De vijf boeken die het leven van Kathy Lindekens hebben veranderd

In het bureau van Kathy Lindekens, op de 7e verdieping van het VRT-gebouw, hangen de affiches van de allereerste campagne van "Kom op tegen kanker" aan de muur. "Dertig jaar geleden was zo'n campagne redelijk revolutionair", vertelt Lindekens, die haar beide ouders verloor aan kanker. "Mensen durfden toen niet communiceren. En zo'n actie als dit weekend is nóg altijd belangrijk, om kankerpatiënten te ondersteunen."

"Ik heb heel lang getwijfeld of ik mijn lievelingsboek in de selectie zou stoppen, “The beasty beatitudes of Balthazar B” van de Iers-Amerikaanse J. P. Donleavy", begint Lindekens. "Hij heeft mijn eigen schrijfstijl mee bepaald en me heel veel liefde voor taal gegeven. Ik heb al z’n boeken gelezen en zelfs een toneelstuk van hem vertaald, tijdens mijn studies als vertaler." Uiteindelijk toch geen Donleavy in de selectie, maar wel deze vijf titels. Ze liggen klaar, in de volgorde zoals ze in het leven van Kathy Lindekens zijn gekomen. 

""De gelukkige prins" was een van mijn allereerste kinderboeken. Het is helemaal beduimeld en gescheurd, zo vaak heb ik het gelezen", toont Lindekens haar exemplaar. Het sprookje van Oscar Wilde gaat over het gouden standbeeld van een prins, dat vriendschap sluit met een zwaluw. Samen proberen ze de arme mensen in de stad te helpen door stukjes van het standbeeld te schenken, tot er bijna niets meer overblijft van het beeld, behalve een loden hart. "Dat verhaal heeft zó’n impact gehad op mijn gevoel voor mededogen. Net zoals “Alleen op de wereld” van Hector Malot." 

Het verhaal is om nog een andere reden belangrijk voor Lindekens: “Ik heb het eind 1987 ingelezen voor een kerstuitzending van "Kattekwaad", het kinderprogramma dat ik 15 jaar lang voor VRT heb gemaakt. En ik heb het zelf op de radio gehoord toen ik met de wagen op weg was naar het Schoonselhof in Antwerpen, waar mijn moeder zou worden uitgestrooid, die mij het verhaal zelf nog heeft voorgelezen." Verdriet en geluk liggen dicht bij elkaar, daar gaan ook de volgende boeken over.

"Jean-Paul Sartre en Simone de Beauvoir waren in mijn kindertijd voortdurend aanwezig. Er werd aan tafel bij mijn ouders (allebei journalisten), met hun literaire vrienden zoals Hubert Lampo en Ivo Michiels bewonderend gesproken over dit boek. Tijdens mijn studie ben ik dan echt gaan ontdekken waar mijn ouders het altijd over hadden, dat heeft een basis gelegd van hoe ik wou leven."

"Het gaat over je eigen verantwoordelijkheid, maar ook over jouw verantwoordelijkheid voor alle anderen. De mens maakt zichzelf, zegt Sartre. Iedereen komt op kruispunten, en de keuzes die je daar maakt bepalen de richting die je eigen leven uit zal gaan, maar bepalen heel vaak ook het leven van anderen. Je kán zelf stenen verleggen in de rivier, iedereen kan dat. Ik vind dat heel erg waar."

15 jaar kinderradio laat sporen na, ook in deze boekenselectie. “A. A. Milne brengt met z'n taal de wereld van kinderen tot leven, maar met "Winnie de Poeh" houdt hij ons als volwassenen ook een spiegel voor”, verklaart Lindekens. Voor ons ligt een mooi, Engelstalig exemplaar van “Winnie the Pooh”, met alle verhalen, gedichten én de originele tekeningen van E. H. Shepard. “Die tekeningen zijn minstens zo belangrijk voor het verhaal, Disney heeft het achteraf verknoeid.”

"Tijdens "Kattekwaad" heb ik een echte Pooh-periode gehad. Ik heb mijn zoon ook Robin genoemd, heel bewust. (Naar het personage Christopher Robin, in het Nederlands vertaald als Janneman Robinson, red.) Ik heb hem alle verhalen voorgelezen, en we zijn ook gaan wandelen in Ashdown Forest in het Verenigd Koninkrijk, waar de verhalen zich afspelen. We hebben er zelfs het spelletje “Poohsticks” gespeeld aan de Poohsticks Bridge."

Bekijk hieronder de Disney-aflevering over het spelletje “Poohsticks”:

“De jeugdauteur Guus Kuijer heeft zich eens goed kwaad gemaakt begin jaren 80, met deze essays als resultaat”, lacht Kathy Lindekens. “We verplichten kinderen om het waardevolle uit hun kindertijd achter te laten, om zo betere volwassenen te worden, dat is zijn analyse. Dit boek is vandaag nog altijd relevant. Het heeft me ook aangezet om meer na te denken over kinderrechten, en mijn schouders te zetten onder het kinderrechtencommissariaat.”

“Toen wij "Kattekwaad" maakten en kinderen interviewden kreeg ik daar heel veel positieve reacties op van volwassenen, waarop ik telkens vroeg of ze dergelijke gesprekken ook met hun éigen kinderen voerden. Het antwoord was vaak negatief. Kinderen zitten niet in een wachtzaal tot ze volwassen zijn, het zíjn al echte mensen, en we moeten ze ook als dusdanig erkennen. Kinderen voelen veel meer zaken aan, dingen die wij als volwassenen helemaal niet meer voelen.” 

“Dit boek moet je zéker lezen”, vertelt Lindekens enthousiast als ze “Agaat” vastneemt, een klepper van 600 bladzijden. “Een onwaarschijnlijke psychologische roman van de Zuid-Afrikaanse schrijfster Marlene Van Niekerk. Van Niekerk studeerde in Amsterdam, maar werkt nu aan de universiteit van Stellenbosch. Dit boek vertelt de recente geschiedenis van Zuid-Afrika, verpakt in een machtsspel tussen twee sterke vrouwen: een oude, witte boerin en haar dienstbode, Agaat.”

Zuid-Afrika is een land waar Kathy Lindekens en haar man graag vertoeven, ze proberen er elk jaar naartoe te gaan, sinds 2001. "Het boek heeft voor mij die heel ingewikkelde samenleving duidelijker gemaakt. Onze bezoeken aan de Kaap hebben daardoor ook een diepere betekenis gekregen", besluit Lindekens. "Mijn man en ik zijn er nu zelfs een boek over aan het schrijven. In januari gaan we terug, en dan wil ik absoluut Van Niekerk zelf ook interviewen."