Zelenski vreest dat heel Oekraïne militair heroveren moeilijk is: "Terug naar grenzen februari en dan onderhandelen"

Het NPO-programma "Nieuwsuur" is erin geslaagd om Zelenski te strikken voor een exclusief interview. De Nederlandse journaliste Mariëlle Tweebeeke trok daarvoor naar de Oekraïense hoofdstad Kiev en kon er de president spreken op een geheime locatie. Hij heeft het onder meer over de situatie in het oosten van het land waar Rusland weer aan de winnende hand lijkt. 

De Russen proberen er de volledige Donbas-regio in handen te krijgen. De strijd spitst zich vooral toe op de steden Severodonetsk en Lisitsjansk. "In het oosten van Oekraïne zijn er grote uitdagingen", zei hij. "Het Russische leger wil ons omsingelen. We zien steeds meer Russisch materieel en manschappen. Er is een opbouw aan de gang van artillerie, tanks en pantserwagens."

Daarnaast schetst hij hoe volgens hem de Russische bezetting verloopt. "Ze sluiten eerst de lokale televisie en het internet af. Ze zetten alleen de Russische tv-kanalen op en beginnen daarmee eerst de informatie-oorlog", legt hij uit. "Hierna worden de lokale autoriteiten gedood of gemarteld. Het gaat om middeleeuwse technieken. Het is alsof ze de handleiding van de nazi’s gebruiken. Daarna moet op alle scholen Russisch gesproken worden."

Toch blijft de Oekraïense president ervan overtuigd dat zijn land de oorlog gaat winnen. "De vraag is tegen welke prijs en wanneer", zegt hij. Hij benadrukt dat de overwinning alleen kan inhouden dat het volledige grondgebied van het land terug in Oekraïense handen is. Daarmee doelt hij dus ook op de delen in Oost-Oekraïne en de Krim die Rusland als sinds 2014 bezet. "Geen enkele Oekraïner wil dat opgeven."

Al beseft hij ook dat dit niet evident wordt. "Met militair ingrijpen gaat dat niet lukken. Als we dat wel zouden doen, gaat dat honderdduizenden levens kosten. Precies zoals nu bij de Russen gebeurt. We willen vechten tot de laatste snik, maar niet tot de laatste mens", zegt hij. "We moeten terug naar de grenzen van voor de Russische inval in februari. Daarna zal Rusland wel aan de tafel komen om te onderhandelen. We zijn niet bereid om de Krim of de Donbas aan Rusland te geven."

Die onderhandelingen hebben volgens Zelenski alleen een kans op slagen als ze met Poetin zelf gebeuren. "Er zijn geen andere mensen waar je afspraken mee kunt maken. Alle andere mensen in zijn entourage stellen helaas niets voor en hebben niets te zeggen", zegt Zelenski. "We hebben maar één doel: vrede in ons land."

Het interview gaat voort nog over het gezinsleven van Zelenski, waarbij hij vertelt dat hij zijn kinderen sinds de inval niet meer heeft gezien. En over het mogelijke EU-lidmaatschap van Oekraïne. De Nederlandse premier Mark Rutte bleef daar recent nogal over op de vlakte. Tot ergernis van Zelenski die meer eerlijkheid wil. "Als je vindt dat er in de EU geen plek is voor ons, zegt dat dan."

Tweebeeke wijst Zelenski er daarnaast op dat zijn land misschien nog niet klaar is om lid te worden van de Europese Unie. Ze verwijst onder meer naar enkele recente rapporten over de corruptie waar Oekraïne niet zo goed uit komt. 

Daarop reageert Zelenski duidelijk gepikeerd. "Constateer je hier nu corruptie? Heb je hier ooit gewoond? Nee? Hoe kun je dan zeggen dat er nu sprake is van corruptie in Oekraïne?"

Zelenski trekt het corruptierapport zelfs in twijfel. "De Russische Federatie beweert dat wij nazi's zijn op basis van "officiële rapporten". Ik hou me liever bezig met feiten. Er werd gezegd dat Rusland Oekraïne in drie dagen zou veroveren en dat ik zou worden gedood. Het feit is dat we hier nog altijd zitten in Kiev."

"Er zijn problemen bij ons, maar die zijn er ook in EU-landen", zegt hij voort. "Er zijn hervormingen die we nog moeten doorvoeren. Dat doen we niet voor de EU, maar vooral voor onszelf. We zijn ook niet meteen morgen EU-lid, we willen graag kandidaat-lid worden."