CHECK - Neen, Liga voor Mensenrechten zat niet achter  protest tegen rechts-conservatieve conferentie NatCon, zoals Vlaams Belang beweert

Heisa rond de rechts-conservatieve National Conservatism Conference (NatCon) beheerste vorige week een aantal dagen de gemoederen in binnen- en buitenland. De conferentie werd na protesten twee keer van locatie verplaatst en in de uiteindelijke locatie Claridge een tijdlang stilgelegd door een besluit van Emir Kir, burgemeester van Sint-Joost-ten-Node.

Ook politieke partijen roerden zich over de kwestie, met parlementaire vragen en scherpe veroordelingen op sociale media.

Daartussen bevond zich ook een persbericht van Vlaams Belang, dat op 17 april een oproep lanceerde om de subsidies van vzw Liga voor Mensenrechten af te nemen. Volgens Vlaams Belang had de Liga voor Mensenrechten namelijk opgeroepen "om de National Conservatism Conference (NatCon) in Sint-Joost-ten-Node te verbieden". 

Maar klopt dat wel?

In het persbericht van Vlaams Belang verwees Vlaams Parlementslid Filip Brusselmans naar de subsidiebedragen die de Liga voor Mensenrechten ontvangt van de Vlaamse overheid - de voorbije jaren telkens iets meer dan 200.000 euro per jaar. De Liga voor Mensenrechten is door de Vlaamse overheid erkend als sociaal-culturele beweging en wordt in die hoedanigheid gesubsidieerd door het departement Cultuur, Jeugd en Media.

“Waarom subsidieert de Vlaamse overheid clubjes die oppositie de mond willen snoeren, onder het mom van ‘mensenrechten’?” luidde het VB-persbericht.

Hetzelfde verhaal herhaalde Europees Parlementslid Tom Vandendriessche van Vlaams Belang, die zelf op de affiche van NatCon stond en er een toespraak hield, in de uitzending van Terzake op woensdagavond 17 april.

Vandendriessche zei in de studio dat "gisteren de intimidatie en het straatgeweld kwam van een vereniging, de zogenaamde Liga voor de Mensenrechten, een communistische frontorganisatie die eigenlijk mensen verhindert, en dit wordt gesubsidieerd met meer dan 200.000 euro per jaar! Dus dan zeggen wij "Daarvoor dient Vlaams belastinggeld niet"."

Het Terzake-fragment waarin Vandendriessche het over de Liga voor Mensenrechten had, werd door Vlaams Belang ook op sociale media uitgespeeld. Na de uitzending plaatste het partijprofiel van Vlaams Belang op X, het vroegere Twitter, een bericht met een samenvatting van het standpunt dat Vandendriessche tijdens de uitzending vertolkte:

"Wanneer een vereniging zoals de Liga voor de Mensenrechten een grondwettelijk recht als vergaderen verhindert met intimidatie en geweld, dan mogen we ons de vraag stellen of zij nog langer meer dan 200.000 euro Vlaams belastinggeld moeten ontvangen."

Diezelfde avond verstuurde de Liga voor Mensenrechten een eigen persbericht. Daarin ontkende de vzw met klem dat ze "de aanstoker van het verzet tegen de NatCon-conferentie" zou zijn geweest of dat er dat er "intimidatie en straatgeweld zou zijn georganiseerd vanuit onze organisatie":

"De Liga zal steeds de vrijheid van meningsuiting verdedigen, van welke politieke strekking deze meningen ook zijn. Wij houden ons expliciet aan de grenzen die gesteld worden in onze wetgeving en door het Europees Hof voor de Rechten van de Mens: schokkende meningen mogen, aanzetten tot haat en geweld niet.

Op geen enkele manier hebben wij ervoor gepleit de conferentie te verbieden, laat staan dat we zouden opgeroepen of deelgenomen hebben aan intimidatie of straatgeweld."

De organisatie voegt daaraan toe: "We vinden het verontrustend dat Vlaams Belang onwaarheden is blijven verspreiden, ook nadat wij de partij hadden gecontacteerd. De Liga voor Mensenrechten kan dit niet anders interpreteren dan het moedwillig verspreiden van foute informatie."

Over de reactie van de Liga voor Mensenrechten verscheen op donderdag 18 april ook een artikel op de website van VRT NWS.

Het bewuste persbericht waarin Vlaams Belang opriep om de subsidies van de Liga voor Mensenrechten af te nemen, is op een onbekend tijdstip offline gehaald nadat de mensenrechten-vzw contact had opgenomen met een partijwoordvoerder. Wie klikt op de tweet die linkt naar het persbericht, krijgt een lege pagina te zien.

Hetzelfde geldt voor een artikel met de titel "VB wil subsidies 'Liga voor Mensenrechten' stopzetten", dat verscheen op V-Nieuws, een communicatiekanaal gelinkt aan Vlaams Belang.

We stelden zowel parlementsleden Filip Brusselmans en Tom Vandendriessche als Vlaams Belang-woordvoerder Alexander Van Hoecke op 19 april enkele vragen over deze zaak, via e-mail, telefoon en WhatsApp.

Welke indicaties van "intimidatie en geweld" zagen zij bij de Liga voor Mensenrechten? Waarom en wanneer werd het persbericht offline gehaald. Staat Vlaams Belang nog steeds achter de oproep om de subsidies van de Liga voor Mensenrechten af te nemen? We ontvingen, ondanks herhaaldelijk aandringen, geen antwoord voor moment van publicatie.

Onderzoek van de website, persberichten en sociale media van de Liga voor Mensenrechten wijst uit dat wat de Liga schrijft, klopt: de organisatie heeft zich op geen enkele manier uitgesproken tegen de organisatie van NatCon in Brussel, laat staan met oproepen tot intimidatie of geweld. Waarom beweerde Vlaams Belang dan van wél?

De verklaring zit verstopt in het verwijderde persbericht van Vlaams Belang. Daar vermeldt de partij een citaat dat ze toeschrijft aan de Liga voor Mensenrechten en beschouwt als een oproep om de conferentie te verbieden: "Binnen de grenzen van de wet geldt de vrijheid van meningsuiting voor iedereen, maar dit principe verplicht niemand om extreemrechts te verwelkomen."

Als bron voor dat citaat verwijst de partij naar een artikel op de Vlaamse nieuwssite Doorbraak. Daar valt dezelfde quote te lezen, maar ze wordt er toegeschreven aan de "Liga van de Mensenrechten" met afkorting "LDH". De auteur van het Doorbraak-artikel heeft hier de naam van de Franstalige Ligue des droits humains (LDH), een zusterorganisatie van de Liga voor Mensenrechten, naar het Nederlands vertaald. 

Vlaams Belang verwarde dus de Nederlandstalige vzw Liga voor Mensenrechten met de Franstalige vzw Ligue des droits humains. Beide organisaties hebben gemeenschappelijke voorlopers, startend bij de in 1901 gestichte Ligue Belge des Droits de l'Homme. Sinds een splitsing op het einde van de jaren 1970 ontstonden echter twee aparte mensenrechtenverenigingen die vandaag elk autonoom optreden. De Franstalige Ligue des droits humains krijgt vanzelfsprekend ook geen subsidies van de Vlaamse overheid.

Heeft de Franstalige Ligue des droits humains zich dan wél verzet tegen de organisatie van NatCon in Brussel? 

Het protest tegen NatCon werd al enkele weken opgevoerd door verschillende linkse actiegroepen zoals de Coordination antifasciste de Belgique en het Réseau ADES, dat zichzelf omschrijft als "Brussels militant collectief" dat antikapitalistische, feministische en antifascistische actie voert.

Hun protest richtte zich oorspronkelijk tegen de organisatie van de conferentie in de eerste locatie, de prestigieuze zaal Concert Noble. Gebouwenbeheerder Edificio, dat de zaal verhuurt, werd door de actievoerders onder druk gezet.

Réseau ADES ontdekte daarbij dat Edificio zichzelf op sociale media omschreef als een "historische partner" van de Ligue des droits humains. In 2016 en 2018 had de gebouwenbeheerder de Solvaybibliotheek ter beschikking gesteld van de LDH voor de uitreiking van een mensenrechtenprijs.

In het licht hiervan vroeg Réseau ADES de Ligue des droits humains (LDH) om een reactie. Die werd op 8 april gepubliceerd op de sociale media van Réseau ADES:

"De LDH betreurt dat Edificio een zaal verhuurt aan Europees extreemrechts voor een politieke vergadering en fondsenwerving. Binnen de grenzen van de wet geldt de vrijheid van meningsuiting voor iedereen maar dit beginsel verplicht niemand om extreemrechts in huis te halen. A fortiori wanneer het aan de macht komt in verschillende Europese staten. De LDH roept dus Edificio op om dit evenement te annuleren [...]."

Een tweet van Réseau ADES met deze quote werd ook op X gedeeld door de Ligue des droits humains.

Pierre-Arnaud Perrouty, directeur van de Ligue des droits humains, zegt aan VRT NWS dat de reactie van de Franstalige mensenrechten-vzw net een bevestiging was van hun overtuiging dat de vrijheid van meningsuiting geldt voor iedereen, ook voor de organisatoren van NatCon, binnen de grenzen van de wet. De oproep van LDH, zegt Perrouty, richtte zich enkel op de specifieke locatie die verhuurd werd door Edificio.

Perrouty bevestigt verder toe dat de Nederlandstalige Liga voor Mensenrechten daarbij op geen enkele wijze betrokken was.

In de dagen nadien zijn Réseau ADES en andere actiegroepen wel verder blijven protesteren tegen NatCon, ook op de nieuwe aangekondigde locaties zoals het Sofitel-hotel en de zaal Claridge. Bij die acties was de Ligue des droits humains niet betrokken.

Met uitzondering van een oproep gericht aan Edificio op 8 april heeft de Ligue des droits humains geen verklaringen gedaan over NatCon. Een blik op sociale media toont dat de LDH de voorbije week vooral communiceerde over haar betrokkenheid bij 'The Farmer Case', een klimaatzaak die op 16 april een eerste zitting had. De Henegouwse landbouwer Hugues Falys spant hierbij een proces aan tegen het bedrijf TotalEnergies met de steun van FIAN, Greenpeace en de Franstalige mensenrechtenorganisatie.