Na de duikbootruzie: ook Boris Johnson belt met Franse president Macron, maar met Australië komt het niet snel goed
De Britse premier Boris Johnson heeft vandaag gebeld met de Franse president Emmanuel Macron. Twee dagen geleden al kreeg Macron de Amerikaanse president Biden aan de lijn. De plooien met de Britten en de Amerikanen worden dus (een beetje) gladgestreken na de "duikbootruzie". Maar met Australië komt het voorlopig nog niet goed. Zelfs de Franse minister van Handel weigert te praten met zijn Australische collega.
Wat voorafging:
Vorige week donderdag stelden de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en Australië met enige trots het AUKUS-pact voor, een versterkte militaire samenwerking tussen de drie landen die vooral bedoeld is om een antwoord te bieden op de toenemende militaire aanwezigheid van China in de regio van de Indische en Stille Oceaan.
China reageerde allerminst enthousiast en had het over een "Koude-Oorlogmentaliteit". Maar vooral Frankrijk reageerde woest. Want laat de eerste concrete stap van het AUKUS-pact nu net de bouw van nieuwe onderzeeërs voor Australië zijn, met de hulp van de VS en het VK. Frankrijk ziet daardoor een miljardencontract met Australië aan zijn neus voorbijgaan.
De Franse president Emmanuel Macron riep prompt zijn ambassadeurs in de VS en Australië terug voor overleg. Kortom: er zat een serieus haar in de boter tussen de jarenlange bondgenoten.
Twee dagen na de Amerikaanse president Joe Biden heeft nu ook de Britse premier Boris Johnson de Franse president Macron aan de lijn gekregen. Een teken dat het stilaan weer goedkomt tussen de Fransen en de Britten? Niet helemaal, want in een mededeling achteraf reageerde het Elysée afwachtend.
In een kort communiqué laat de Franse president weten dat de twee leiders vrijdagvoormiddag met elkaar hebben gebeld, "op verzoek van Boris Johnson".
De Britse premier heeft voorgesteld om "de samenwerking tussen de twee landen te herstellen, voor onze gemeenschappelijke belangen en naar onze gezamenlijke waarden". Klimaat, strijd tegen terreur en... de regio van de Stille en Indische Oceaan worden bij naam genoemd. Dat laatste is belangrijk, omdat Frankrijk zich net daar buitenspel gezet voelt.
De Franse president laat koeltjes weten "dat hij de Britse voorstellen afwacht". Eerder al had Boris Johnson laten weten dat de strategische AUKUS-alliantie "niet exclusief" was en dat ze "niemand wilde uitsluiten".
we kunnen niet doen alsof het business as usual is
Met Australië komt het in elk geval niet zo snel goed. Verschillende pogingen om tot een gesprek te komen zijn door de Fransen afgewimpeld. Eerst maakte premier Scott Morrison bekend dat de Franse president niet over de telefoon met hem wilde praten.
Vandaag blijkt dat een Australisch voorstel om de minister van Handel volgende maand te laten overleggen met zijn Franse collega Franck Riester is afgewezen. "We gaan niet doen alsof het weer business as usual is", zei het Franse kabinet daarover. Terwijl de Franse ambassadeur in de Verenigde Staten volgende week naar Washington terugkeert, is er nog geen sprake van een terugkeer naar Canberra.
Franse woede treft niet iedereen even hard
Frankrijk is dus niet op iedereen even kwaad. Woensdag lieten Joe Biden en Emmanuel Macron al in een gezamenlijke verklaring weten dat ze overeengekomen waren dat "open gesprekken tussen bondgenoten" veel problemen hadden kunnen vermijden. Frankrijk was niet op de hoogte van de gesprekken tussen Australië, de VS en het VK tot het pact bekendgemaakt werd.
Macron en Biden kwamen ook overeen om in de toekomst beter en diepgaander te overleggen, "om het vertrouwen te garanderen". De twee presidenten zullen elkaar eind oktober ook in Europa ontmoeten. Biden erkende ook de Europese nood aan een sterkere rol in defensie en het veiligheidsvraagstuk in de wereld, een Frans stokpaardje. De Amerikaanse president beloofde ook meer steun voor de Europese antiterreurmissies in de Afrikaanse Sahel.
Macron besliste daarop om de voor overleg teruggeroepen ambassadeur volgende week terug te laten keren naar de VS. Zo ver zijn de Australiërs dus nog niet.
Britse premier Johnson: "Donnez-moi un break"
Eerder van de week had de Britse premier Boris Johnson nog op een geheel eigen manier zijn gedacht gezegd over de duikbotenrel. Johnson liet blijken het gedoe beu te zijn. Macron moet over zijn woede over het Amerikaans-Brits-Australische veiligheidspact en het door Frankrijk gemiste duikbotencontract heenkomen, vindt Johnson.
Om zijn boodschap kracht bij te zetten, toverde hij wat Franglais tevoorschijn, een mix van Engels en Frans: "Ik denk dat het tijd is voor sommige van onze meest dierbare vrienden in de wereld om prenez un grip over dit alles, donnez-moi un break." Wat zoveel betekent als: verman jezelf, kom erover heen.
Johnson verdedigde het pact tussen de drie landen met vuur. "Ik kan echt niets opnoemen dat slecht zou zijn aan het pact. En het probeert niemand buitenspel te zetten. Het is niet exclusief. Dit is een belangrijke stap voor de veiligheid in de wereld."
Bekijk de reactie van de Britse premier Johnson:
