Wie zijn de hoofdrolspelers in de nakende brexit?
Vandaag zitten de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk samen om te onderhandelen over een finale brexit-deal. Hier vindt u een overzicht van de hoofdrolspelers aan beide kanten.
Theresa May had de ondankbare taak om de fakkel over te nemen van premier Cameron, die het referendum had uitgeroepen. May was tijdens de campagne tegen de brexit maar herhaalt nu voortdurend dat ze er een voorstander van is omdat het Britse volk daar nu eenmaal voor heeft gekozen. “Brexit betekent brexit” is haar sleutelzin.
May heeft op 29 maart 2017 het uitstapproces in gang gezet en achtereenvolgens haar visie op de overgangsperiode en de nieuwe handelsrelaties uit de doeken gedaan. Op een bijeenkomst in het landgoed Chequers stelde ze een tussenoplossing voor. Het Verenigd Koninkrijk zou de Europese regels overnemen rond het vrije verkeer van goederen, maar eigen regels uitwerken voor diensten. Werknemers uit de EU-landen zouden ook minder makkelijk naar het Verenigd Koninkrijk kunnen komen om er te gaan werken.
May bevindt zich voortdurend in een moeilijke positie, tussen Europa, dat meer bereidwilligheid wil, en de harde brexiteers zoals Boris Johnson die haar plan veel te meegaand noemen. May danst – soms letterlijk – op het slappe koord, maar ze is volgens vriend en vijand een ‘harde tante’ en blijft (voorlopig) het land leiden.
Boris Johnson is een Conservatief politicus. Hij is een studievriend van de vroegere eerste minister David Cameron, en maakte faam als populaire burgemeester van Londen. Kort voor het referendum maakte hij bekend dat hij een boegbeeld zou worden van de Leave-campagne. In de regering van Theresa May werd hij minister van Buitenlandse Zaken, maar hij nam ontslag in de zomer van 2018, uit protest tegen het Chequers-plan.
Nigel Farage is een europarlementslid voor de eurosceptische partij UK Independence Party (Ukip). Tien jaar lang, van 2006 tot 2016, was hij ook leider van de partij. Hij wordt geroemd en verguisd. Geroemd vanwege zijn scherpe debatstijl, verguisd om zijn populisme. Buiten het Verenigd Koninkrijk raakte hij bekend toen hij Europees president Herman Van Rompuy in het parlement vergeleek met een “natte dweil” en een “lagere bankbediende”. Zijn hele politieke loopbaan ijverde hij voor het verlaten van de Europese Unie. Nigel Farage gooide op 4 juli 2016 de politieke handdoek in de ring. “Mensen zeggen ‘ik wil mijn land terug’. Nu, ik wil mijn leven terug.” Bij de vervroegde verkiezingen in 2017 haalde UKIP nog 1,8 procent.
Farage is een van de 73 Britse europarlementsleden. Na de brexit zullen er geen Britten meer in het Europees Parlement zitten, en zullen er dus geen Europese verkiezingen plaatsvinden in mei 2019. 27 van de 73 vrijgekomen zetels zullen worden verdeeld over 14 lidstaten die, in verhouding tot de rest, te weinig europarlementsleden hadden. Hierdoor zal het Europees Parlement krimpen van 751 naar 706 leden.
Dominique Raab is de huidige brexit-minister (in het lang: minister voor de Uitstap uit de Europese Unie). Tijdens de referendumcampagne was hij een overtuigde Remainer, maar ondertussen heeft hij zich laten kennen als een overtuigde Leaver.
De Fransman Michel Barnier is de hoofdonderhandelaar van de Europese Unie over de brexit. Barnier is 67, hij was in het verleden minister in Frankrijk, en ook Europees commissaris. De 27 lidstaten hebben een mandaat gegeven aan de Europese Commissie om in hun naam met het Verenigd Koninkrijk over de brexit te onderhandelen. De Commissie heeft daarvoor een task force opgericht, en die wordt geleid door Michel Barnier.
De Belgische oud-premier Guy Verhofstadt is fractieleider voor de liberalen in het Europees parlement en onderhandelt namens het EP over de brexit. Het parlement is niet rechtstreeks betrokken bij de gesprekken maar moet op het einde van de rit het brexit-akkoord wel goedkeuren. Daarom stelde het voor de onderhandelingen begonnen een reeks richtlijnen op waaraan het akkoord moet voldoen, om finaal de goedkeuring te krijgen van het Europees parlement.