Getrouwheidspremie voor spaarrekeningen wordt mogelijk afgeschaft: welke gevolgen zou dat hebben?

Na de Nationale Bank maakt de Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten (FSMA) vandaag duidelijk dat een geleidelijke afschaffing van de getrouwheidspremie in principe mogelijk moet zijn.

Ook staatssecretaris voor Consumentenbescherming Alexia Bertrand (Open VLD) pleit er in De Tijd voor om banken vrij te laten in hun keuze de premie al dan niet aan te bieden. Het verschil tussen sparen op korte en lange termijn zou op die manier duidelijker moeten zijn.

BELUISTER - Wat als de getrouwheidspremie zou worden afgeschaft?

De discussie over de getrouwheidspremie, die wordt uitgekeerd voor bedragen die een jaar lang onaangeraakt op een spaarrekening blijven staan, komt niet uit de lucht vallen.

Het advies van FSMA komt er net omdat de federale regering daar om gevraagd had. Nadat vorige zomer de discussie over lage rentevoeten opnieuw opspeelde, was het de bedoeling om op zoek te gaan naar manieren om de concurrentie op de spaarmarkt aan te wakkeren.

Als zo’n afschaffing er al komt, is het nog maar de vraag wat daar de gevolgen van kunnen zijn. "Volgens de banken zou de afschaffing kunnen leiden tot lagere rentevoeten", vertelt financieel journalist Steven Rombaut in "De wereld vandaag" op Radio 1. 

"Hoe dat komt? De kerntaak van een bank is nog altijd om kortlopend spaargeld om te zetten in langlopende investeringen, denk aan woonkredieten of overheidsobligaties", legt hij uit. "Net door de rentemarge maken banken winst: het is het verschil tussen wat ze moeten geven op de spaarrekeningen aan de ene kant en op wat ze verdienen aan de andere kant, bijvoorbeeld die woonkredieten."

"Wat betekent dat in de praktijk? Geld op een spaarrekening met een hoge getrouwheidspremie wordt minder snel afgehaald, waardoor banken ook meer met dat geld kunnen doen, zoals meer leningen geven. Het betekent ook dat ze dat spaargeld ook beter kunnen vergoeden."

"Met andere woorden: het idee om de getrouwheidspremie af te schaffen, is er gekomen in de zoektocht naar een hogere rente op spaarrekeningen, maar het omgekeerde - lagere rentevoeten - zou wel eens het resultaat kunnen zijn."

Daarnaast is de situatie op de financiële markten vandaag anders dan wanneer de getrouwheidspremie initieel werd ingevoerd, met als doel om financiële stabiliteit te verzekeren.

"In het verleden was dat wel een belangrijk punt", vertelt Rombaut, "maar het FSMA benadrukt dat de situatie is veranderd sinds de financiële crisis in 2008. Voor toezichthouders is stabiel spaargeld niet langer het enige wapen om toezicht op te leggen: ze beschikken nu over een arsenaal aan instrumenten."

Of er een afschaffing komt of niet, is afwachten. In de federale regering is naast Open VLD ook PS te vinden voor een bijsturing. Minister van Financiën Vincent Van Peteghem (CD&V) wil eerst de adviezen van dichterbij bekijken om de pro’s en contra’s af te wegen.