De mislukking van de informateurs ligt open en bloot op tafel, maandag naar de koning en einde opdracht?

Ondanks de discretie die informateurs Didier Reynders (MR) en Johan Vande Lanotte (SP.A) hadden gevraagd, bewoog er wel het een en ander onder de oppervlakte. "Het heeft eigenlijk allemaal te maken met wat er zich op het federale niveau aan het afspelen is. Het een heeft met het ander te maken, én daar ligt nu open en bloot op tafel: de mislukking van de informateurs Johan Vande Lanotte en Didier Reynders", legt politiek expert Ivan De Vadder uit.

"Om 6.45 uur vanmorgen een tweet van ex-staatssecretaris Theo Francken (N-VA) die openlijk zegt: “De PS weigert elk gesprek met ons, wij niet met hen. Zij die zeggen er zo van te houden, dragen het ten grave, hashtag België.” Dat is eigenlijk het einde van dat informateurschap, je kan het niet op een andere manier bekijken. Het ligt open en bloot op tafel: de N-VA samen met de PS, dat was de oplossing waar de informateurs noodgedwongen naar probeerden te streven. Maar die oplossing is onmogelijk op dit moment", zegt De Vadder.

"Dat betekent ook - dat is de tweede consequentie - dat lees je in de krant De Tijd, dat hoor je bij Brussels N-VA-fractieleidster Cieltje Van Achter, dat daardoor de regionale regeringsvomingen zich loskoppelen en dat daar stappen kunnen worden gezet. Dat merk je bijvoorbeeld aan Waalse zijde, waar de PS en Ecolo al samen aan het werken zijn aan een minderheidsformule. Het is al een tijdje bezig in Brussel, en dat zou ook op Vlaams niveau snel kunnen gebeuren." 

Is de opdracht van de twee informateurs mislukt? "Dat denk ik wel", analyseert De Vadder. Maandag moeten ze verslag uitbrengen, en dan gaan ze hun opdracht teruggeven aan de koning. "En welk verslag kunnen ze uitbrengen? Zeggen dat de twee partijen die hun verantwoordelijkheid moeten opnemen, niet praten? Want dat was een beetje de geijkte formule die je bij iedereen hoorde “de twee grootste partijen aan de twee kanten van de taalgrens moeten hun verantwoordelijkheid nemen”. Als die partijen niet met elkaar praten, dan heb je eigenlijk gefaald. Er moet nu iemand anders die fakkel overnemen met een en dezelfde opdracht: die twee partijen nog altijd met elkaar laten praten. Daar is maar één oplossing voor, zegt men mij: tijd, tijd en nog eens tijd. Die er eigenlijk niet is."

"De boodschap van tijd hebben wel al meerdere keren meegekregen: een begroting die op ons wacht in oktober, een klimaatplan dat ingediend moet worden. Er is geen tijd en toch zal die tijd nodig zijn om tot een of andere oplossing te komen. Ik vrees dat we nu vertrokken zijn voor een reeks koninklijke verkenners, die allemaal dezelfde opdracht zullen hebben. Zijnde: tijd hebben of tijd nemen."

Cieltje Van Achter en Theo Francken stellen dat hun partij, de N-VA, dus bereid is te praten. Wat zijn de gevolgen? De Vadder: "Bij de PS zou men er niet klaar voor zijn. De partij is bezig met een zo links mogelijke coalitie op de been te brengen en dat is écht het kompas waar die partij op dit moment op vaart. Kijken naar rechts, in de richting van MR, laat staan in de richting van de N-VA, is voor de PS onmogelijk en dat betekent ook dat de MR "er naast grijpt". In Brussel zit de MR al in de oppositie sinds 2004, en dat zal wellicht nog eens verlengd worden. Maar ook aan Waalse zijde probeert de PS de MR er niet bij te nemen met die minderheidsformule waarbij PS en Ecolo op zoek gaan naar andere mensen. In de eerste plaats wordt er naar CDH-parlementsleden gekeken, misschien zelfs naar de partij in haar geheel." 

Hoe zit het bij ons, in Vlaanderen? "In Vlaanderen ligt de formule voor de hand en toch is ze niet eenvoudig: de huidige regering die gewoon voort kan werken. Die regering heeft een meerderheid, ook in lopende zaken, en dat maakt de dingen makkelijk. Maar er is één groot nadeel aan de huidige formule, het is namelijk de coalitie van de verliezers. Het is nooit aangenaam om op die manier een project te vormen. Dan moet er toch onderhandeld en gekeken worden. Vergeet niet dat we nog altijd in de fase zitten waarin de N-VA met Vlaams Belang aan het praten is. Dus die versnelling moeten we nog nemen. Vlaams Belang erbij, of niet", wikt en weegt De Vadder.

De Vadder wijst erop dat de top van de N-VA vanavond bijeenkomt. "Tegen morgenochtend zullen we - veronderstel ik - wel meer weten. Als nu het signaal wordt gegeven: de PS wil niet praten, dan is er geen enkele reden om te wachten op de federale onderhandelingen om stappen te zetten. Alles ligt zogenoemd klaar om te vertrekken. "

Beluister hier het gesprek met Ivan De Vadder in "De ochtend":

Bekijk hieronder de analyse van Ivan De Vadder in de webstudio: