"Een soort tweederangspolitici": wie zijn de Republikeinen die zelfs na grote toegevingen weigeren op Kevin McCarthy te stemmen?

De droom van Kevin McCarthy om voorzitter van het Huis van Afgevaardigden te worden, lijkt zo langzaamaan in een nachtmerrie te veranderen. Helemaal aan diggelen geslagen, is zijn droom nog niet, maar McCarthy had zich het begin van zijn carrière als speaker hoogstwaarschijnlijk wel anders voorgesteld. 

Zelfs na de elfde stemronde slaagt de Republikeinse Partij er maar niet in om haar zaken op orde te krijgen. Ongeveer twintig Republikeinen blijven zich tegen de aanstelling van McCarthy verzetten. Wie zijn die Republikeinen, en vooral, wat drijft hen?

"Het zijn eigenlijk een soort tweederangspolitici", vertelt Frank Albers, professor politieke geschiedenis van de Verenigde Staten aan de UAntwerpen. "Ze genieten dankzij dit conflict van heel wat extra media-aandacht, die ze onder normale omstandigheden nooit zouden krijgen." 

Volgens VS-correspondent Björn Soenens krijgen ze die aandacht volop bij zenders als Fox News. "Ze krijgen nu al de naam van "chaosfractie". Iemand noemde de opstandelingen zelfs "Taliban 20"," aldus Soenens. 

Dankzij de beperkte meerderheid van de Republikeinse Partij in het Huis, kunnen een handvol vertegenwoordigers de boel nu stilleggen. Daar profiteren enkelen nu van. "Het gaat ook om afgevaardigden uit staten zoals Florida en Arizona. Staten zoals New York sluiten zich niet bij die beweging aan."

De twintig Republikeinen hebben een aantal zaken met elkaar gemeen. Ze maken allen deel uit van een radicaal-rechtse fractie binnen de Republikeinse Partij, ook wel de Freedom Caucus genaamd. "Het zijn eigenlijk de slippendragers van Donald Trump. Het is trouwens de oud-president die dit vuurtje heeft opgepookt", meent Albers. Trump heeft de Republikeinen wel opgeroepen om op McCarthy te stemmen. 

Er werd door de twintig Republikeinen weinig gehoor gegeven aan die oproep. Integendeel, één Republikein, Matt Gaetz, stemde bij de zevende, achtste en elfde ronde zelfs voor oud-president Donald Trump, die geen lid is van het Huis van Afgevaardigden. Dat laatste hoeft geen bezwaar te zijn, want volgens de Amerikaanse grondwet hoeft de voorzitter van het Huis geen lid te zijn. 

Volgens onze Amerika-correspondent Björn Soenens had oud-Trumpstrateeg Steve Bannon de naam van Trump als consensusfiguur gister naar voor geschoven in zijn podcast. Matt Gaetz uit Florida nam prompt de suggestie over.

Nochtans probeerde McCarthy een overeenkomst te bereiken en zou hij enkele grote toegevingen gedaan hebben. Volgens verschillende Amerikaanse media zou dat inhouden dat hij een deel van zijn macht als voorzitter zou afstaan en de gewone wetgevers meer invloed geven bij het opstellen en aannemen van wetten. Het wordt ook veel makkelijker om de speaker te ontslaan, als het van" de rebellen" afhangt. 

Dat zou een overwinning betekenen voor een deel van de Republikeinse hardliners, die pleiten voor meer macht voor individuele, kleine volksvertegenwoordigers. "Een argument waar ik enigszins wel begrip voor kan opbrengen", vertelt Albers. "De Republikeinse Partij wordt binnen het congres op een strakke, top-down manier geleid. Het is bijna een Europese discipline die daar nu heerst. De top van de partij beslist op wie gestemd moet worden. Kleine figuren zitten daar gewoon voor spek en bonen."

Amerikacorrespondent Björn Soenens betwijfelt dat. "In Amerika is alle politiek lokaal, en bestaat partijdiscipline bijna niet. Iedereen vertegenwoordigt zijn of haar kiesdistrict van 750.000 mensen en komt vooral voor dié belangen op. In ruil voor hun stem voor nationale wetgeving, is er vaak een koehandel en worden (politieke) cadeaus uitgedeeld. Nee, in de VS heeft elk parlementslid juist heel véél individuele macht, en wordt men bij dissidentie dus niet meteen uit de partij gezet.. Deze crisis bewijst dat."

Een andere groep opteert net voor minder macht. Zij zijn aanhangers van een oud, ideologisch motief dat stevige wortels in de grond heeft in de Verenigde Staten. Die stroming vindt dat de beste regering het best een kleine regering is en zich niet te veel moet moeien. Ze willen dat de verschillende staten meer macht krijgen. "Het is een periodiek verschijnsel dat de Amerikanen zich tegen Washington verzetten", gaat Albers verder. "Dat anti-establishmentgedachtegoed is ingebakken in Amerika."

Toch ziet het er niet naar uit dat de toegevingen van McCarthy enig effect zullen uitoefenen op de stemming. En zelfs al slaagt hij erin toch de broodnodige stemmen te verzamelen, dan nog komt hij verzwakt uit de stemming. Doordat hij bepaalde bevoegdheden heeft weggegeven, dreigt hij voortdurend te worden weggestemd door zijn tegenstanders.

Het blijft koffiedik kijken wat er nu gaat gebeuren. Het is al 100 jaar geleden dat er zoveel problemen waren bij het aanstellen van een nieuwe voorzitter: in 1923 waren 9 stemrondes nodig om een voorzitter aan te duiden en in 1856 zelfs 133. "Ook de grondwet is zeer ambigue over het onderwerp. Er staat gewoon: het Huis van Afgevaardigden kiest een speaker. Over wie daarvoor in aanmerking komt, blijft de grondwet erg vaag. In theorie zouden bepaalde Republikeinen dus ook kunnen stemmen voor een Democratische kandidaat, of omgekeerd."

In de praktijk lijkt dat scenario eerder onwaarschijnlijk. Al zou het natuurlijk wel kunnen dat verschillende afgevaardigden in de 100e stemronde hun mening daarover willen herzien.