Brits parlementslid van Conservatieve Partij overleden na aanval met mes, politie spreekt van een terreurdaad
De Britse volksvertegenwoordiger David Amess, lid van de Conservatieve Partij, is overleden na een aanval met een mes tijdens een politiek spreekuur in zijn kiesdistrict. Een 25-jarige man is aangehouden, maar over zijn motieven is nog geen duidelijkheid. De politie behandelt het incident als een terreurdaad. Het VK wordt getekend door een sterk antipolitiek klimaat, zeggen Ivan Ollevier en Lia van Bekhoven.
Het incident vond plaats in een kerk in Leigh-on-Sea, een kuststad ten oosten van Londen. De 69-jarige parlementariër David Amess werd verscheidene keren gestoken met een mes tijdens een zogenoemde "surgery", een wekelijks spreekuur waarbij inwoners van een kiesdistrict problemen kunnen aankaarten bij hun parlementslid. Hij is aan zijn verwondingen bezweken.
De dader, een 25-jarige man, werd meteen aangehouden, en het mes is gevonden. "De politie staat meestal op wacht op het moment dat politieke spreekuren worden gehouden, waardoor ze dus heel snel ter plekke waren", zegt correspondente Lia van Bekhoven in het Verenigd Koninkrijk.
De hulpdiensten kwamen nog met een helikopter ter plaatse, maar konden het leven van de politicus niet meer redden. Over het motief van de dader is nog geen duidelijkheid.
Het onderzoek wordt gevoerd door de antiterreurdiensten van de politie. De agenten van het specialiseerde Counter Terrorist Command hebben in de nacht van vrijdag op zaterdag bepaald dat het om een terroristisch incident gaat.
Duidelijk is dat het Verenigd Koninkrijk getekend wordt door een bijzonder sterk antipolitiek klimaat, zegt Ivan Ollevier, die het VK volgt voor VRT NWS. "Veel politici vrezen eigenlijk al jaren voor hun veiligheid."
"Het aantal doodsbedreigingen aan het adres van politici is enorm gestegen. De politie spreekt van een epidemie", zegt correspondente in het Verenigd Koninkrijk Lia van Bekhoven.
"En dat betekent dat politici er ofwel de brui aan geven ofwel dat ze met heel veel voorzorgsmaatregelen moeten leven, die bijna een normaal onderdeel zijn geworden van het leven van een Britse parlementariër."
Toegewijde "backbencher"
Sir David Amess zat sinds 1983 in het Britse parlement. Eerst voor het kiesdistrict Basildon, en sinds 1997 voor Southend West, ten oosten van Londen. Hij was 40 jaar lang backbencher (letterlijk: achterbankzitter, een parlementslid dat geen bijzondere verantwoordelijkheid draagt of ambieert, zoals bijvoorbeeld het ministerschap), en was dat met toewijding.
Amess behoorde tot de rechtervleugel van de Conservatieve Partij. Hij was tegen abortus en tegen een uitbreiding van de rechten van de LGBT-gemeenschap. Hij was ook een voorvechter van dierenrechten, en daarom een bekende van Carrie Symonds, de vrouw van premier Boris Johnson, die daar ook mee begaan is.
Amess was ook een grote voorstander van de Brexit, het vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie. Amess was getrouwd en had vijf kinderen. "Algemeen werd hij gezien als een gewetensvolle, behulpzame, aardige man", zegt Lia van Bekhoven. "Dat lees je ook in de reacties die binnenstromen na zijn dood."
Vanuit verschillende politieke hoeken is met afgrijzen gereageerd op de moord. "Onze harten zijn vervuld van afschuw en verdriet", reageerde de Britse premier Boris Johnson, die David Amess een van de vriendelijkste mensen in de politiek noemde.
"We zijn een zeer geliefde vriend en collega, een goede staatsdienaar verloren. David was een man die geloofde in ons land en in de toekomst van ons land". Aan de ambtswoning van de premier op Downing Street 10 hangt de vlag halfstok.
"Afschuwelijk en diep schokkend nieuws", zei Labour-leider Keir Starmer meteen nadat de feiten bekend waren geraakt. "Erg verontrustend en zorgwekkend", noemde gewezen premier van de Conservatieve Partij David Cameron het.
Politieke spreekuren ter discussie?
De dodelijke steekpartij roept herinneringen op aan de moord op Jo Cox, het Labour-parlementslid dat in 2016, enkele weken voor het referendum over de Brexit, werd vermoord in Bristall in het noorden van Engeland. Ook Cox werd aangevallen bij een spreekuur in haar kiesdistrict.
Na dit nieuwe dodelijke incident ziet het ernaar uit dat de politieke spreekuren weer ter discussie zullen staan. "Ze worden gezien als een heel groot goed", zegt Lia van Bekhoven. "Het is een heel makkelijke manier voor kiezers om in contact te komen met hun vertegenwoordiger in het parlement."
Brits parlementslid David Amess is doodgestoken op een bijeenkomst met kiezers
Maar of die heel laagdrempelige manier voor inwoners om contact te maken met hun volksvertegenwoordigers nog op dezelfde manier zal blijven voortbestaan, betwijfelt Van Bekhoven.
"Het kan bijna niet anders of mensen die een afspraak maken met een parlementslid zullen veel beter worden doorgelicht. Er zullen andere eisen gesteld worden, vooral door politici natuurlijk, om de veiligheid van parlementariërs te waarborgen. Want die laat veel te veel te wensen over, hebben we nu opnieuw gezien. Maar dat is een keuze die je moet maken: in hoeverre wil je parlementariërs blootstellen aan de mensen die hen gekozen hebben, of in hoeverre wil je hen afschermen?"
