Helpen pillen en supplementen om beter te studeren? "Meestal ongevaarlijk, maar effect onvoldoende bewezen"
De tweede zit staat voor de deur en studenten grijpen tijdens zo'n examenperiode al eens naar supplementen die de concentratie moeten verhogen. Het aanbod is groot, maar de producten zijn duur en vaak is hun werking onvoldoende bewezen. Hoe zit dat precies?
Nogal wat studenten worden tijdens de examenperiode overvallen door faalangst of stress door de grote hoeveelheid leerstof. Elk middel dat kan helpen om de leerstof er sneller in te stampen, is dan welkom. Cafeïne is een optie, vooral om wakker te blijven, net als enkele Aziatische planten. Maar er bestaan ook heel wat supplementen die beloven dat ze de concentratie bevorderen.
Het placebo-effect van supplementen
"Een populair voorbeeld is Tonixx", legt huisarts Ruud Van Thienen uit. Het is een tonicum dat je zenuwstelsel een boost moet geven waardoor je je beter kan concentreren. Eén doosje Tonixx kost 25 euro. Je kan dan 10 dagen op rij twee pillen (de aanbevolen hoeveelheid) innemen."
"Ook Dynarax wordt vaak gebruikt. Dat product bevat veel magnesium. Die stof zorgt ervoor dat je minder snel moe wordt. Maar ook dat middeltje is redelijk prijzig."
"De werking van de zogenaamde "studeerpillen" is doorgaans niet voldoende bewezen, maar gevaarlijk zijn ze meestal niet. Soms raad ik ze toch aan bij onzekere studenten, want het placebo-effect is ook een positief effect. Hoewel ze zonder voorschrift beschikbaar zijn bij de apotheker, zou ik toch aanraden om even te overleggen met je huisdokter of apotheker. Je weet nooit dat je allergisch bent voor één van de stoffen."
Ik raad de supplementen soms aan bij onzekere studenten, want het placebo-effect is ook een positief effect
Ook toxicoloog Jan Tytgat ziet situaties waarbij een "studeerpil" nuttig kan zijn, al benadrukt ook hij dat er vragen zijn bij de werking ervan. "Bij een gezonde student, die een evenwichtig voedingspatroon heeft en voldoende slaapt, is het nut om pillen en supplementen te gaan slikken heel relatief. Als het een psychologisch voordeel heeft, dan ben ik daar niet tegen. Maar er is geen wetenschappelijk bewijs voor dat ze werken, het zal vooral pijn doen voor je portemonnee."
"Ik geloof wel dat supplementen kunnen helpen als je net uit een periode van ziekte komt. Als je bijvoorbeeld een virale infectie hebt gehad en je hebt weinig bewogen of je voelt je slap."
En wat met rilatine?
Ook populair bij studenten: rilatine. Al let je daar beter mee op, waarschuwt Tytgat. "Het gebruik van rilatine is medisch verantwoord bij ADHD en hyperkinetisch gedrag. Dan kan het helpen om beter te focussen op één bepaald punt. Daarom is het populair bij studenten die nerveus zijn en faalangst hebben of die snel afgeleid zijn. Het is op zich niet gevaarlijk, maar het is zeker niet aangewezen. Als je het medisch niet nodig hebt, gebruik je het beter niet."
Cafeïne werkt wél
"Van cafeïne is al langer bewezen dat het werkt", gaat dokter Van Thienen verder. "De stof geeft je lichaam en hersenen letterlijk een boost. Het effect is het grootst als je lichaam er niet aan gewoon is. Als je enkel tijdens de examens koffie drinkt, zal het effect dus het grootst zijn."
"Drie tot vier koppen koffie, verspreid over de hele dag, zijn voor de meeste mensen ideaal. Als je meer koffie drinkt, krijg je te veel cafeïne binnen en dat is ook weer niet goed. Let ook op dat je kort voor het slapengaan geen koffie of cafeïne meer inneemt. Om zo van een optimale nachtrust te genieten en zo de gestudeerde stof goed te kunnen verwerken en onthouden."
Want, overdrijf je, dan heeft het een heel ander effect, zegt Tytgat. "Cafeïne heeft een stimulerend effect en kan je vermoeidheidsgevoel uitstellen. Maar let wel op, je kan er zenuwachtig van worden en slecht door slapen. Of erger, als je liters Red Bull of Turkse koffie gaat drinken, gaan je bloeddruk en hartslag omhoog en kan je hartritmestoornissen krijgen. Dan kan je effectief een hartinfarct krijgen en sterven."
Planten uit Azië
Maar, er bestaan ook planten die kunnen helpen, zegt dokter Van Thienen. "Ginseng is een plant die oorspronkelijk uit Azië komt. Het is een adaptogeen, dat wil zeggen dat de stoffen in de plant het aanpassingsvermogen van het lichaam verhogen. Je kan storende omgevingsfactoren zoals geluidsoverlast beter verdragen. Een voordeel als je moet blokken."
"Ginkgo Biloba komt ook uit Azië. De Ginkgo boom groeit al duizenden jaren in China. Ginkgo bevordert de bloeddoorstroming in het hele lichaam, mogelijk ook in de kleinste haarvaten van de hersenen. Als je hersenen beter doorbloed zijn, zal je geheugen beter werken. Het middel wordt bijvoorbeeld ook gebruikt in ondersteunende supplementen tegen Alzheimer. Als je de positieve effecten van Ginkgo wil ervaren, moet je op tijd beginnen met de inname ervan. Liefst twee à drie maanden op voorhand."