"We hebben een deal": Servië en Kosovo bereiken overeenkomst na jarenlange nummerplatenruzie
Servië en Kosovo hebben onder bemiddeling van de Europese Unie een overeenkomst bereikt in het conflict over nummerplaten dat al bijna twee jaar aansleept. De Kosovaarse overheid wou bestuurders die met een Servische nummerplaat rijden, beboeten. De discussie deed de spanningen met de Servische minderheid in Kosovo hoog oplaaien.
"We hebben een deal", schreef Josep Borrell, de hoge vertegenwoordiger van de Europese Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid, op Twitter. Daarmee komt een einde aan het bijna twee jaar durende conflict tussen Servië en Kosovo over nummerplaten. Maandag zaten de Servische president Vucic en de Kosovaarse premier Kurti ook al acht uur lang aan de onderhandelingstafel in Brussel. Toen kwam er geen akkoord uit de bus, maar onder bemiddeling van de Europese Unie lukte dat dit keer dus wel.
Servië belooft dat het land niet langer nummerplaten zal uitgeven aan Serviërs die in het noorden van Kosovo wonen. Op zijn beurt belooft Kosovo automobilisten met Servische nummerplaten niet te beboeten, noch hun wagens in beslag te nemen.
Het probleem
De overeenkomst tussen de twee landen komt er geen moment te vroeg, want de discussie over de nummerplaten deed de spanningen in de regio fel oplaaien. In de jonge staat Kosovo wonen heel wat mensen van Servische origine. Die reden er nog rond met een Servische nummerplaat. De Kosovaarse overheid wou die nummerplaten meteen verbieden en laten vervangen door een Kosovaarse plaat. Wie toch met een Servische nummerplaat reed, kon 150 euro boete krijgen.
Servische Kosovaren zagen dat echter niet zitten. Zij willen vasthouden aan hun Servische identiteit en rekenen daarvoor op de steun van Servië om hen te beschermen. Recent hebben bijna 600 Servische agenten (en later ook rechters en ambtenaren) zelfs uit protest over de nummerplatenkwestie het werk neergelegd of ontslag genomen. In de Servische dorpen heeft de Kosovaarse staat op dit ogenblik dus gezag noch personeel.
Een verhaal van etniciteit en identiteit
De nummerplatenruzie was het gevolg van een dieper liggend probleem: een discussie over etniciteit en identiteit. In 2008, tien jaar na de oorlog tussen het Servische leger en de Albanese onafhankelijkheidsstrijders van Kosovo, riep Kosovo eenzijdig de onafhankelijkheid uit van Servië. Meer dan 100 landen, onder wie ook België, erkennen die onafhankelijkheid.
In het noorden van Kosovo wonen zo'n 50.000 Servische Kosovaren die vasthouden aan hun Servische identiteit. Zij erkennen de regering in de Kosovaarse hoofdstad Pristina niet en rijden dus nog rond met Servische kentekens. De Serviërs beschouwen het gebied als een afvallige provincie, die ze ook vaak de "bakermat van de Servische beschaving" noemen. De fragiele vrede in Kosovo wordt bewaard door de KFOR (Kosovo Force Pristina-Kosovo), een door de NAVO geleide vredesmissie van een kleine 4.000 troepen sterk.
Dé langverwachte oplossing
Toch slaagden de twee landen er nu in om tot een overeenkomst te komen. "Servië zal niet langer kentekens uitgeven die verwijzen naar Kosovaarse steden en Kosovo stopt met acties met betrekking tot het opnieuw registreren van voertuigen", schreef Borrell. Concreet houdt dat in dat Kosovo de wagens met Servische nummerplaten niet langer zal beboeten of in beslag nemen én Servië belooft niet langer kentekens toe te wijzen aan Servische Kosovaren. De komende dagen nodigt Borrell de gezagsdragers van beide landen uit om een ander voorstel van de Europese Unie te bespreken dat de relaties tussen beide landen verder moet verbeteren.
