, weefselstalen te nemen en ze te taggen - zodat ze opgevolgd kunnen worden - alvorens ze opnieuw vrij te laten. 

Hun werk om de duivels te redden biedt de onderzoekers een enige gelegenheid om te zien hoe de tumoren in natuurlijke omstandigheden evolueren en soms in regressie gaan zonder geneesmiddelen of operaties. "Hoewel deze ziekte overwegend fataal is, zien we bij een toenemend aantal individuële dieren de tumoren gewoon verdwijnen", zei Storfer.  

Het team kijkt ook naar de effecten van andere veelbelovende mutaties in tumoren in regressie. "We hopen iets te vinden dat in de toekomst toegepast zou kunnen worden om meer te weten te komen over menselijke kankers en ze mogelijk te behandelen", zei Storfer.

De studie van het onderzoeksteam van verschillende Amerikaanse en Australische universiteiten en andere instellingen is gepubliceerd in Genetics. Dit artikel is gebaseerd op een persbericht van de Washington State University.

Door de ziekte krijgen de besmette dieren afgrijselijke tumoren in en rond hun mond.
McCallum H, Jones M, PLoS Biology Vol. 4/10/2006/Wikimedia Commons/CC BY-SA 2.5

Meest gelezen