"We zochten een bonkige, blonde acteur en die vonden we in Rutger!"
De lijst van bioscoopfilms en tv-series waaraan hij meewerkte lijkt eindeloos, met zelfs een Golden Globe op zijn palmares voor zijn rol in "Escape from Sobibor", toch zullen 50-plussers hem vooral herinneren voor zijn iconische rol van Floris in de al even iconische serie met dezelfde titel. Eind jaren 60 vergaapten er zich dan ook miljoenen kijkers, zowel in Nederland als in Vlaanderen, aan. Met sommige scènes, zoals de vastgebonden soldaten op de draaiende molenwieken, die in de geheugens van velen gegrift staan. Met dank aan Rutger Hauer, die woensdag 75 wordt.
"Floris" speelde zich af in de late middeleeuwen en draaide rond de avonturen van ridder Floris van Rosemondt en Sindala, een uit India afkomstige fakir, die onder meer een touw recht kon doen opstaan. Wanneer Floris, nadat hij op een Portugees schip rondgereisd heeft, terugkeert naar zijn landgoed in Nederland, blijkt dat bezet te zijn. Reden genoeg voor allerhande vechtpartijen, zwaardgevechten en achtervolgingen te paard, op en rond indrukwekkende kastelen. Terwijl Floris daarbij heldhaftig het zwaard hanteerde om de ‘slechteriken’ van zich af te slaan, bedacht Sindala eerder allerlei listen, doordrongen van oosterse tovenarij.
Regisseur van dienst was Paul Verhoeven, toen nog jong en onervaren. Voor de rol van Floris werd gezocht naar "een bonkige, blonde acteur". Zo kwam men bij Rutger Hauer terecht, die juist een acteursopleiding achter de rug had.
Hauer en de camera, het was liefde op het eerste gezicht. Zo concludeerde Verhoeven ooit: "Rutger trok de camera als een magneet naar zich toe." Jaap Kooimans, auteur van een boek over de tv-serie, verwoordde het al volgt: "Hauer had zo'n magische aantrekkingskracht voor de camera, dat hij alle aandacht opeiste." Bovendien was Hauer er niet vies van om zijn stunts zelf te doen.
Rutger Hauer: "Op de eerste dag van de opnames dacht ik: die camera, dat is mijn vriend. Dat ga ik onthouden." (Tv-programma "Andere Tijden", oktober 2013)
Gaandeweg merkte ik dat de camera steeds meer richting Rutger verschoof
"We waren echt piepjong. Ik wist absoluut niet hoe ik dat allemaal moest doen. Ik wist niet hoe ik dat moest aanpakken, doen alsof ik een ridder was. Ik was dan wel naar een toneelschool geweest, maar moet besluiten dat ik daar eigenlijk niets geleerd heb. Als ik een zinnetje in de serie moest zeggen, dan was ik blij dat het een kort zinnetje was." ("Andere Tijden")
Paul Verhoeven: "Gedurende dat half jaar dat we bezig waren, zag je Rutger beter worden, steeds meer begrip krijgen voor de camera. Oorspronkelijk heette de serie nog "Floris en de fakir". Ik hield in het begin dat evenwicht ook in stand, met standaard 'two shots' in beeld. Maar gaandeweg merkte ik dat de camera steeds meer richting Rutger verschoof. Hij ontwikkelde zich tot de held en dat voelde je als regisseur intuïtief. Daar moest je intuïtief in meegaan, vond ik." En dus werd de titel van de serie ingekort tot "Floris".
Hauer: "Mijn zelfvertrouwen is, naarmate de serie duurde, groter geworden. Op een gegeven moment beseften degenen aan de andere kant van de camera dat ik die serie alleen aankon, dat ik die alleen kon dragen. Het gevoel dat ik thuishoorde in die rol van Floris." ("Andere Tijden")
Niet alleen de actiescènes spraken tot de verbeelding, er was namelijk ook nog een andere reden om te kijken. Hauer: "Er zat ook wel humor in de serie. Van die droge, drollige, korte humor." (De Telegraaf, augustus 2016)
De serie werd alvast een gigantisch succes. Scenarioschrijver Gerard Soeteman: "Die verhaaltjes sloegen aan. We drongen door tot de belevingswereld van de kinderen. Nee, destijds hadden we geen moment het gevoel dat Floris zó succesvol zou worden. Meneer, dat weet je nóóit van tevoren." (De Volkskrant, oktober 2018)
Uiteindelijk kostte de serie veel meer dan oorspronkelijk geraamd, vooral door de vele buitenopnames op diverse plaatsen in Nederland én Vlaanderen, en zouden er slechts 12 afleveringen van gemaakt worden. Maar met een onvergetelijke Rutger Hauer, de 'Ivanhoe der Lage Landen' of de 'James Bond van de Middeleeuwen', die woensdag dus 75 kaarsjes mag uitblazen: