ImageGlobe

Supermarkten halen opnieuw tientallen producten uit winkelrekken door ethyleenoxide, wat is er aan de hand?

Supermarkten hebben opnieuw tientallen producten uit de winkelrekken gehaald omdat ze ethyleenoxide bevatten. Daarmee krijgt de grootste terugroepactie die in augustus begonnen was, een vervolg. Ethyleenoxide wordt in sommige landen gebruikt om schimmels en salmonella te weren, maar is in Europa niet toegelaten.  

In augustus moesten supermarktketens al meer dan 200 producten uit de rekken halen omdat ze sporen van ethyleenoxide bevatten. Ze spraken toen van de grootste terugroepactie ooit. Vandaag zijn daar nog tientallen producten bijgekomen,  waaronder kookham, cordon bleu, wraps, pasta en maaltijdsalades. De terugroepacties komen er na overleg met het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen (FAVV).

"Per jaar hebben we 15 recalloperaties, dit jaar zitten we al aan 50. Nooit gezien", zegt Roel Dekelver (Delhaize).

Videospeler inladen...

Wat is er aan de hand?

De boosdoener in dit verhaal is ethyleenoxide. Een stof die in Europa niet is toegestaan maar andere landen gebruiken die wel nog om schimmels of salmonella te weren. Als het hier in producten wordt aangetroffen, moeten die uit de rekken worden gehaald. Wie er toch van eet, loopt niet onmiddellijk gevaar, maar op lange termijn kan er wel een gezondheidsrisico zijn. "Als je dagelijks in grote hoeveelheden jaren aan een stuk producten met ethyleenoxide consumeert, kan er een mogelijk risico zijn voor de gezondheid, bijvoorbeeld kanker", zegt Hélène Bonte van het FAVV. 

Vorig jaar werden al heel wat bereidingen teruggeroepen die sesam bevatten. Nu gaat het ook om producten met johannesbroodpitmeel. "De meerderheid van de terugroepingen die wij nu uitvoeren, zijn producten waarin johannesbroodpitmeel is verwerkt. Dat is een grondstof die zorgt voor een smeuïge textuur. Het wordt vooral gebruikt in ijsjes, maar ook in vinaigrettes of andere sauzen. Op dat johannesbroodpitmeel is ook ethyleenoxide teruggevonden", zegt Bonte .

Meer controles

Hoewel er in het eindproduct soms maar een hele kleine hoeveelheid verontreinigde sesam, specerijen of johannesbroodpitmeel zit, heeft Europa onlangs beslist dat alle eindproducten die vervuild zijn moeten worden teruggeroepen. 

"Het is allemaal begonnen in september vorig jaar toen we ontdekt hebben dat er op een lading sesamzaden uit India ethyleenoxide was gebruikt. Naar aanleiding daarvan hebben wij en andere Europese lidstaten onze controles verbreed en zijn we ook gaan testen op andere producten waarvan we vermoeden dat ze met ethyleenoxide bewerkt konden zijn. Het gaat nu dus niet enkel meer om producten op basis van sesamzaden, maar ook specerijen en johannesbroodpitmeel."

Er zijn niet alleen meer controles door het FAVV, ook voedingsbedrijven zelf zijn meer gaan controleren of de grondstoffen die ze invoeren resten vertonen van ethyleenoxide. En ook in andere Europese landen gebeuren er meer controles. 

"Omdat de verontreinigde grondstoffen vaak slechts in heel kleine hoeveelheden worden gebruikt in een eindproduct, is er een brede waaier aan producten betrokken. Wanneer we een verontreinigd product tegenkomen, moeten we gaan traceren waar dat allemaal gebruikt kan zijn, zodat alle verontreinigde eindproducten uit de rekken gehaald kunnen worden." 

Wie de volledige lijst van teruggeroepen producten wil raadplegen kan dat op de website van het FAVV. Het Voedselagentschap waarschuwt dat de lijst nog kan aangroeien. Wie de bewuste producten gekocht heeft, krijgt het advies om ze terug te brengen naar het verkooppunt.

Extra inzet personeel supermarkten

Dat er zoveel producten uit de winkelrekken moet gehaald worden, vraagt ook steeds meer van het personeel in de supermarkten. "Gemiddeld moeten we bij Delhaize zo'n 15 producten per jaar uit de winkelrekken halen", vertelt woordvoerder Roel Dekelver. "Dit jaar zijn het er al 50."

Voor Colruyt Group blijft de impact beperkt, laat de supermarktgroep weten. "We hebben sinds begin juli slechts 7 producten van eigen merk en 12 producten van nationale merken teruggeroepen. Bij elke 'recall' van een product vraagt Colruyt Group de garantie aan zijn leveranciers dat de producten voor de eerstvolgende levering vrij zijn van ethyleenoxide", zegt woordvoerder Patti Verdoodt.

Fevia, de federatie van de Belgische voedingsindustrie, heeft bedenkingen bij de massale terugroepacties. De federatie vraagt om de strenge Europese regels te herbekijken.

De producten moeten immers uit de rekken gehaald worden zodra er ethyleenoxide wordt gedetecteerd in één ingrediënt ervan, ook als er in het eindproduct geen enkel spoor meer van is. "In dat geval is er duidelijk geen gevaar voor de volksgezondheid. Is zo'n aanpak nog te verantwoorden gezien het voedselverlies en de enorme kosten die ermee gepaard gaan?", vraagt Fevia zich af.

De voedingsbedrijven schatten dat de terugroepacties hen miljoenen euro's zullen kosten. "Voedingsbedrijven moeten zowel klanten als consumenten compenseren, producten zo duurzaam mogelijk vernietigen en de productie heropstarten met een verlies aan efficiëntie en met andere grondstoffen", duidt Buysse. "In bepaalde gevallen dekt de verzekering deze kosten of kunnen bedrijven ze verhalen op leveranciers, maar zelfs dan blijft de impact groot. Bovendien houdt elke terugroeping ook een vorm van voedselverlies in."

Meest gelezen