Duizenden Vlaamse jongeren krijgen niet de hulp die ze nodig hebben
Duizenden jongeren met ernstige psychiatrische aandoeningen krijgen niet de deskundige hulp die ze nodig hebben. Dat kunnen ernstige aandoeningen zijn zoals depressie, psychose , angststoornissen, bipolaire stoornissen. De hele sector van de geestelijke gezondheidszorg komt vandaag bijeen en vraagt drastische hervormingen.
Eén jongere op de drie in Vlaanderen voelt zich slecht in zijn vel, dat is bekend. Bij vijf procent van de jongeren is sprake van een psychiatrisch probleem, en die jongeren hebben hulp nodig, gespecialiseerde hulp. Zij moeten opgevolgd worden.
Het Steunpunt Geestelijke Gezondheid heeft berekend dat ze met zo’n 36.000 zijn, de Vlaamse jongeren tussen 16 en 24 die deskundige hulp nodig hebben. En toch krijgt maar 40 procent van hen die hulp, wat betekent dat de rest – dat zijn er meer dan 21.000 – niet opgevolgd wordt.
Zoë, Nicky en Matthijs zijn zo’n jongeren die op zoek zijn gegaan naar deskundige hulp.
Als je op een volwassenenafdeling komt op mijn leeftijd - 19 jaar - is dat een groot leeftijdsverschil met anderen. Niemand sprak mij aan, ik voelde me erg alleen.
Na enkele maanden op een wachtlijst ben ik dan toch op een jongerenafdeling terechtgekomen en daar ging het veel beter. Ik denk dat tijd heel kostbaar is op dat vlak.
Waarom vallen zoveel jongeren uit de boot ?
Dat heeft vooral te maken met de organisatie van "de psychiatrie". Die is opgedeeld in kinderpsychiatrie waar kinderen en jongeren tot 18 jaar terechtkunnen, en de volwassenenpsychiatrie.
Een jongere van 19 is dus niet meer welkom in de kinderpsychiatrie, maar zit ook niet op zijn plek bij volwassenen. Daar lopen ze verloren in structuren en therapieën die niet zijn aangepast. Bovendien zitten ze daar tussen volwassenen die gemiddeld 20 jaar ouder zijn, niet ideaal voor een jongere die het moeilijk heeft.
Vanwaar de focus op "transitiepsychiatrie"?
De adolescentie is precies de leeftijd waarop psychiatrische aandoeningen zich manifesteren. Waarop de eerste tekenen van depressie zichtbaar worden, hetzelfde geldt voor psychoses. En dus is het van groot belang dat jongeren goed behandeld worden, zo niet blijven ze de sporen van de depressie of psychose als volwassene meesleuren.
Nu zijn er in Vlaanderen vier afdelingen die specifiek gericht zijn op jongvolwassenen, tussen pakweg 16 en 24. In Mortsel, Sint-Truiden, Melle en Pittem. Ze verblijven er tussen leeftijdsgenoten en worden opgenomen of ambulant behandeld.
Al is het zeker niet de bedoeling om meer jongeren met psychiatrische problemen op te nemen in psychiatrische ziekenhuizen, wel integendeel. Het is de bedoeling om hen therapie aan te bieden, maar hen ook zoveel mogelijk naar school of naar het werk te laten gaan.
Psychiatrie maakt arm
Vandaag organiseert de sector van de geestelijke gezondheidszorg een "Staten-Generaal". Tal van organisaties uit de geestelijke gezondheid luiden er de noodklok. Omdat ze vinden dat ze stiefmoederlijk behandeld – lees ondergefinancierd – worden.
Nauwelijks 6 procent van het totale gezondheidsbudget gaat naar geestelijke gezondheid. De WHO ( Wereldgezondheidsorganisatie) vindt dat weinig en beveelt 10 procent aan.
Vakantiebudget om psychotherapie te betalen
Het verhaal van Johan is maar één van de getuigenissen die aan bod komen op de Staten-Generaal. De vrouw van Johan kampt met depressies. Twee keer werd ze opgenomen voor behandeling in een psychiatrisch ziekenhuis.
Als de vrouw van Johan zich na een tijd beter voelt en weer thuis is, krijgt ze therapie bij een psycholoog. Die is beperkt terugbetaald en kost handenvol geld, het vakantiebudget gaat eraan op. Terwijl een opname in een psychiatrisch ziekenhuis zo goed als niets kost, door tussenkomst van de ziekteverzekering. "Het maakt deel uit van de financieringsmechanismen van de geestelijke gezondheidszorg", zegt Johan.
Bekijk de volledige getuigenis van Johan:
