7 – 13 juni 1917: monsterexplosies bij Mesen
De Britten veroveren heuvelrug van Mesen ten zuiden van Ieper na monsterexplosie, Griekse koning moet opstappen, zware Duitse luchtaanval op Londen veroorzaakt veel schade en slachtoffers, ......
Een Brits leger heeft met succes de heuvelrug van Mesen en Wijtschate ingenomen.
Na zeer zware bombardementen in de voorafgaande weken, ontploften in de vroege ochtend van 7 juni negentien zware springladingen onder de heuvelrug. Die waren aangebracht via een stelsel van mijngangen waar maandenlang aan gewerkt was.
De kracht van de ontploffingen overtrof die van alle eerder springladingen in deze oorlog en in de oorlogen daarvoor. De explosies veroorzaakten kraters van soms meer dan 50 meter diameter.
De schok was tot ver in de omgeving voelbaar.
Rechts een tekening van een van de ontploffingen, links soldaten aan en op de rand van een van de mijnkraters
Meteen daarna bestormden 120.000 Britten, Australiërs, Nieuw-Zeelanders en Ieren de heuvelrug. De weinige overlevende Duitsers boden nauwelijks tegenstand.
Bij de bestorming bleef de overgrote meerderheid van de aanvallers ongedeerd. Ironisch genoeg bereikten er zoveel Britten de top - veel meer dan was gedacht - dat ze een gemakkelijk doelwit vormden voor de Duitse machinegeweren die enkele honderden meters achter de linies waren opgesteld. Zo leden ze toch nog vrij zware verliezen.
Een Duitse tegenaanval werd de volgende dagen afgeslagen. Uiteindelijk wisten de Britten in nog geen week tot vier kilometer terrein te winnen, zowat hun beste prestatie in 2 1/2 jaar loopgravenoorlog.
Geschat wordt dat 10.000 Duitsers door de explosies in de lucht zijn gevlogen, uiteengerukt of bedolven onder de aarde. Meer dan 6000 anderen werden gevangen genomen.
Een grote groep Duitse krijgsgevangenen (Library of Congress)
Zware Duitse luchtaanval op Londen
Een Duits luchflottielje heeft een bijzonder zware luchtaanval op de Britse hoofdstad uitgevoerd.
Achttien Gotha IV-bommenwerpers wierpen in totaal meer dan 4 ton bommen uit op Londen. Daardoor ontstond brand in een spoorwegstation, verscheidene dokken en pakhuizen. Ook een brug over de Theems werd getroffen.
Er vielen 162 doden en 432 gewonden. Er stierven 18 kinderen toen een bom op een lagere school viel.
Nooit eerder heeft een luchtaanval zoveel schade en slachtoffers veroorzaakt.
Dit kind raakte ook zwaargewond bij het bombardement, maar overleefde het wel (GettyImages)
De Gotha’s blijken gevaarlijker dan de zeppelins, die bovendien enkel ’s nachts opereerden. Dat de aanval bij klaarlichte dag plaatsvond, heeft de Engelsen totaal verrast. Ze waren hier duidelijk niet op voorbereid.
De Gotha’s kunnen tot 5000 m stijgen, hoger dan jachtvliegtuigen. Net als bij vorige aanvallen op Engeland stegen ze op vanop vliegvelden in Sint-Denijs-Westrem en Gontrode, bij Gent.
Twee karikaturen gemaakt door de fel anti-Duitse Nederlandse tekenaar Louis Raemaekers, naar aanleiding van het Duitse bombardement van 13 juni 1917.
Naschrift : dit was het dodelijkste luchtbombardement op burgerdoelwitten van de hele Grote Oorlog
Italiaans offensief afgeblazen
De Italiaanse opperbevelhebber Cadorna heeft het offensief in de Karst afgeblazen.
Pogingen om van daaruit de kust te bereiken en door te dringen tot de havenstad Triëst zijn opnieuw mislukt. De Italianen wisten tot op 15 km van Triëst te geraken, alvorens ze door een Oostenrijks-Hongaars tegenoffensief werden teruggedrongen.
Daarnaast werd er verwoed gevochten in de bergen. Blijkbaar wilde Cadorna zoveel mogelijk bergtoppen veroveren.
Uiteindelijk heeft deze tiende slag aan de Isonzo de Italianen weinig opgeleverd. De verliezen zijn deze keer wel uitzonderlijk hoog. Italië telt 157.000 doden, gewonden en vermisten, meer dan bij de vier vorige offensieven samen, Oostenrijk-Hongarije 'maar' 75.000 .
Boven gesneuvelde Italiaanse militairen na de slag, onder krijgsgevangen Italiaanse soldaten lessen hun dorst (Oostenrijkse Nationale Bibliotheek, Kriegsalbum)
Griekse koning stapt op na ultimatum
De Griekse koning Constantijn I treedt af en verlaat zijn land.
De Geallieerde hoge commissaris in Athene, Charles Jonnart, had de Griekse regering voor een ultimatum gesteld. Jonnart, die afkomstig is uit de streek van de verwoeste stad Arras in Noord-Frankrijk, dreigde ermee van de hoofdstad Athene “een nieuw Arras’ te maken. De Geallieerde vloot stond klaar om het vuur op de hoofdstad te openen.
De koning is getrouwd met een zuster van de Duitse keizer en onderhield goede contacten met Berlijn. Zijn hardnekkige pogingen om Griekenland neutraal te houden brachten hem in botsing met de pro-Geallieerde staatsman Eleutherios Venizelos.
Formeel verwijt de Entente Constantijn de grondwet te hebben overtreden. Hij heeft tot tweemaal toe de regering van Venizelos afgezet, hoewel die een meerderheid in het parlement had.
Links ex-koning Constantijn, rechts zijn zoon en opvolger Alexander
Constantijn wordt opgevolgd door zijn tweede zoon Alexander. Zijn oudste zoon, kroonprins George, was voor de Entente eveneens onaanvaardbaar. Alexander (26) heeft meteen de eed afgelegd als nieuwe koning der Hellenen.
De dag nadien hebben Constantijn, zijn vrouw en vijf van hun kinderen het paleis in Athene verlaten.
Aanhangers van Venizelos eisen al een tijd de uitroeping van de republiek. Frankrijk steunde die eis. Maar de Britse conservatieven hebben er op het laatste moment bij hun regering op aangedrongen de Griekse monarchie te bewaren.
De tactvolle Venizelos stemde daarmee in, op voorwaarde dat Constantijn meteen zou verdwijnen .
Tekeningen uit het Duitse Lüstige Blätter en het Oostenrijkse Muskete: de onmogelijke strijd van de Griekse koning tegen de Geallieerde draak, en de overwinnaars van Athene, Italië, Groot-Brittannië en Frankrijk, slepen de koning door het stof en wurgen hem (1917)
Formeel heeft Constantijn geen troonsafstand gedaan. Hij staat enkel de macht af. Ook zijn oudste zoon doet geen afstand van zijn rechten.
Door deze “ondemocratische” koning af te zetten, willen de Geallieerden ook tonen dat de oorlog een strijd voor de democratie is geworden.
Tegelijk zijn Franse troepen geland in de Griekse havenstad Korinthe. Franse en Britse strijdkrachten rukken Thessalië in het noorden van het land binnen.
De Italianen profiteren van de situatie te profiteren om Joannina te bezetten, de hoofdstad van Epirus. Die streek grenst aan Albanië, waar Italië probeert zijn eigen plannen uit te voeren. Het Italiaanse optreden gebeurt dan ook zonder afspraken met Parijs of Londen.
Het verscheurde Griekenland, tekening van Donahey uit de Cleveland Plain Dealer
"John Bull (Groot-Brittannië) dwingt de Griekse koning tot aftreden". Een tekening uit het Spaanse schotschrift 'Los Reyes sin Corona', over de vorsten die tijdens de Eerste Wereldoorlog hun kroon verloren (collectie KLM).
Amerikaanse generaal Pershing in Frankrijk
Generaal Joseph J. Pershing, de bevelhebber van de Amerikaanse expeditiemacht, is in Frankrijk gearriveerd.
Hij stapte in Boulogne-sur-Mer van de boot met een groep van 177 Amerikanen . Vorige week waren ze in Groot-Brittannië geland. Meteen de eerste Amerikaanse troepenmacht ooit in Europa. De Amerikanen werden enthousiast begroet.
De komende weken zal er één Amerikaanse divisie in Europa ontschepen. Meer kan voorlopig niet.
De meeste toekomstige Amerikaanse soldaten zijn nog niet eens in dienst. Zelfs het grootste deel van de bestaande leger blijft voorlopig in Amerika. Ervaren militairen zijn hard nodig om de nieuwe rekruten op te leiden.
De vroege komst van Pershing is niet alleen bedoeld om de Fransen een hart onder de riem te steken, maar ook om het terrein te verkennen. Het zal een enorme organisatie vergen om op termijn een miljoenenleger over de oceaan naar Europa te brengen, daar te installeren en te onderhouden.
Boven generaal Pershing, in het midden, groet terwijl de Marseillaise bij zijn aankomst wordt uitgevoerd, onder schouwt de generaal Franse troepen die hem opwachten bij het station van Boulogne-sur-mer (BDIC Albums Valois)
Nieuwe regering in Spanje na oproer officieren
In Spanje heeft de conservatieve oud-premier Eduardo Dato een nieuwe regering gevormd. Die vervangt het liberale kabinet van Manuel García Prieto, dat sinds april aan de macht was.
Einde mei liet de regering in Barcelona een aantal officieren arresteren omdat ze actief waren binnen de ‘juntas de defensa’, een soort militaire vakbonden.
Als reactie eisten de ‘juntas de defensa’ de vrijlating van de officieren. Ze dreigden ermee niet langer gehoorzaam te blijven.
Links, de artillerie van het Spaanse leger in Barcelona, 1917. Rechts, een officier leest een verklaring voor van de 'junta de defensa' in Madrid.
Koning Alfonso XIII koos partij voor de militairen, waarop García Prieto ontslag nam en Dato als opvolger werd benoemd.
Dato heeft het parlement voorlopig geschorst en wil nu de ‘juntas de defensa’ erkennen. Tot ontzetting van de oppositie.
Er heerst veel ongenoegen onder de officieren. De regering wou het zeer hoog aantal officieren verminderen (Spanje telt 1 officier voor elke vijf soldaten). Ze vinden ook dat ze door de hoge inflatie te weinig verdienen.
De Spaanse koning Alfonso XIII, tijdens een plechtigheid kort na WOI
Duitsland verbreekt relaties met Haiti
Het Duitse Rijk verbreekt zijn diplomatieke betrekkingen met de kleine, arme republiek Haïti in de Antillen.
Dat gebeurde nadat het Haïtiaanse parlement de onbeperkte duikbotenoorlog door Duitsland had veroordeeld.
President Dartineguave had onder druk van de Verenigde Staten de oorlog willen verklaren, maar het parlement wil daar niet van weten.
Dartineguave is twee jaar geleden als president geïnstalleerd na een invasie van Amerikaanse mariniers. Hij dient volledig de belangen van enkele grote Amerikaanse bedrijven, maar er is veel verzet tegen zijn bewind.
Er leven slechts 200 Duitsers in Haïti, maar ze controleren 80 % van de economie.
Een paar jaar voor de oorlog probeerde Duitsland een complete baai op Haïti te kopen om er een vlootbasis in te richten. De Verenigde Staten deden alles om dat te beletten.
Intussen heeft ook Haïti’s buurland de Dominicaanse Republiek de relaties met Duitsland verbroken. Dit land staat sinds november vorig jaar onder militair bestuur van de Verenigde Staten.
Links president Dartineguave omringd door Amerikaanse mariniers, links mariniers in actie bij Cap-Haitien
Nieuwe splitsingen ministeries
De Duitse gouverneur-generaal in België heeft opnieuw twee belangrijke ministeries gesplitst: dat van Justitie en dat van Financiën.
Dat betekent dat de Franstalige ambtenaren in Brussel naar Namen moeten verhuizen.
Ambtenaren die weigeren zich hierbij neer te leggen, zijn met deportatie naar Duitsland bedreigd. Een aantal is al opgepakt.
Het regent klachten en protesten tegen de maatregel, ook door kardinaal Mercier. Een groep parlementsleden heeft een protestbrief naar de Duitse rijkskanselier gezonden.