Moeten acteurs ook blij zijn met Streamz?
De grote betaalzenders betalen de acteurs geen cent voor hun werk, het nieuwe Vlaamse Streamz neemt die kwalijke gewoonte gewoon over, zegt de Acteursgilde.
Iedereen lijkt blij en enthousiast te zijn met het uitrollen van onze eigen ‘Vlaamse Netflix’. En inderdaad, waarom zouden we de exploitatie van onze uitstekende lokale fictie overlaten aan multinationale betaalzenders?
Op deze manier vloeien de opbrengsten terug naar onze lokale economie. Een win-win: voor de kijker die meer toegang krijgt tot zijn favoriete series en voor televisiezenders die kunnen bepalen welke reeksen ze op welk tijdstip regulier uitzenden of tegen betaling laten Streamzen.
En waar staan de acteurs en actrices van wie de prestaties op deze manier worden gecommercialiseerd?
Geen cent voor de acteurs van wie men het werk bekijkt
Euh… nergens. Op dit moment verdient een acteur of actrice geen eurocent aan een serie op Netflix of YouTube of eender welk digitaal platform. Dus ook niet op Streamz.
Dat is de donkere kant van het Streamz-verhaal: door zich te spiegelen aan internationale voorbeelden werkt Streamz nu ook volgens de spelregels van de grote jongens: geen cent voor de acteurs van wie men het werk bekijkt.
Als een acteur bij ons een rol speelt in een reeks of film, wordt hij betaald voor zijn werk op de set.
Als de reeks later wordt uitgezonden op televisie, krijgt hij daarvoor een kleine som extra. Dat is wettelijk bepaald. Als die serie in het buitenland wordt uitgezonden, krijgt hij ook daarvoor een extraatje. Ook dat is wettelijk geregeld. Hoe vaker de reeks wordt uitgezonden, hoe meer de acteurs ervan profiteren. Dat is logisch. Deze extra inkomsten, naburige rechten heten ze, vormen een deel van hun inkomen.
Het kleinste kind weet dat niemand nog televisie kijkt met een antenne op zijn dak
Alleen, al deze bepalingen zijn destijds door de wetgever voorzien voor het reguliere televisiekijken. Van digitaal kijken was nog niet zo lang geleden geen sprake.
En daar loopt het fout. In plaats van dezelfde bepalingen simpelweg uit te breiden naar digitaal kijken, weigeren de digitale betaalplatformen dit. Want digitaal kijken is niet hetzelfde als televisiekijken, claimen ze. Nochtans weet het kleinste kind dat niemand nog televisie kijkt met een antenne op zijn dak. Ook de ‘gewone’ televisie is al lang digitaal.
Iedereen beseft ondertussen dat het gewone televisiekijken afneemt en het digitale betaalkijken toeneemt.
Als het zo doorgaat, verdient een acteur niets meer aan de exploitatie van zijn of haar werk.
Europa wil een billijke vergoeding, maar er gebeurt niets
Vorig jaar heeft Europa beslist dat aan deze anomalie een einde moet komen. Er is een Europese richtlijn die elke lidstaat verplicht wetgeving uit te rollen die een billijke en evenredige vergoeding garandeert aan artiesten voor de online exploitatie van hun werk.
Maar desondanks is er bij ons nog niets geregeld. Integendeel: er wordt gelobbyd en vertraagd. Constructief overleg blijft uit.
Ondertussen staan Netflix en Streamz met elkaar te concurreren. Maar één ding hebben ze gemeen: ze betalen hun schermgezichten geen cent.
VRT NWS wil op vrtnws.be een bijdrage leveren aan het maatschappelijk debat over actuele thema’s. Omdat we het belangrijk vinden om verschillende stemmen en meningen te horen publiceren we regelmatig opinieteksten. Elke auteur schrijft in eigen naam of in die van zijn vereniging. Zij zijn verantwoordelijk voor de inhoud van de tekst. Wilt u graag zelf een opiniestuk publiceren, contacteer dan VRT NWS via moderator@vrt.be.