Zonder blozen met kinderen praten over seks
Ook al meegemaakt dat kinderen onverwacht, gniffelend en met rode oortjes vragen stellen over seks en "een baby kopen"? Het bericht over de campagne van Sensoa over "seksmythes" bracht herinneringen naar boven bij Benedikte Van Eeghem.
Situatieschets: na een drukke werkdag schuif je om 19 u met twee kornuiten aan tafel. Eentje zit in de lagere school en vraagt plots hoe lang het duurt voor een baby uit een ei komt. Je eerste reactie: lachen, want de vraag is grappig. Je tweede reactie: zeggen dat baby’s niet uit een ei komen, maar groeien in een moederbuik.
Hoe belanden ze daar, wil het kind nog weten. Daarop zeg je dat je het na de maaltijd uitlegt, anders wordt het eten koud. Je koopt jezelf wat bedenktijd, voor je het essentiële gesprek aanknoopt. Zo ging het bij ons thuis, ongeveer vijf jaar geleden. De dochter – nu een prille tiener – is weetgierig en polste in het eerste leerjaar al gericht naar de mythe van de bloemetjes en de bijtjes.
Omdat eerlijke vragen een eerlijk antwoord verdienen, gaf ik die ook: geen taboes, geen gedoe. Nadat ik had uitgelegd waar zaadcellen en eicellen vandaan komen, hoe ze zich verenigen en nieuw leven vormen, onderstreepte ik vooral dit: seks hoort leuk te zijn, voor iedereen. Het is iets wat je leert. Je vrijt als je er zin in hebt en klaar voor bent. En: het kan tussen mannen en vrouwen, vrouwen en vrouwen én mannen en mannen.
Na al die context volgde een loodzware stilte en zag ik twee starende, grote ogen in mijn richting kijken. De informatie was overdonderend voor dochterlief en moest duidelijk insijpelen. De avond daarna lazen we samen in een kinderboek met hilarische cartoons over de voortplanting. Ik deed het verhaal nog eens over en de kous was af. Dochter voorgelicht. Of dat dacht ik toch.
Je kind ‘voorlichten’ is eigenlijk maar het halve werk is en niet eens het moeilijkste.
De realiteit en een nieuwe campagne van Sensoa bewijzen nu dat ‘voorlichten’ eigenlijk maar het halve werk is en niet eens het moeilijkste. Mythes over seks blijven de kop opsteken, ook in tijden van uitgekiende communicatie.
Hoe de voortplanting biologisch werkt, kunnen we perfect uitleggen of Googelen: eicel + zaadcel = bevruchting = baby. Maar hoe zit het met de beleving van seks? Hoe voelt dat, voor jezelf en voor je partner? Moet je altijd klaarkomen? En wat doe je met seksmythes die vrienden je influisteren?
Op die vragen zijn de antwoorden minder eenduidig. Als ouder struikel je er dus makkelijker over. Seks beleven draait immers om opwinding en emoties: die dingen kunnen of willen we vaak minder vlot benoemen. Er zijn ook geen 100% sluitende naslagwerken of Google-resultaten voor. Als je zulke onderwerpen met een kroost aansnijdt, ben je aangewezen op je eigen gevoel. Dat moet je verwoorden zonder in clichés te vervallen of nieuwe seksmythes te creëren. Het is een fikse klus en zo’n infocampagne is dan de welkome ondersteuning.
Met een knipoog voeg ik er graag nog aan toe dat Raymond van het Groenewoud het ook niet echt meent als hij zingt dat “Meisjes” zelden klaarkomen.
Voor zover tieners de moed of mogelijkheid niet hebben om – na de technische voorlichting – bij ouders te polsen of het klopt dat vrijen ‘altijd pijn doet’, of dat je voor je twintigste seks ‘moet’ hebben, helpt Sensoa een handje. De minder makkelijke vragen over vrijen, klaarkomen, jagers en prooien worden online nogmaals glashelder beantwoord. Persoonlijk genot, ontdekking, vragen en ‘durven benoemen’ zijn sleutelbegrippen. Anders gezegd: vrijen is een levenslang leerproces. Ook die boodschap mag je als ouder overbrengen zonder blos op de kaken of gekrab achter de oren.
De kans is trouwens groot dat zo’n gesprek hier binnenkort weer op de agenda staat, wanneer de dochter seksuele en relationele opvoeding krijgt in de zesde klas. Ze zal met aandacht luisteren naar de uitzetting van de leerkracht en de meest kritische vragen gewoon thuis stellen. Met eigen levenservaring in het achterhoofd én met een verwijzing naar Sensoa probeer ik haar dan duidelijke antwoorden op tienermaat te geven.
Daarbij onderstreep ik opnieuw dat vrijpartijen geen verplicht voorplantingsnummer zijn, geen ratrace richting orgasme, noch iets wat je ondergaat om louter je partner te plezieren. Het is iets wat je leert en waarvan je samen geniet. Met een knipoog voeg ik er graag nog aan toe dat Raymond van het Groenewoud het ook niet echt meent als hij zingt dat “Meisjes” zelden klaarkomen. Het kan gewoon aan hem gelegen hebben, in die periode, maar los daarvan blijft het wél een van zijn beste songs.
VRT NWS wil op vrtnws.be een bijdrage leveren aan het maatschappelijk debat over actuele thema’s. Omdat we het belangrijk vinden om verschillende stemmen en meningen te horen publiceren we regelmatig opinieteksten. Elke auteur schrijft in eigen naam of in die van zijn vereniging. Zij zijn verantwoordelijk voor de inhoud van de tekst. Wilt u graag zelf een opiniestuk publiceren, contacteer dan VRT NWS via moderator@vrt.be.