17 procent van alle auto's in Vlaanderen zijn diesels die vanaf 1 januari niet meer in Antwerpen en Gent mogen rijden

Vanaf 1 januari 2020 zijn er nieuwe toelatingsnormen voor wagens in de lage-emissiezones van Antwerpen en Gent. Dieselrijders moeten vanaf dan een wagen hebben met een euronorm hoger dan 4. Voertuigen op benzine, LPG of aardgas moeten minstens euronorm 2 hebben. Als een voertuig die norm niet haalt, mag er niet meer mee in de stadscentra van beide steden gereden worden. Vanaf 2022 is dat trouwens ook het geval voor het centrum van Brussel.

De strengere voorwaarden hebben voor heel wat Vlamingen serieuze gevolgen. Want uit cijfers van autosectorfederatie Febiac blijkt dat maar liefst 17% van alle wagens in Vlaanderen dieselwagens zijn die niet meer voldoen aan de nieuwe normen.

VRT NWS-reporter Gitte Van Hoyweghen heeft een dieselwagen met euronorm 4 en woont in Antwerpen. Vanaf 1 januari 2020 mag zij met haar wagen niet meer de stad in.  Daarom wil ze hem verkopen. Maar wat brengt zo'n auto nog op?

De dieselwagen van Gitte is 9 jaar oud en heeft 170.000 kilometer op de teller. Ze probeert op drie verschillende manieren haar wagen te verkopen. Allereerst probeert ze bij een opkoper van tweedehandswagens in de Antwerpse rand. "Een dieselwagen met euronorm 4? Daar heb ik geen interesse in" is het korte maar duidelijke antwoord. De reden is eenvoudig: "Het aanbod, zeker hier in de regio, is erg groot. Veel mensen willen door de strengere voorwaarden  overschakelen naar een andere wagen."

"In normale omstandigheden krijg je voor een dergelijke wagen zo'n 3.500 euro", vertelt autohandelaar Van Craenenbroeck. "Maar met de strengere normen in de lage-emissiezones moet je op veel minder rekenen. Ik vermoed dat je nu nog 1.000 à 1.500 euro voor zo'n type dieselwagen kan krijgen."

Is de wagen online verkopen een betere optie? Gitte probeert het ook via een onlineplatform. Resultaat: 1.300 euro. Uiteindelijk verkoopt Gitte haar wagen via de zoekertjessite 2dehands.be. Een exporteur die anoniem wenst te blijven, bood 1.500 euro voor de wagen.

Hoe komt het dat dieselwagens zo ver onder de marktwaarde worden verkocht? "Het aanbod van die wagens is erg groot. Op de tweedehands­markt is tot de helft van de voertuigen een dieselwagen. Dat was vroeger zelfs nog meer", vertelt Pieter Van Bastelaere van de autosectorfederatie Traxio.

"Enerzijds is er veel aanbod, anderszijds is er weinig interesse. Door de strengere normen in steden als Antwerpen en Gent hebben weinig mensen interesse in zo'n wagen", vertelt autohandelaar Van Craenenbroeck. "Dat zorgt automatisch voor een erg lage prijs voor je dieselwagen."

"De gemiddelde prijs van een dieselwagen is op de tweedehandsmarkt de voorbije drie jaar zo goed als gelijk gebleven", vertelt  Van Bastelaere van Traxio. "Dat is een enorm verschil tegenover benzinewagens. Daarvan steeg de prijs met zo'n 20%."

Is Vlaanderen daarmee de uitzondering? "Absoluut niet. Dit is een trend in alle Europese landen. Overal evolueert het wagenpark van dieselvoertuigen naar benzinewagens."

Wie in het stadscentrum van Gent of Antwerpen woont en een auto heeft die niet voldoet aan de normen, moet dus een schonere wagen aanschaffen. Al is er nog een mogelijkheid: betalen. Dan moet je diep in de buidel tasten. Voor sommige voertuigen loopt de prijs op tot 440 euro per jaar.

Voor de inwoners van de lage-emissiezone in Gent die een wagen hebben die niet voldoet aan de toelatingsvoorwaarden is er een premie voorzien. Die gaat tot 1.500 euro. Wie de nummerplaat van zijn auto inlevert, krijgt een subsidie voor het openbaar vervoer of voor een elektrische fiets. Ook de instapkosten voor autodelen worden dan terugbetaald.

Maar armoedeorganisaties trekken aan de alarmbel. "De strengere normen van een lage-emissiezones zijn een voorbeeld van hoe goed­bedoelde klimaatregels vooral mensen treffen die het niet breed hebben", vertelt David De Vaal, woordvoerder van Netwerk tegen Armoede. "Het is net die groep die vaak een oudere en dus vervuilende auto heeft. Bovendien hebben zij ook niet de middelen om een propere wagen aan te schaffen."