Foto uit het één-programma "Tytgat Chocolat"

Mensen met beperking moeten nog te vaak een titanenstrijd leveren tegen eindeloze administratie en tegenkanting 

Mira Bryssinck en Benedikte van Eeghem getuigen dat nog te vaak de wet van de sterkste primeert wanneer mensen met een beperking hun rechten opeisen. Ze vinden het "lullig" dat je je anno 2019 in dit land nog steeds vreselijk "gehandicapt" moet voordoen om iets toegekend te krijgen.

opinie
Mira Bryssinck en Benedikte Van Eeghem
Mira Bryssinck is theatermaker en actrice, ze is onder meer te zien in de één-serie "Tytgat Chocolat". Benedikte Van Eeghem is communicatiemedewerker bij OCMW Brugge, copywriter, tekstredacteur en blogger.

Vandaag is 3 december, de Internationale Dag van Mensen met een Beperking. In 1992 riepen de Verenigde Naties die symbolische datum in het leven. Het doel is officieel "aandacht vestigen op deze doelgroep, om de mensenrechten en gelijke kansen voor personen met een handicap in de samenleving te bepleiten en na te streven". 

Het is niet dat we kicken op themadagen – er zijn er al zo veel – of acties die in de verf zetten waarom wij beperkter zijn dan andere mensen. Integendeel. We vinden het moeilijk om deze kaart te trekken of "trots" te zijn op die beperking. Ze remt ons letterlijk af en maakt dat we erover aangesproken worden. 

Moeilijk gaat ook

Dus neen, hier spreken geen mensen met een beperking. Hier spreken twee zelfbewuste en ambitieuze vrouwen die in het leven staan zoals anderen. Een communicatiedeskundige en een actrice, respectievelijk 41 en 26 jaar geleden geboren. Onze ouders hebben een processie van Echternach afgelegd om ons te laten opgroeien en de weg te wijzen in een jachtige samenleving die niet gek vaak achteromkijkt.

Het is moeilijk om trots te zijn op themadagen die in de verf zetten waarom wij beperkter zijn dan andere mensen

Klagen? Dat doen we zelden. Maar met een beperking heb je altijd een beetje pech. Dingen lukken vaak moeilijk of niet. Dat frustreert, maar gelukkig hebben wij ruggengraat gekweekt na oneindig veel consultaties bij artsen, adviseurs, chirurgen, kinesitherapeuten. We leven volgens het adagium "moeilijk gaat ook" en we kunnen ons mannetje staan. 

Mensen kijken daar soms van op, ja. Hoe we het allemaal klaarspelen en toch goed doen, ondanks de hindernissen. Maar we hoeven niet dat soort schouderklopjes. We willen niet telkens geassocieerd worden met de beperking, we krijgen liever respons op onze verwezenlijkingen.

Ongenuanceerde selectiecriteria

Dat wij tot nu toe een niet-evidente weg hebben afgelegd? Dat er soms nog gevraagd wordt of die ergonomische stoel of integratietegemoetkoming wel echt nodig is? Daar hebben we mee leren leven. Optimisme is wat ons het meest kenmerkt. Maar toch we zijn vandaag kritisch en boos, omdat het moet. Wij redden het, maar er zijn lotgenoten die er door omstandigheden niet altijd in slagen.

We zijn vandaag kritisch en boos. Er zijn lotgenoten die er door omstandigheden niet altijd in slagen om het te redden

Zo vinden we het ronduit schrijnend dat de wachtlijst voor het persoonsvolgend budget vandaag meer dan 15.000 mensen telt. We liggen wakker als we horen dat ouders op crowdfunding moeten rekenen om een kind met een mentale beperking te kunnen huisvesten.

We ergeren ons blauw aan selectiecriteria die ongenuanceerd zijn (kan de persoon zich wassen: ja/neen) en geen rekening houden met de toestand van het individu (hoe goed kan de persoon zich wassen?). En: het is vernederend om voor "de administratie" steeds dezelfde vragen over een beperking te moeten beantwoorden.

Veerkracht leidt er te vaak toe dat een aandoening onvoldoende zwaar gelabeld wordt, terwijl ze betrokken instanties zou moeten motiveren om mensen op te tillen

Bovenal vinden we het lullig dat je je anno 2019 in dit land nog steeds vreselijk gehandicapt moet voordoen om iets toegekend te krijgen. Als je met een beperking iets "zelf" kunt, moet je verder niet snel hulp verwachten. Veerkracht leidt er te vaak toe dat een aandoening onvoldoende zwaar gelabeld wordt, terwijl ze betrokken instanties zou moeten motiveren om mensen op te tillen. Om te zeggen: we maken het je nog wat makkelijker. Dat is exact wat de VN omschrijven als kansen in de samenleving maximaal bepleiten.

Licht aan het eind van de tunnel?

Maar naast onze boosheid, steken we vandaag ook een duim in de lucht. Voor de bevoegde FOD en het Agentschap Personen met een Handicap en hoe ze er de voorbije jaren op vooruitgingen. Dossiers online raadplegen is perfect mogelijk geworden, vlot telefonisch contact is geen uitzondering meer. We hebben ooit andere tijden meegemaakt.

Nog positief: de maatschappij gebruikt vandaag steeds consequenter het begrip "mensen met een beperking" en niet meer het oubollige "gehandicapten". We worden waardig bejegend maar rechten opeisen, blijft een helse klus. Terwijl het beleid in deze context gelijkwaardigheid promoot, primeert nog te vaak de wet van de sterkste. Wie niet zelf op tafel slaat en de ondersteuning opeist die hem of haar toekomt, valt uit de boot.

Maar we zijn optimist – dat vertelden we u al – en we blijven het ondanks alles. Zelfs al moeten we met onze "beperktheid" 200% energie investeren om 100% te krijgen wat ons toekomt: we blijven ons smijten, elke dag opnieuw.

Zou het niet geweldig zijn als minder veerkrachtige lotgenoten hetzelfde konden zeggen? Dat ook zij voor de volle 100% mogen gaan, zonder een titanenstrijd te moeten leveren tegen eindeloze administratie, onbegrip of tegenkanting? In dat geval is 3 december een themadag die ooit, heel misschien, van de kalender verdwijnt.

VRT NWS wil op vrtnws.be een bijdrage leveren aan het maatschappelijk debat over actuele thema’s. Omdat we het belangrijk vinden om verschillende stemmen en meningen te horen publiceren we regelmatig opinieteksten. Elke auteur schrijft in eigen naam of in die van zijn vereniging. Zij zijn verantwoordelijk voor de inhoud van de tekst. Wilt u graag zelf een opiniestuk publiceren, contacteer dan VRT NWS via moderator@vrt.be.

Meest gelezen