Beste studenten, grijp deze kans: afspreken en een pintje drinken kan, maar respecteer enkele regeltjes

Code geel, code oranje, maatregelen in en rond de campus, een uitbraak op het Europacollege in Brugge: de start van het academiejaar wordt overheerst door het virus. Toch stelde ik de voorbije dagen ook een gevoel van opluchting vast. Opluchting, omdat studenten en professoren weer op de campus kunnen komen. Het is al van half maart geleden dat er nog zoveel mensen van vlees en bloed rondliepen op de hogescholen en de universiteiten.

Natuurlijk, de omstandigheden zijn bijzonder. Beste studenten, niets is zoals het was. Er zijn die mondmaskers, pompjes met handgel, aula’s waar heel veel stoelen onbezet moeten blijven. Maar er wordt wél lesgegeven op de campus. Op de Universiteit Antwerpen kan je ook opnieuw blokken in de bibliotheek, weliswaar na reservatie. Lunchen in het studentenrestaurant kan weer als je een tafeltje boekt. Bijna alles kan weer, al is alles anders, en al zijn de leuke momenten-zoals-vroeger nu schaarser.

Ook het georganiseerde studentenleven kan hervatten. In alle studentensteden werden duidelijke afspraken gemaakt: fuiven, cantussen en dopen behoren de eerstvolgende maanden niet tot de mogelijkheden. Ik heb het volste vertrouwen in onze studentenverenigingen: zij zullen zich aan die richtlijnen houden. De omstandigheden dwingen hen om creatief te zijn, en aan creativiteit hebben ze ook geen gebrek. In Antwerpen volgden maandag alvast duizenden studenten de virtuele editie van het Students on Stage-festival, terwijl het hoger onderwijs en de Stad samen Studays 2020 organiseren, een hele maand lang events!

Maar een essentieel onderdeel van het studentenleven is natuurlijk ook het afspreken met vrienden en collega’s. In de Gentse Overpoort, op de Leuvense Oude Markt of op de Antwerpse Ossenmarkt: elke studentenstad heeft pleisterplekjes. Het goede nieuws? Afspreken, een pintje of een cocktail drinken en plezier maken kan wel degelijk op dit moment. Weliswaar moeten er enkele eenvoudige regeltjes gerespecteerd worden. Eén regel steekt er bovenuit: afstand houden! Met daarnaast ook handhygiëne, niet knuffelen, geen toogpraat maar aan tafel zitten mét afstand, mondmasker op als je niet zit. 

Is het leuker om vrij rond te lopen, van groepje naar groepje te gaan op een zonovergoten terras om een oude bekende te begroeten of een nieuwe vriend(in) te maken? Tuurlijk. Maar het kan even niet, punt. Word ik weggezet als de oude zageman als ik wijs op het toenemende aantal besmettingen? Op het feit dat de hospitalisaties stijgen? Dat het virus straks misschien wel ouders en vervolgens ook grootouders van studenten te pakken kan krijgen? Best mogelijk.

En toch doe ik het, met nadruk. Nog een keertje: er kan momenteel al heel wat. Laten we dat zo houden. “Code rood moeten we echt vermijden”, vertelde Marion, rechtenstudente op UAntwerpen, in de krant. “Alles van thuis doen, zou ik heel moeilijk vinden.” Het mooie? We hebben het met zijn allen in eigen hand. En we kunnen ook creatief zijn, en nieuwe vormen van vriendschap en plezier ontdekken.

Dit academiejaar draagt ook veel potentieel in zich. We moeten nu immers een wereld uitbouwen waarin we én de globale gezondheid én klimaat en milieu in een gezamenlijk groots project zullen aanpakken. En jullie zitten in de eerste loge. Weldra zullen jullie immers trekker worden van de samenleving. De wereld van morgen ligt in jullie handen: bepaal mee de toekomst!

Welke wereld dan wel? De Coronapandemie drukt ons met de neus op problematische fenomenen zoals overontwikkeling, een overtrokken overheidsminimalisme, of ook eenzijdige winstmaximalisatie in lange productieketens. Naast een overheid die een aantal strategische doelstellingen opneemt, is er ook een andere schaal in de samenleving nodig. Want er zijn grenzen aan de groei. De hyperglobalisering is voorbij.

We zullen onze post-Corona samenleving op een kleinere schaal moeten uitbouwen. Dat kan goed sporen met de klimaatuitdagingen. Het uitwerken van dit samenspel is een ongelooflijke opportuniteit. Neem alleen al de circulaire economie… wat een uitdaging! Daarvoor heb je niet enkel originele economische bollebozen nodig. Zoiets vraagt ook politieke, culturele, sociale en hoogtechnologische input, met goede communicatie als rode draad. Dit is een project dat de inzet vraagt van heel velen, in een opwindend interdisciplinair samenspel.

De hertekende economie moet samengaan met een herdefiniëring van onze ruimte. Ook in Vlaanderen zullen we onze ruimtelijke ordening moeten hertekenen, in de richting van entiteiten waarbij je bijvoorbeeld energie onderling uitwisselt, met gemengde leefvormen waarin ouderen en jongeren samenleven in woonentiteiten die aansluiten bij die nieuwe wereld.

We zullen ook een wereld moeten uittekenen waarin onderzoek en innovatie in een hoogtechnologische samenleving hand in hand gaan met een mens- en maatschappijbeeld gefundeerd op vrijheid en mensenrechten. 

Het is die vrijheid die we in de komende jaren samen met de overheid, de bedrijven, het middenveld en zovele andere actoren, verder vorm moeten geven, in een nieuwe balans waarbij we geleerd hebben dat de bomen niet tot in de lucht groeien, maar waarbij er wel bomen zijn, en pleinen en straten, en biodiversiteit, en circulaire economie waarin we opkomen voor elkaar en er ons doorheen slaan wanneer het moeilijk is.

Zo zal, hoop ik, de wereld van morgen eruit zien. En jullie, jongeren van vandaag, jullie zijn de architecten van de wereld van morgen!

En laten we nu maar, ‘kop in kas’, de Coronaperikelen over ons heen gaan, en vooral ook goed voor elkaar zorgen. Wolken zijn wolken en gaan voorbij.