"Het is leven van mijn spaarcenten", maar "dit inspireert ook": cultuurwerkers getuigen over tweede lockdown 

Nu de cultuur- en evenementensector voor een tweede keer dit jaar de deuren heeft moeten sluiten, wordt de roep om gepaste hulp steeds groter. State of the Arts (SOTA) stelde recent de pas aangekondigde culturele activiteitenpremie in vraag in een open brief aan minister van Cultuur en Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA). Kunstenaars en kunstwerkers kunnen een aanvraag indienen om zo'n premie - waarvoor 36 miljoen euro wordt vrijgemaakt - te ontvangen.  

Maar dat soort steunmaatregelen tonen volgens de belangenvereniging van kunstenaars een gebrek aan voeling met de cultuursector. "We dachten dat u stilaan begreep wat kunstenaars doen en wat het vergt om tot waardevolle projecten te komen", klinkt het ironisch. SOTA vraagt om meer perspectief op lange termijn en een (financiële) erkenning voor het creatieproces van kunstenaars tijdens deze pandemie. 

Wat betekent deze tweede lockdown nu concreet voor de individuele kunstenaar, technicus of artiest? VRT NWS sprak met verschillende cultuurwerkers over hoe zij deze periode ervaren. En dat hoeft niet alleen negatief te zijn, blijkt al snel.

Bekijk hier vijf getuigenissen en lees daarna verder onder de video. 

Intussen probeert SOTA er alles aan te doen om de sector zelf te ondersteunen. In april van dit jaar lanceerde de organisatie het project "SOS Relief", een online tool waarmee je kleine bedragen kan storten voor cultuurwerkers in nood. 

"Er is al 90.000 euro overgeschreven naar 300 mensen in financiële nood. Toch wachten vandaag nog 300 anderen op steun, voor in totaal 100.000 euro", vertelt SOTA-kernlid Els Silvrants-Barclay. Daarom lanceert SOTA nu de campagne "Close the Gap" om het initiatief opnieuw onder de aandacht te brengen. 

Als jonge artiest een carrière opbouwen tijdens een pandemie is een grote uitdaging. Operazangeres Marion Bauwens (23) studeerde in juni af aan het IMEP (Institut supérieur de musique et de pédagogie) in Namen. Uit vrees dat ze nu geen werk zal vinden, besloot ze om een lerarenopleiding te starten: "Aangezien nu alle concerten zijn afgelast, gaan veel van de concert­organisatoren binnenkort zoeken naar grote namen, namen die geliefd zijn bij het publiek. Maar als pas afgestudeerde ben je nog niet bekend genoeg en krijg je die kans niet." 

Ook artiesten die al jaren aan hun carrière werken, kunnen daar voorlopig de vruchten niet van plukken. Klassiek componiste Annelies Van Parys (45) zou dit jaar haar internationale doorbraak maken met onder andere een residentie in Tokio. Ook haar opdracht bij het Koninklijk Concertgebouw­orkest in Amsterdam is al uitgesteld tot minstens 2022-2023.  "Wat ik het ergste vind, is dat ik nu al maanden schrijf zonder één noot ervan te hebben gehoord", vertelt de componiste. 

"Tijdens de eerste lockdown heeft mijn familie een crowdfunding opgericht om me er wat bovenop te krijgen", zegt actrice, zangeres en schrijfster Marijke Umans (46). "Dat gaf me een boost om er weer tegenaan te gaan. Zo maak ik sindsdien ook verhalen op maat, al loopt dat niet zo vlot als ik zou willen." Umans werkt via haar eigen vzw Roodvonk, waardoor ze niet kan terugvallen op steunmaatregelen van de overheid. Tot op heden kan ze haar huishuur niet volledig betalen.

Bekijk hieronder een van Umans' verhalen op maat en lees eronder verder. 

Zelfstandig geluidstechnicus Wouter Verbeek (38) teert momenteel op zijn spaarcenten. Hij probeert wat te verdienen door audiomateriaal te herstellen, maar nam ook al afscheid van eigen apparatuur: "Ik heb een deel van mijn materiaal moeten verkopen om een beetje omzet te maken, dat kan niet de bedoeling zijn van een gezondheidscrisis."

Toch brengt deze coronacrisis ook heel wat inspiratie teweeg en zien veel cultuurwerkers het als een periode om zichzelf opnieuw uit te vinden.  Drummer Michael Schack (54) smeet zich op online festivals als het Seoul Drum Festival en maakt nu volop online video's voor zijn fans op verscheidene sociale media. "De lockdowns hebben ervoor gezorgd dat ik veel meer connectie heb gemaakt met de online volgers. Dat is eigenlijk heel inspirerend." 

Theatercollectief SKaGeN lanceerde tijdens de eerste lockdown een online theatervoorstelling via WhatsApp, "WatchApp #1 Emmi &Leo". Nadat ze meer dan 10.000 tickets verkochten hadden, besloten ze een vervolg te breien aan het succesverhaal. "Ik zie rond mij heel wat gezelschappen die nu met nieuwe dingen bezig zijn", vertelt SKaGeN-acteur Mathijs F. Scheepers (45). "We vinden aansluiting bij een nieuw publiek. Ik denk dat we hier gelouterd zullen uitkomen." "WatchApp #2" zal op 18 november in première gaan. 

Ook het Antwerpse theatergezelschap FroeFroe introduceert binnenkort een nieuwe vorm van theater. Vanaf 14 december brengen ze hun voorstelling "Macbeth" via Instagram, voor een jong publiek. Een week lang verschijnen er elke dag nieuwe afleveringen op hun account en die worden ingeleid door Shakespeare himself.

Jazz-muzikante en illustratrice Floor Denil (25) publiceerde tijdens deze coronacrisis haar eerste graphic novel "Arlo". Denil raakte bekend toen ze op Instagram cartoons met stokmannetjes en gevatte teksten begon te posten. Nadat enkele vrienden haar hadden aangespoord om kaartjes van haar cartoons te maken, startte ze een kleinschalige webshop op. Ondanks deze onzekere tijden zette de jonge illustratrice de stap naar het voltijds ondernemerschap. 

Bekijk hier de aflevering uit "De markt" met Floor Denil: