Beelden zoals deze zijn binnenkort niet meer te zien op Facebook.

Facebook en Instagram verbieden Zwarte Piet en Joodse karikaturen

Facebook verwijdert vanaf vandaag foto's en video's van Zwarte Piet en Joodse karikaturen op zijn socialemedia­platforms Facebook en Instagram. Beelden van de zogenaamde roetpiet - met vegen in het aangezicht en zonder rode lippen of krullen - blijven mogelijk. Facebook zegt deze maatregel te nemen om online discriminatie tegen te gaan. "Het is een goede zaak dat Facebook hier werk van maakt", zegt opiniemaakster Tracy Bibo-Tansia aan VRT NWS. 

Wie vanaf vandaag op Facebook of Instagram een foto of video post van Zwarte Piet, met rode lippen en krullen, of een Joodse karikatuur wil delen, denkt best twee keer na. De socialemediareus maakt het mogelijk om zulke beelden te verwijderen als andere gebruikers aangeven zich daaraan te storen. De maatregel werkt ook met terugwerkende kracht: foto's die eerder gepost werden, kunnen alsnog verwijderd worden.

Facebook strijdt tegen online discriminatie

"Het is een goede zaak dat Facebook hier werk van maakt", vindt opiniemaakster Tracy Bibo-Tansia. "Blackface (schmink gebruiken om een zwarte huidskleur te simuleren, red.) of de Zwarte Piet die we vroeger kenden, was een heel kwetsende figuur voor zwarten. Het is niet fijn als jonge zwarte kinderen worden uitgescholden voor Zwarte Piet."

Een roetpiet (links) naast een Zwarte Piet (rechts).

Dat Facebook vanaf nu beelden van Zwarte Piet zal kunnen verwijderen, is volgens Bibo-Tansia een goede zaak. Ze benadrukt dat ze niet tegen de figuur van de Piet op zich is. "Van mij mag de roetpiet, met schoorsteenvegen in het gezicht, perfect blijven bestaan. Maar tegenwoordig is er toch een consensus dat de blackface niet meer kan."

Het gebruik van blackface ligt internationaal steeds gevoeliger. Zo riep het Europees Parlement in juni zijn lidstaten nog op om de praktijk te verbieden. En in het begin van dezelfde maand werd het televisieprogramma Little Britain van de Britse streamingplatforms gehaald omdat er acteurs zich in hadden uitgedost in blackface. Vooral in Angelsaksische landen is het gebruik van blackface erg geladen. Zo smeerden witte acteurs zich in de achttiende eeuw in zogenaamde minstrel shows in met zwarte schmink, om dommige zwarte personages te spelen.

De afgelopen jaren woedden er in onze contreien hevige discussies tussen voor- en tegenstanders van Zwarte Piet. Deze discussies leidden in Nederland zelfs tot schermutselingen tijdens de intrede van Sinterklaas in verschillende steden. Facebook onderstreept overigens dat deze beslissing niet ingegeven is door de gebeurtenissen rond de Black Lives Matter-beweging in de VS, maar het resultaat is van negen maanden denkwerk.

Ook Joodse karikaturen zijn 'not done'

Naast blackface trekt Facebook ook ten strijde tegen Joodse karikaturen, die volgens de socialemediareus antisemitisme aanwakkeren. Deze nieuwe maatregel houdt in dat ook foto's of video's van het carnaval in Aalst, waarin stereotype Jodenfiguren worden opgevoerd, verwijderd kunnen worden van Facebook en Instagram. 

James Arthur Photography

Eerder verwijderden Facebook en Instagram al foto's en video's die moslims vergeleken met varkens. Daarnaast werden ook posts weggehaald waarin vrouwen worden neergezet als "huishoudelijke voorwerpen" - zo formuleert Facebook het.

Zelfcensuur

Gaat Facebook met deze nieuwe richtlijn niet te ver? Pieter Bauwens, hoofdredacteur van de Vlaamsgezinde opiniesite Doorbraak.be, vindt van wel. "We riskeren in een maatschappij terecht te komen waar we aan zelfcensuur doen", zegt Bauwens. "Ik heb de oude Zwarte Piet nooit als racistisch ervaren, voor mij mag die gewoon blijven bestaan. Trouwens, dingen die je stoort, laten verdwijnen, kan niet gezond zijn voor een democratie." 

Bauwens vreest dat we evolueren naar een maatschappij waar grote bedrijven zoals Facebook dicteren wat we moeten denken. Bibo-Tansia is het daar niet mee eens. Volgens haar is er net een draagvlak om komaf te maken met de oude Zwarte Piet en volgt Facebook gewoon wat er leeft.

Bibo-Tansia noemt het een en-en-verhaal. "Facebook moet ook beter haatberichten die kwetsend zijn voor minderheden, vrouwen of homo's verwijderen van zijn platform."

De socialemediareus krijgt in de VS de laatste tijd heel wat kritiek omdat hij niet genoeg doet om haatdragende berichten te verwijderen.

Meest gelezen